Ik ben op dit moment “Tobacco Road” aan het lezen, het bekendste werk van de Amerikaanse schrijver Erskine Caldwell (foto Giorgio Lotti van Mondadori Publishers – http://www.gettyimages.co.uk/detail/, nu behorend tot het publiek domein).
Erskine (*) Caldwell was een Amerikaanse auteur bekend om zijn werken die zich richtten op de harde realiteit van het plattelandsleven in het zuiden van de Verenigde Staten tijdens het begin van de 20e eeuw. Een van zijn meest bekende romans is “Tobacco Road,” gepubliceerd in 1932.
“Tobacco Road” is een roman die het arme en disfunctionele Lester-gezin uit Georgia tijdens de Grote Depressie portretteert. Het verhaal draait om de ontberingen en strijd van de gezinsleden, die arme landbouwpachters zijn. De roman toont hun armoede, onwetendheid en vaak schokkend gedrag en geeft een rauwe en onverbloemde blik op het leven van degenen die gemarginaliseerd waren door de samenleving.
Caldwells portrettering van het Lester-gezin en hun mede-inwoners van het platteland was controversieel ten tijde van publicatie vanwege de openhartige weergave van armoede, verdorvenheid en taboeonderwerpen. Sommige critici vonden de roman te expliciet, maar hij kreeg ook aanzienlijke lof voor zijn ongepolijste weergave van de realiteit waarmee velen te maken hadden in die tijd.
Op dit moment zal het boek wel op de longlist van de woke-adepten staan, al was het maar omdat het n-woord er voortdurend in voorkomt. Op die manier vat het boek het probleem met de woke-toestanden goed samen: het weerspiegelt nu eenmaal hoe de maatschappij daar in die tijd tegenaan keek. Moet je dat dan gaan veranderen? Dat is zo goed als geschiedenisvervalsing! Anderzijds moet ik toegeven dat “Tobacco Road” op dat vlak wel érg ver gaat. Zo is een belangrijk onderdeel van het plot dat Dude Lester, de zoon van Jeeter, via een huwelijk een auto in de schoot krijgt geworpen. Al de eerste dag knalt hij daarmee tegen een boerenkar. Na veel vijven en zessen vraagt er eindelijk iemand wat er van de voerman geworden is. Dat blijkt een zwarte te zijn en hij is bij het ongeval om het leven gekomen. “Niggers will get killed. Looks like there ain’t no way to stop it.” (p.122) Voor wie het allemaal wat té grof is, kan ik er nog aan toevoegen dat Dude ’s anderendaags ook zijn grootmoeder omver rijdt en ook daar wordt niet naar omgekeken…
“Tobacco Road” was zeer succesvol en werd een van de best verkochte romans in de Verenigde Staten tijdens de jaren 1930. Het werd bewerkt tot een toneelstuk door Jack Kirkland in 1933, tot een film in 1941 (door John Ford met Charley Grapewin als Jeeter Lester) en een song in 1964 (van The Nashville Teens), waarmee het zijn plaats in de Amerikaanse literaire en culturele geschiedenis versterkte.
Erskine Caldwell’s werk in “Tobacco Road” en andere geschriften droeg bij aan een beter begrip van de sociale en economische problemen die destijds heersten in het zuiden van de Verenigde Staten. Zijn vermogen om de hardheid van het leven op een directe manier te presenteren, maakte hem een belangrijke figuur in de Amerikaanse literatuur.
Ronny De Schepper (op basis van Wikipedia)
(*) Erskine is een Schotse jongensnaam. Het betekent `van de top van de klif`. (encyclo.nl)