President Donald Trump doet pogingen om als vredesstichter door te gaan. Er is niets van waar. De imperialistische, gewelddadige geest hangt boven Trump. Hij intimideert Amerikaanse grootsteden met patrouillerende militairen. Hij steunt Israël in zijn bloedige genocide op de Palestijnen. Hij bedreigt landen. Trump stijgt nu een paar treden op de escalatieladder van bedreigingen voor Venezuela. Of de intimidatie succes zal hebben is een groot vraagteken.

Voor Venezuela is er eigenlijk niets nieuw. Tegen het land is al dertig jaar een hybride oorlog gaande. Met de opeenvolgende Amerikaanse presidenten Bush, Obama en Biden. Toen Venezuela een eigen koers van socialistische ontwikkeling koos in 1998, onder de verkozen president Hugo Chávez, de voorganger van de huidige president Nicolás Maduro.

Wat Trump vandaag uitbraakt is brutaler, minder omfloerst dan bij zijn voorgangers, maar is ook in zekere zin bluf. Wel probeert hij de 19e -eeuwse Monroedoctrine te upgraden. Doctrine die zegt dat het westelijk halfrond een exclusief invloedgebied is waar de VS (en zijn vazallen) domineren. Maar vandaag 2025 zijn de tijden veranderd.

Niets nieuws

Niets nieuw betekent dat de Amerikanen als decennialang een bloedig en triestig record hebben van inmenging in het leven van Zuid-Amerikaanse en Caraïbische staten.

We verwijzen naar de agressie tegen het Caraïbische lilliputter-eiland Grenada in 1983 onder president Reagan. De linkse eerste minister Maurice Bishop werd afgezet en vermoord.

In Panama vielen in december 1989 een 20.000 Amerikanen binnen onder president Bush sr. om de Panamese leider Manuel Noriega uit het zadel te lichten.

Er is het gekende voorbeeld van Cuba dat, ondanks alle sabotage van de grote buur, bijna zeventig jaar in de moeilijkste omstandigheden standhoudt in zijn koers naar soevereiniteit en volksontwikkeling.

Er zijn natuurlijk de bloedige, crypto-fascistische regimeveranderingen in landen van Zuid-Amerika in de tweede helft van vorige eeuw. Het regime in Washington bracht op dramatische wijze bloedige regimes mee aan de macht in Chili (1973), Argentinië (1976), Brazilië (1964-1985)…

Ondanks repressie werd het verzet georganiseerd. Zo onder meer door de Braziliaanse studente Dilma Rousseff die werd gevangengenomen en gemarteld en veroordeeld in de jaren zeventig. Vandaag heeft zij voor de gevangenschap en folteringen een schadeloosstelling ontvangen van de regering van haar politieke collega, de huidige president Ignacio Lula da Silva. (Veertig jaar later werd ze in 2011 verkozen als president van Brazilië, tot 2016, waarna ze voorzitter werd van de New Development Bank (NDB) van de BRICS-landen).

VS versus een soeverein beleid van Venezuela

Vandaag heeft Trump oorlogsschepen, 4.000 mariniers, het grootste Amerikaanse vliegdekschip naar de grenswateren gestuurd plus een nucleaire onderzeeër. Een grote B-1 Lancer-bommenwerper vloog vlakbij de grens van het Venezolaanse luchtruim. Zogenaamd omdat Venezuela een drugstaat is. Terwijl alle specialisten het erover eens zijn dat de voornaamste drugroutes naar de VSA lopen in het westen via de Stille Oceaan, de Pacific.

Trump heeft via zijn oorlogsschepen al tientallen mensen vermoord op open zee nabij Venezuela. Nu toetert Trump dat hij, in de strijd tegen drugs, Venezuela in een grondoperatie zal binnenvallen met als voorwendsel de strijd tegen de drugshandel. 

Op een persconferentie vatte president Maduro de bedreigingen van Trump kernachtig samen. “Alle CIA-samenzweringen tegen Venezuela de afgelopen 26 jaar zijn gebaseerd op Hollywood-verhalen en sprookjes waarin wij de slechteriken zijn. Zij, de imperialistische supremacisten zijn altijd de goeden. Ze komen ons redden en democratie brengen”, grapte hij, verwijzend naar de vele staatsgrepen in Zuid-Amerika en het Caraïbisch gebied in de voorbije decennia.

Grondinvasie?

De uitspraken van Trump over een grondoperatie in de traditionele zin van het woord is weinig of niet waarschijnlijk. De VS heeft daarvoor niet genoeg middelen.

Venezuela is een groot land (zo groot als Frankrijk en Duitsland samen en telt 30 miljoen inwoners).  Het olierijke land heeft uitgestrekte wouden en bergen.

Een invasie en daaropvolgend zelfs gedeeltelijke bezetting zou een enorme troepenmassa en kolossale middelen vereisen. Uit peilingen blijkt dat meer dan 60% van de Amerikanen de plannen van Trump niet zien zitten.

