“Zo’n personage als ik er een geworden was kon alleen maar worden bedacht door Griekse tragedieschrijvers en scenaristen van televisiesoaps waarin de logica van de karakterontwikkelingen ondergeschikt is aan de stommigheid.” (Dimitri Verhulst, De helaasheid der dingen, p.168)
De Aalsterse auteur Dimitri Verhulst debuteerde in 1992 met Assevrijdag, een eigen uitgave voor enkele vrienden en bekenden. Zijn officiële debuut was de verhalenbundel De kamer hiernaast (1999), die meteen genomineerd werd voor de NRC-prijs en verhalen bundelde uit diverse literaire tijdschriften, waaronder het Nieuw Wereldtijdschrift, De Brakke Hond en het tijdschrift Underground, waarvan hij redacteur is.
In 2001 verscheen de roman Niets, niemand en redelijk stil, later dat jaar gevolgd door Liefde, tenzij anders vermeld. De roman De verveling van de keeper verscheen in 2002.
In 2003 publiceerde hij Problemski Hotel, dat vertaald werd in diverse talen. De helaasheid der dingen (2006) werd nog een groter succes. Verhulst won er de publieksprijs van de Gouden Uil mee, naast Humo’s Gouden Bladwijzer, een nominatie voor de AKO Literatuurprijs en De Inktaap 2008. De autobiografische schets van een Vlaamse voorstadsgemeente werd zowel in Vlaamse als Nederlandse media enthousiast onthaald. In de “Mededelingen van het Cyriel Buysse Genootschap” situeerden Rob van de Schoor en Tom Sintobin “De helaasheid der dingen” van Dimitri Verhulst in één van de “topoi” van de Vlaamse literatuur, namelijk de uithoek. Meer bepaald dan de Zijstraat uit “Het recht van de sterkste” (van Cyriel Buysse, uiteraard), de Waterhoek van Stijn Streuvels’ “De teleurgang van de Waterhoek” (1928), Deps uit Gerard Walschaps “Houtekiet” (1939), de Paddenhoek uit Louis Paul Boons “Abel Gholaerts” (1944) en de niet benoemde uithoek waar de Metsiers wonen in Hugo Claus’ gelijknamige roman. De auteurs vragen ook nog andere tips over dergelijke “uithoeken” en zelf denk ik dan b.v. aan “Het zilveren hoekske” van Pierre Platteau of de wijk ’t Heet in het Hamme van Herman Brusselmans of den Bunt van Staf De Wilde.
De verfilming door de Vlaamse regisseur Felix Van Groeningen liet niet lang op zich wachten. Op het Filmfestival van Cannes 2009 werd De helaasheid der dingen geselecteerd voor de Quinzaine des Réalisateurs. De film kreeg in Cannes de Prix Art et Essai, een onderscheiding van de organisatie die 3.000 onafhankelijke bioscoopzalen wereldwijd groepeert.
Hierna volgde de novelle Mevrouw Verona daalt de heuvel af (2006), die als enige Vlaamse werk genomineerd werd voor de AKO Literatuurprijs 2007.
Op 23 september 2008 stuntten zijn uitgever Contact en het weekblad Humo met de uitgave van zijn nieuwe roman Godverdomse dagen op een godverdomse bol. Het boek, met een oplage van 320.000 exemplaren, werd gratis geleverd als bijlage bij Humo, een nooit eerder geziene promocampagne voor een Vlaams literair werk. Voor dit werk ontving de auteur tevens de Libris Literatuur Prijs 2009. Vele mensen (waaronder ook ikzelf, al had ik op dat moment wel al de film “De helaasheid der dingen” gezien) maakten op die manier voor het eerst kennis met het werk van Dimitri Verhulst en dat was misschien geen goed idee. Deze “geschiedenis van de mensheid in minder dan tweehonderd pagina’s” lijkt inderdaad eerder een stijloefening dan een echte roman. Ontgoocheld heb ik hem ongeveer halfweg terzijde gelegd omdat het verhaal geen enkele ontwikkeling vertoonde, tenzij dan die van de mensheid zelve, wat uiteraard het voor de hand liggende onderwerp voor het opzet was.
Verhulst schreef in december 2011 in Hoe durven ze?, de bestseller van Peter Mertens (voorzitter PVDA), een ‘Woord vooraf’.
In februari 2014 werd bekend dat De laatkomer op de longlist van de Gouden Boekenuil stond. Katherine Muylaert hierover op goodreads: “Het idee is even simpel als virtuoos. Een oude man, Désiré, heeft genoeg van zijn leven, en vooral van zijn huwelijk met Monique. Hij beslist dan maar te doen alsof hij dement is om zo te ontsnappen naar een tehuis. Het plan wordt langzaam opgebouwd, met na een lange voorbereiding, zijn eerste acte d’existance: thuiskomen met een broodrooster in plaats van met een taart. Om verder te gaan met rare kleren kopen, op pantoffels in de trein stappen richting nergens, enzovoort.
Goed gevonden, herkenbaar voor iedereen die iemand kent met dementie. En toch klinkt het nooit zielig of afgezaagd, maar wel grappig en onderhoudend, met een hoog hoe-komt-hij-erbij-gehalte. De personages zijn vlijmscherp uitgebeeld, waardoor je steeds meer begrip krijgt voor de ultieme verzetsdaad van Désiré. Hoe goed het boek ook is, toch had het nog sterker gekund. Er zijn een paar verhaallijnen die je benieuwd maken, maar dan teleurstellend weinig uitgewerkt worden: de ontmaskering door een mede-pseudo-demente, de ontmoeting met Rosa, zijn jeugdliefde. Vooral bij dit laatste zat ik toch stiekem te wachten op wat er ging gebeuren. Ach, voor romantiek zijn er andere boeken.” Blijkbaar was ik het met haar eens want ik gaf vier sterren.
In oktober 2016 verscheen de roman Spoo Pee Doo, die de eerste drie weken gratis te downloaden was. Verhulst presenteerde in het voorjaar van 2017 de achtdelige VPRO-serie Made in Europe, over de kunst als verbindende factor in Europa. Tegen Fred Brouwers vertelde hij dat hijzelf via… James Last tot de klassieke muziek is gekomen. Eigenlijk is dit min of meer een antwoord op de discussie die destijds ter gelegenheid van de eerste “Lotti goes Classic” werd gevoerd: houdt Lotti nu de mensen van klassiek weg of brengt hij ze er juist naartoe? Zelf was ik eerder geneigd tot de tweede stelling, al was mijn overtuiging vooral dat het succes van zijn plaat in deze tijden van rap en hiphop aangaf dat vele mensen nog altijd hunkeren naar een mooie melodie (overigens een gegeven dat men op dit moment ook niet luidop mag poneren in de klassieke wereld). Tenslotte ben ikzelf ook via The Nice tot de klassieke muziek gekomen en dat is nu ook absoluut “not done”.
In de zomer is Verhulst dan weer geregeld te zien als gast in het programma’s rond de Ronde van Frankrijk. Opmerkelijk was zijn bijdrage aan de hele dag “trage televisie” op Canvas, waarbij Ruben Van Gucht samen met een aantal wielertoeristen het parcours van de Ronde van Vlaanderen affietste. Verhulst draaide toen namelijk een aantal platen uit zijn uitgebreide collectie “wielerplaatjes”, waarbij heel wat unieke stukken.
Ronny De Schepper
dagelijks iets degelijks 