Het is ook al tien jaar geleden dat Ray Manzarek, de toetsenist die in 1965 samen met Jim Morrison The Doors oprichtte, op 74-jarige leeftijd is overleden. Manzarek verloor de strijd tegen kanker. Eind 1978 heb ik hem (en de overige Doors, maar dus uiteraard niet frontman Jim Morrison die toen al zeven jaar overleden was) geïnterviewd in het Brusselse Hotel Amigo. Hij was toen zo stoned als maar kon zijn en toen hij hoorde dat ik van De Rode Vaan was, probeerde hij mij ervan te overtuigen dat hij ook een communist was.
In de jaren zestig was The Doors de meest succesvolle groep van de Amerikaanse westkust. The Doors was eigenlijk niet de groep van zanger Jim Morrison, zoals meestal wordt gedacht maar die van orgelist Ray Manzarek. Hij was samen met zijn broers begonnen als Rick and the Ravens. Met Jim Morrison er reeds bij, die Ray had leren kennen op de UCLA (Ray studeerde klassieke piano, Jim filmtechniek), werd onder die naam zelfs een demo opgenomen. Toen ze beiden in een meditatiecentrum gitarist Robbie Krieger (°1946) en drummer John Densmore (°1944) van The Psychedelic Rangers tegenkwamen (al dient gezegd dat Morrison in dat centrum zelf reeds ruzie begon te maken met de fameuze Mahesh Maharishi Yogi), besloot men professioneel door te gaan, zodat de broers van Manzarek afhaakten en Morrison de groepsnaam veranderde in The Doors (de naam komt van het drugsboek van Aldous Huxley, “The Doors of Perception”, zelf gebaseerd op een citaat van de Engelse dichter William Blake: “If the doors of perception were cleansed, all things would appear infinite”).
Na de dood van Morrison brachten de overgebleven Doors nog twee elpees uit, maar zonder succes. Toen bogen ze zich over banden van Jim Morrison waarop hij zijn gedichten voordroeg. Na drie jaar werken kwamen ze eind 1978 met een prestigieus product op de markt: “American Prayer”, een conglomeraat van Jims poëzie, fragmenten uit oude opnamen en nieuwe sfeermuziek. In het Brusselse Hotel Amigo praatte ik daarover met co-producer Frank Lisciandro, tevens vriend van Jim Morrison, en de drie andere Doors.
– Het laatste wat we in België over The Doors vernamen, was dat ze hadden opgehouden te bestaan…
Frank: Ze zijn inderdaad een tijdje uit elkaar gegaan, omdat ze verschillende muzikale opvattingen hadden. John en Robbie richtten The Butts Band op en de groep van Ray heette Night City. Maar erg lang heeft dit allemaal niet geduurd en van zodra ze weer vrij waren, hebben ze zich aan het werk gezet met deze elpee als resultaat.
– Is er een speciale reden om nu juist met een poëzieplaat uit te pakken?
Frank: Kijk, het is op de eerste plaats bedoeld als een hulde. Een hulde aan een zeer goede vriend en dichter. En we dachten dat dit laatste aspect tot hiertoe nog te weinig aan bod was gekomen. Indien we het om commerciële redenen zouden hebben gedaan, dan zouden we hooguit vijf maand nodig gehad hebben om deze plaat uit te brengen. Maar we hebben er drie jaar aan gewerkt omdat dit werkelijk een soort van monument moet worden voor Jim. Eigenlijk had hij zelf dergelijke plaat in gedachten toen hij op 8 december 1970, op zijn 27ste verjaardag dus, in de studio stapte om deze gedichten op te nemen, maar door zijn dood enkele maanden later is dat toen niet doorgegaan. Wellicht was die datum niet toevallig, want Jims grote voorbeeld was James Dean en die was 27 toen hij stierf. Jim heeft altijd gezegd dat hij niet ouder zou worden dan James Dean.
Ray: Janis werd ook maar 27. En Brian Jones. En Jimi Hendrix (en later zou hij daar nog Kurt Cobain en Amy Winehouse kunnen aan toevoegen, RDS).
– De dood van Jim Morrison is in een waas van mysterie gehuld.