Venezuela’s soevereiniteit: integrale aanpak

Vooreerst. Het land heeft een schat van ervaringen. 200 jaar geleden was Venezuela het centrum van een anti-koloniale vrijheidsstrijd in Zuid-Amerika tegen de Spaanse overheersers rond de leider Simón Bolívar.

Sinds 1998, bijna dertig jaar lang, tapt Washington uit hetzelfde imperialistisch vaatje: denk aan de eerste mislukte staatsgreep (2002) tegen de linkse president Hugo Chávez, de mislukte droneaanval op de eretribune tijdens een defilé in Caracas op de nationale feestdag, de sabotage van elektriciteitscentrales, de confiscatie van de goudreserve in Londen, het lanceren van een tweede poging tot staatsgreep in 2019 via marionet Juan Guaidó. Nu wordt de extreemrechtse Maria Corina Machado in stelling gebracht.

Een grondinvasie heeft vandaag een andere inhoud gekregen. In de 21e eeuw bedoelt Washington met grondinvasie: een geïntegreerde keten van multidimensionale vijandige agressie op en naar het grondgebied tegen de bevolking en de basisinfrastructuur. Echter zonder massaal eigen militairen in te zetten.

Sociale cohesie

Tegenover die koloniale, imperialistische agressie heeft Venezuela zijn eigen geïntegreerde aanpak. Er zijn drie domeinen die een geïntegreerde bescherming moeten verzekeren. Vooreerst de patriottische civiele maatschappij met de media, de economie en de directe democratie van volksorganisaties in cultuur, bedrijven, scholen, universiteiten, steden, ten tweede de militaire macht van het leger en de volksmilities en ten derde de internationale steun.

De patriottische civiele maatschappij is al dertig jaar in opbouw sinds Hugo Chávez verkozen werd in 1998. President Hugo Chávez, voormalig legercommandant, begon met een grote zuivering in het Venezolaanse leger, waarvan de generaals en officieren meestal opgeleid werden in de Verenigde Staten. Hij creëerde eigen militaire opleidingscentra en hogescholen los van de invloed van de gringo’s zoals ze in Venezuela de Amerikanen noemen.

In een derde poging tot staatsgreep in 2024 wilde Washington en rechtse en extreemrechtse krachten hem definitief uit de macht verdrijven. President Maduro verklaarde in een interview met Ignace Ramonet, directeur van de Spaanstalige uitgave van Le Monde diplomatique (cfr. Le Grand Soir, 3 januari 2025), hierover: “Het imperium geloofde dat het in 2024 een definitieve staatsgreep zou kunnen plegen. Aan de ene kant speelde wat ik de diplomatie van het bedrog noem, gebaseerd op chantage, de dreiging van een invasie en economische oorlog. Tegelijk financierden ze de heropleving van een extreemrechts, fascistisch centrum in ons land. En opnieuw geloofden ze, net als tijdens de staatsgreep van 2002, door ons en het volk te onderschatten, dat ze het perfecte plan hadden bedacht. Maar, klein detail, ze rekenden niet op de immense macht van het historisch blok waarin een quasi perfecte fusie bestaat tussen de volksmacht, de militaire macht en de politieke macht. Dat is wat wij een volks-civiele-militaire-politieke unie noemen. Waarbij Antonio Gramsci’s concepten van de Bolivariaanse revolutie, ontwikkeld door Chávez, worden overgenomen.”

Onder Chávez startte de regering de organisatie “Organo Nacional de Direccion de Defensa Integral (ODD). Die vandaag meer dan ooit geactiveerd is. Hierin is de patriottische Bolivariaanse sociale cohesie essentieel. De instelling is een antwoord op het constitutioneel beginsel van de collectieve verantwoordelijkheid.

Media en economie

In de 96e editie van zijn wekelijkse televisieprogramma “Con Maduro+” riep de Venezolaanse leider recent de bevolking op om de “westerse, Amerikaanse en psychologische mediaoorlog die de natie wil vernietigen, te verslaan.” Geconfronteerd met deze onconventionele oorlog, benadrukte de president de sociale cohesie van het volk als de belangrijkste vorm van verzet. Hij stelde dat de beste manier om geruchten leugens van de media te verslaan, is “met acties, daden en feiten”.

Tegen de economische oorlog van het Westen roept de Venezolaanse president op tot economische weerbaarheid.

Bij het schetsen van een strategie ter weerbaarheid tegen internationale economische sancties benadrukte Maduro de voortgang van samenwerking met Rusland. Hij kondigde de resultaten aan van de Russisch-Venezuela Business Council, waaraan 370 zakenlieden uit beide landen deelnamen. Er werd een akkoord bereikt voor een directe lijnvlucht tussen Sint-Petersburg en Caracas. Ook noemde hij ook de Russische interesse in Venezolaanse cacao en chocolade.

Wat de binnenlandse economie betreft schetste de president de resultaten van het “dertien-motoren economisch model”. De binnenlandse aanbod-ratio heeft tussen de 90 en 98% bereikt. De economische behoeften van het volk worden bereikt met binnenlandse productie. Voor hem is de uitdaging nu om met kwaliteitsproductie de export te verhogen.

