Fons Mariën gaf twee sterren aan De verworpenen der aarde van Frantz Fanon en Jean-Paul Sartre (woord vooraf).
Ik heb dit boek gelezen in een nieuwe vertaling van Joost Beerten en in een nieuwe uitgave van Ten Have in 2023, met als titel De verworpenen van de aarde. Het bevat ook de vertaling van het woord vooraf door Jean-Paul Sartre, zoals in de oorspronkelijke, Franse editie.
Dit boek uit 1961 is een klassieker van de strijd tegen het kolonialisme. Franz Fanon is afkomstig van Martinique, vocht in de Tweede Wereldoorlog aan de zijde van Frankrijk en studeerde er nadien psychiatrie. In de jaren vijftig werkte hij als psychiater in Algerije. Zo raakte hij ook betrokken bij de Algerijnse onafhankelijkheidsstrijd (1954-1962). Fanon is de auteur van slechts twee boeken: Peau noire, masques blancs (1952) en Les damnés de la terre uit 1961. Fanon stierf ook aan het einde van dat jaar, aan leukemie.
Zoals gezegd is dit boek van Fanon een klassieker. Hij heeft talrijke revolutionairen beïnvloed of geïnspireerd zoals Steve Biko, Malcolm X en Che Guevara. Ook de hedendaagse dekolonisatoren inspireert hij nog, getuige het boek van Koen Bogaert, In het spoor van Fanon (2023). Fanon was een radicaal die geweld niet schuwde. Een groot deel van het begin van dit boek gaat over geweld.
Verder gaat het over alle aspecten van dekolonisatie of de onafhankelijkheidstrijd. In de tijd waarin Fanon leefde was dit zeer actueel, maar je kan je afvragen of het dat vandaag nog is.
Ik heb me door dit boek geworsteld. Sommige zinnen of passages moest ik herlezen om enigszins te begrijpen wat ik gelezen had. Veel is erg in algemene termen gesteld, met slechts weinige voorbeelden om het discours concreet te maken. Voor mij is dit boek een tijdsdocument dat niet meer van belang is in onze tijd.
Fons Mariën
dagelijks iets degelijks 