Frank: Voor ons is het ook een vraagteken. Voor zover ik weet, heeft bijvoorbeeld niemand die nu nog leeft zijn lijk gezien (*). Aan zelfmoord hecht ik geen geloof: Jim was niet neurotisch, niet depressief, integendeel, hij was naar Parijs gegaan om wat op te knappen en met nieuw werk voor de dag te komen (anderen beweren wel dat hij dat nieuwe werk niet meer met de oude Doors zou hebben gebracht, die op dat moment met hun drieën in Los Angeles in de studio zaten om een elpee op te nemen, die kort na de dood van Morrison ook werd uitgebracht, RDS). Eén van zijn idolen echter was de Franse dichter Arthur Rimbaud en naar het schijnt heeft deze ook eens zijn eigen dood “geregisseerd”. Ondertussen was hij naar Afrika gereisd en tien jaar later stond hij er terug. Uit het diepst van mijn hart hoop ik dat Jim ons ook zo’n macabere poets wil bakken. Zo had hij voor “L.A.Woman” het anagram Mr.Mojo Risin’ bedacht en voor zijn vertrek naar Parijs had hij laten weten dat hij enkel nog onder dat pseudoniem contact zou opnemen, “als hij eenmaal ondergedoken was in Afrika”. Dat zei hij letterlijk, dus dat sloeg duidelijk op het Rimbaud-verhaal. Maar voor zover je er nog mocht aan twijfelen: we hebben nooit meer iets gehoord van Mr.Mojo Risin’…
– Vooral het eerste deel van Jims “American Prayer” handelt over “inwijding”. Eerst als kind van vier, wanneer hij brutaal met de dood wordt geconfronteerd, nadien zijn ontmaagding. Het inwijdingsthema heeft in de literatuur meestal als uitgangspunt het verlies van onschuld, van zuiverheid. Het kind moet zich “bevuilen” om volwassen te worden, de oorspronkelijke mens is “gecorrumpeerd” door de maatschappij, zou Jean-Jacques Rousseau zeggen. Deze zuiverheid, is dat ook niet datgene waarnaar Jim op zoek was, doorheen het image van een popster, met al wat daarbij komt in de vorm van seks, drugs & alcohol? Of meer algemeen: is een popartiest niet een beetje zijn eigen psychiater?
John: Ja. Jim was een soort medicijnman die zichzelf wou reinigen. De manier waarop hij op een podium evolueerde deed mij daar steeds aan denken. (Zijn podiumact gaf Morrison de bijnaam “The Lizard King”. Op “American Prayer” staat anderzijds een lang gedicht “The Celebration of the Lizard”, waaruit blijkt dat Morrison vindt dat de geest van één van de dode indianen waarmee hij als jongetje werd geconfronteerd – cfr.”Dawn’s highway” – in hem is gereïncarneerd. Men kan zich dus afvragen of Morrison zijn bijnaam niet zelf had bedacht, RDS)
Frank: Ook de dood is een inwijding, een initiatie. En Jim was er zeker op voorbereid, sommigen beweren zelfs dat hij erdoor geobsedeerd was.
– Gaan The Doors nu nog Jim Morrison-materiaal uitbrengen of hebben jullie andere plannen?
John: Wij hebben totaal géén plannen. De toekomst is onzeker. Misschien dat we nog wel eens samen optreden, misschien niet.
Frank: Er bestaan nog massa’s opnamen, maar die mogen niet worden uitgebracht zonder goedkeuring van The Doors. Er zullen dus zeker nooit overhaaste releases verschijnen, enkel als er weer een waardevol project in zit (in 1997 zou inderdaad de “box set” verschijnen, vier CD’s, waarvan drie met onuitgegeven materiaal, en tien jaar later werd alles nóg eens door de mangel gehaald, RDS).
– Jim Morrison stond bekend als anarchist. Heeft dit aspect samen met het muzikale bijgedragen tot de verering die punks voor jullie hebben? Wat vinden jullie daar zelf van?
Ray: Anarchisten zijn vernielzuchtig, enkel met de bedoeling van de bestaande maatschappij te vernietigen, niet om iets nieuws op te bouwen. Dat is krankzinnig. Je moet altijd een doel voor ogen hebben, anders ontplooi je niet ten volle je menselijke capaciteiten. Maar de punks zijn natuurlijk een product van hun tijd. Wij, in de jaren zestig in Californië, wij voelden ons fantastisch. Er was wel de oorlog in Vietnam, maar dat was ver weg. De jaren zeventig zijn helemaal anders.
Robbie: Ik begrijp eigenlijk niet goed waarom zij ons als voorbeeld nemen. Muzikaal zijn wij toch totaal verschillend? Al beweren The Stranglers dat zij de orgelstijl van Ray nabootsen. Als de punk-rockers inderdààd wat meer zoals wij zouden klinken, dan zouden ze veel populairder zijn.
Ronny De Schepper
dagelijks iets degelijks 