“Vengeance most fowl”

Een andere kersttraditie op de BBC is het heruitzenden van alle “Wallace & Gromit”-films. Ik heb ze allemaal al gezien, dus ik koos voor diegene waarvan de titel mij nog het minste zei. Dat werd dan “Vengeance most fowl”, wat eigenlijk de nieuwste film is. Hij is pas van 2024! Dus de oudere heb ik beter onthouden dan de nieuwe! Je weet toch wat dat wil zeggen?

Wallace & Gromit: Vengeance Most Fowl (Nederlandse titel: De gevleugelde wraak, want de Engelse titel is een woordspeling die niet te vertalen is; het moet eigenlijk zijn “Vengeance most foul”, “een zeer gemene wraak”, maar aangezien de wraak van een kip komt, is het “fowl”, “gevogelte”, geworden) is een Britse stop-motionanimatiefilm uit 2024, geregisseerd door Nick Park en Merlin Crossingham. De film is een vervolg van de film The Wrong Trousers (Nederlandse titel: De verkeerde broek) uit 1993.

Het hondje Gromit maakt zich zorgen dat zijn baasje Wallace te afhankelijk wordt van zijn uitvindingen en dat blijkt terecht wanneer Wallace een “slimme” kabouter uitvindt, Norbot. Die wordt echter geherprogrammeerd door een wraakzuchtige figuur uit het verleden, namelijk de pinguïn (*) Feathers McGraw uit “The Wrong Trousers” en nu is het aan Gromit om deze sinistere krachten te bestrijden en zijn meester (en de blauwe diamant) te redden.

De gevangenisscène waarin Feathers McGraw wraak lijkt te willen nemen, vertoont gelijkenissen met een scène uit Cape Fear (1991) met Robert De Niro. In zijn cel heeft Feathers McGraw een poster over de bakstenen opening geplakt, die precies dezelfde scène weergeeft als in The Shawshank Redemption (1994) met Tim Robbins en Morgan Freeman in de hoofdrollen. Feathers McGraw steelt een schip genaamd de Accrington Queen, een duidelijke verwijzing naar de film The African Queen met Humphrey Bogart in de hoofdrol. Let op de registratie van het schip als 1951, het jaar waarin The African Queen werd gefilmd. De scène waarin Feathers McGraw Johann Sebastian Bachs “Toccata en Fuga in D mineur” (in werkelijkheid uitgevoerd door Wesley Dale) speelt in zijn onderzeeër is een verwijzing naar een soortgelijk moment uit 20.000 Leagues Under the Sea (1954), waar Kapitein Nemo orgel speelt op de Nautilus. Zoals gebruikelijk zit de film vol met dergelijke verwijzingen. Zo leest Gromit eerst “Room with a view” van Virginia Woof en daarna “Paradise lost” van John Stilton.

De fabriek die “Lewis Newplast” maakte, de boetseerklei die het productiehuis Aardman gebruikte, sloot in maart 2023. Aardman kocht genoeg resterende klei om de nieuwe Wallace & Gromit-film te kunnen maken. The Daily Telegraph meldde aanvankelijk dat de studio mogelijk geen nieuwe films meer zou kunnen produceren vanwege een gebrek aan klei, maar Aardman bracht later een verklaring uit waarin werd verduidelijkt dat het een nieuwe leverancier zou vinden. De film heeft daardoor blijkbaar zes jaar gekost om te maken, van het eerste idee tot de uiteindelijke release, waarvan vijftien maanden om te filmen. 

Dit was de eerste nieuwe Wallace & Gromit-film sinds het overlijden van Peter Sallis, de oorspronkelijke stemacteur van Wallace, in 2017. Wanneer Wallace de deur opent, hangen er een pet en een blauwgrijze regenjas naast Gromits gele regenjas en hoed; dit is een eerbetoon aan Wallace’s oorspronkelijke stemacteur, Peter Sallis, die de pet en regenjas droeg in zijn rol als Norman Clegg in Last of the Summer Wine (1973), een serie die zou lopen tot Sallis in 2010 met pensioen ging als acteur, zeven jaar voor zijn overlijden in 2017. Dit was nu de eerste Wallace & Gromit-film waarin Ben Whitehead de nieuwe stem van Wallace insprak.

Wallace & Gromit: Vengeance Most Fowl ging op 27 oktober 2024 in première op de slotdag van het AFI Fest. Deze film werd het meest bekeken programma’s op eerste kerstdag 2024, met twintig miljoen kijkers, een record voor de meest bekeken uitzendingen in 20 jaar. De film kreeg een BAFTA voor beste animatiefilm en positieve kritieken van de filmcritici, met een score van 100% op Rotten Tomatoes, gebaseerd op 41 beoordelingen.

Ronny De Schepper (op basis van Wikipedia en de Internet Movie Database)

(*) Ja maar, is Feathers nu een kip of een pinguin? Mijn vrouw en ik raakten er ook niet wijs uit. Of zijn pinguins ook “gevogelte”?