Het zal morgen ook al 45 jaar geleden zijn dat de film “Network” van Sidney Lumet in première ging…
“Network” confronteert ons met de uitwassen en vernietigende invloed van het machtigste medium uit die tijd, namelijk de televisie. Het onderwerp is immers de dodelijke (letterlijk en figuurlijk) invloed van de kijkcijfers (kijkdichtheid en waardering). Uiteraard geldt de kritiek voor het Amerikaanse systeem, waar wij in die tijd gelukkig nog niet aan toe waren, maar zo’n vijftien jaar later zou met de komst van VTM de film opnieuw aan belang winnen.
Wie de film niet heeft gezien, snapt misschien het verband niet, maar dit is nochtans vrij duidelijk: niet alleen verhoogt het aanbod van reclame bij hoge kijkcijfers, de prijs die men voor die reclame moet betalen kan dan ook fenomenaal hoog oplopen. Indien het televisiestation dan in privéhanden is, m.a.w. indien het er in de eerste plaats op aankomt winst te maken, dan spreekt het vanzelf dat men alles in het werk gaat stellen om programma’s te maken die hoge kwoteringen halen.
Een lichtzinnig denker zou hieruit kunnen besluiten dat dit de kwaliteit juist ten goede komt, omdat men zou kunnen verwachten dat de beste programma’s ook de populairste zullen zijn. Niets is echter minder waar uiteraard. Door diverse historisch-sociologische ontwikkelingen is de smaak van het publiek immers zo gevormd dat de voorkeur uitgaat naar sensatie. In de film komt dit tot uiting door het feit dat een wanhopige nieuwslezer (de rol van Peter Finch) zijn dalende curve wil ombuigen door op het scherm zijn zelfmoord aan te kondigen.
De film werd liefst negen keer genomineerd voor een oscar, waarvan er vier effectief ook werden omgezet in een bekroning, namelijk die voor beste scenario (Paddy Chayefsky), beste camerawerk (Owen Roizman), beste acteur (de kort daarna overleden Peter Finch) en beste actrice (Faye Dunaway).
“Network” is ook een illustratie van de manier waarop hij met acteurs omgaat. Bij de auditie van “Prince of the city” spuwde Lumet Treat Williams (en wellicht ook de andere kandidaten) in het gezicht (omdat een bepaalde scène het vereiste natuurlijk). Williams werd kwaad, omdat hij vond dat dit te ver ging, maar speelde toch verder. Zo kreeg hij de rol.
Ronny De Schepper
dagelijks iets degelijks 