Il trovatore (De troubadour) is een opera in vier bedrijven van Giuseppe Verdi, op een Italiaans libretto van Salvatore Cammarano, gebaseerd op de tragedie El Trovador van Antonio García Gutiérrez. De eerste opvoering vond plaats op 19 januari 1853, in het Teatro Apollo in Rome.
Het libretto werd voltooid door Leone Emanuele Bardare, aangezien Cammarano plotseling op nog jonge leeftijd overleed. Waarschijnlijk ligt hierin de oorzaak van het feit dat het ingewikkelde verhaal enigszins als los zand aan elkaar hangt. Desondanks werd het stuk meteen enthousiast ontvangen. Het bekendste muzikale fragment is ongetwijfeld het zigeunerkoor, waarmee jaren aan een stuk het opera- en belcantoprogramma op Radio 1 begon op zondag.
Ronny De Schepper