Militair antwoord op dreiging

De Amerikaanse militaire escalatie in het Caraïbisch gebied is een ernstige bedreiging voor de regionale veiligheid. Ten bewijze het vermoorden op volle zee van scheepsbemanningen die door de VS zonder bewijs of proces gezien worden als drugshandelaren. Het is de oude “kanonneerbootdiplomatie “.

Op het recente Vijfde Congres van de Verenigde Socialistische Partij van Venezuela (PSUV) waarschuwde president Nicolás Maduro de Verenigde Staten dat een mogelijke aanval op Venezuela een eensgezinde en  vastberaden reactie in Zuid-Amerika en het Caraïbisch gebied zou uitlokken.

Naast de sociale cohesie van de civiele maatschappij is de militaire component essentieel om de soevereiniteit van een land te verdedigen. De Fuerza Armada Nacional Bolivariano is een goed uitgerust leger van 200.000 militairen, met scholen en hogescholen. Tijdens de inauguratie van president Nicolás Maduro op 9 januari 2025, kwam de minister van Defensie Vladimir Padrino López aan het woord. Hij benadrukte de loyauteit van het leger aan de verkozen president steunend op het Bolivariaans patriottisme.

Luchtverdedigingsschild

Tijdens een recente openbare bijeenkomst op de militaire school Ezequiel Zamora verwees Maduro naar de operationele inzet van meer dan 5.000 draagbare Igla-S-luchtdoelraketten van Russische makelij.

De Igla-S is een speerpunt van een geïntegreerd lucht- en ruimteverdedigingsschild. De kracht van het schild schuilt in de gelaagde architectuur. Waarbij elk gespecialiseerd onderdeel de effectiviteit van de andere vergroot en zo een bijna ondoordringbaar beveiligingsnetwerk creëert.

Het S-300VM-systeem, de langeafstandsbewaker, houdt de wacht op de grootste hoogten in de bergen en langs de gevaarlijkste dreigingen. Als aanvulling op dit systeem patrouilleren SU30MK-2 onderscheppingsjagers langs de luchtgrenzen.

Mocht een dreiging de vermelde afweer doorbreken, dan stuit deze op de verdedigingsmuur van het BUK-M2E-systeem.

Tot slot beschermen de S-125 Pechora-2M-systemen, de korte afstand-wachters, de laatste linies en meest gevoelige doelen tegen alles wat de radar ontwijkt: aanvalsvliegtuigen, drones, kruisraketten tijdens de eindnadering.

Rond en mèt het leger bestaan geoefende, bewapende burgermilities. Ze hebben een groots verleden. Ze ontstonden in de 17e-18e eeuw toen ze vochten tegen de Spaanse overheersing. Vandaag hebben ze een even belangrijke rol. Ze tellen nu 4,5 miljoen geoefende leden.  Nog eens zoveel hebben zich aangemeld.

Het eerste doel van de militie is te beletten dat in het land clandestiene, extreemrechtse gewapende eenheden worden opgericht in regio’s, steden en dorpen die Venezuela naar chaos, geweld en burgeroorlog moeten slepen. Zoals in het Midden-Oosten is gebeurd (Libië, Irak, Syrië,…)

Solidariteit Zuid- en Centraal-Amerika

Prof.Juan Eduardo Romero, historicus en hoogleraar aan de Faculteit Geesteswetenschappen van de Universiteit van Zulia (Maracaïbo, Venezuela) stelt vast dat de Amerikaanse macht fragmenteert in verband met de dreiging van een militaire interventie in Venezuela.(*)

Hij verwijst naar het zelfgekozen ontslag van admiraal Alvin Holsey, hoofd van het zuidelijk Amerikaanse commando. En dat te midden van operaties van zijn marine in het Caraïbisch gebied. Het heeft de breuklijnen blootgelegd binnen het Amerikaans leger.

 Zijn vertrek én verklaringen van hoge commandanten van de marine die weigeren “dictators te dienen”, markeert een keerpunt in de relatie tussen de Amerikaanse civiele maatschappij en het leger. In het Congres is er interne verdeeldheid die de legaliteit en haalbaarheid van de aanval in twijfel trekken.

Zuid-Amerika, historisch gezien beschouwd als de achtertuin van de Verenigde Staten, heeft in het openbaar zijn stem laten horen. En dat van machtige landen. De president van Columbia, Gustavo Petro, een buurland van Venezuela, heeft elke deelname aan agressie tegen Venezuela afgewezen. Terwijl de Braziliaanse president Lula da Silva en de Mexicaanse president Claudia Sheinbaum verwijzen naar het beginsel van niet-inmenging in de binnenlandse aangelegenheden van andere landen.

Volgens Prof.Romario wordt Venezuela het epicentrum van een crisis die de illusie van de imperiale macht blootlegt. “De geschiedenis wordt niet geschreven met dreigementen, maar met legitimiteit. En die legitimiteit ontglipt Trump vandaag”.

Miel Dullaert

(*) Guilio Chinappi, Blog World Politics: “Trump contro il mondo: il miraggio del potere”. 30 oktober 2025.

Plaats een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.