Jos Murez was jarenlang medewerker aan de rubriek “Geestesleven” van Vooruit. In 1971 volgde hij zelfs Louis Paul Boon op als leider van deze rubriek. Op bovenstaande foto uit 1962 staat hij dan ook rechts achter Louis. In 1982 besprak Johan de Belie in De Rode Vaan zijn boek “De steen der goden”.
In zijn defaitistische roman « De steen der goden » voert Jos Murez een fatalistische figuur ten tonele, Louis Toma. De maatschappelijke, politieke en individuele gebeurtenissen rond Louis domineren hem compleet, hij slaagt er nooit in zelf in te grijpen en doet hiertoe trouwens nooit een echte poging. Hij is als kansarme geboren en blijft onder de verschrikkingen van zijn jeugd lijden, tezeer geslagen om zich nog te kunnen oprichten; zijn ouders zijn hem daarin trouwens een lichtend en stichtend voorbeeld, ook zij ondergaan het lot met gebogen hoofd. Wou Murez hiermee het failliet van een oorlogsgeneratie beschrijven; of behandelt hij uitsluitend dit ene geval (maar Louis is psychologisch nauwelijks uitgetekend, tenzij voor wat zijn seksuele frustraties betreft); of wil Murez ons duidelijk maken dat de mensen wikken en de goden beschikken, dat niemand zijn lot in handen kan nemen ? De verwijzingen naar de mythologie doen het laatste vermoeden. Hoe dan ook, erg relevant is het werk niet. Moeizaam geformuleerd bovendien, te goedkoop in zijn gedachtenontwikkelingen, te veralgemenend in zijn « ideeën » over oorlog, bezetting, collaboratie, zwarte markt. Een aaneenschakeling van doemgebeurtenissen is dit, een opsomming en opeenstapeling. De feiten stuwen het verhaal voort, het personage krijgt nooit de kans zich te ontwikkelen voor de lezer. Zodat Murez zijn theorie zelf in praktijk omzet : hijzelf wordt Zeus die Louis Toma binnen de gebeurtenissen voortduwt, willoos. De auteur gooit de dobbelstenen. Wel werd dit alles gekaderd in sociale gegevens, wordt er verwezen naar wat armoede, uitbuiting, oorlog de mens voor leed kunnen bezorgen. Maar noch de feiten noch het hoofdpersonage lijken mij geloofwaardig of overtuigend, evenmin als de boodschap. De steen der goden is naast mij gevallen en heeft geen diepe krater geslagen.
Referenties
Johan de Belie, Jos Murez: in de ban (der goden?), De Rode Vaan nr.24 van 1982
Jos Murez, De steen der goden, De Roerdomp, Antwerpen, 1981, 94 pag.
dagelijks iets degelijks 