Kijkend naar de (niet uitermate boeiende) rechtstreekse reportage van de voetbalinterland Polen-België hebben wij slechts een gedeelte kunnen volgen van de “Mondelinge geschiedenis van de Vlaamse Vissers” (17/4/1984). Wij pikten het gedeelte mee waarin enkele van die oude zeebonken vertelden over de wijze waarop zij destijds bij IJsland kabeljauw vingen met lijnen.
Het was genoeg om – nog eens – vast te stellen hoe de werkvoorwaarden rond de eeuwwisseling in ons land (en elders) waren. De weemoed en de trots die telkens weer in deze verhalen opklinkt, treft en ontroert ons altijd opnieuw. Niet alleen in de visserij maar ook in vele andere takken van de nijverheid moest er toen hard gezwoegd worden, verdiende men zijn weinige geld letterlijk in het zweet zijns aanschijns. Geen wonder dan ook dat de meeste bewuste arbeiders uit die tijd zich gingen inzetten voor een verbetering van hun bestaansvoorwaarden, dat het socialisme voor hen zoveel betekende en gezien werd als een uitkomst, een verlossing van de zorgen. Dankzij de strijd van vele dapperen uit die periode is er in de loop van de jaren heel wat veranderd en verbeterd, zijn de werkvoorwaarden menselijker geworden. Maar zulks betekent niet dat er geen onrechtvaardigheid meer zou bestaan, dat er een einde zou zijn gekomen aan de uitbuiting. Integendeel. Zij heeft wel andere vormen aangenomen. Het is die vaststelling, die aanwijzing die telkens weer onvoldoende aangetoond wordt in deze “Mondelinge geschiedenisvertellingen”. Zij worden – misschien ongewild – wat al te zeer folkloristische uitzendingen waarbij men een zucht van opluchting slaakt. “In die tijd was het nogal wat, nietwaar, maar wij hebben het gelukkig beter”, is de tendens die er al te veel in opklinkt. Daarom dat de reeks – mits iets bijgestuurd te zijn – mag en moet voortgezet worden. Zij bevat unieke tijdsdocumenten die later nog aan waarde zullen winnen.
Lode De Pooter
dagelijks iets degelijks 