Mijn eigen bescheiden ervaringen verklaren deels mijn grote interesse en fascinatie voor de immense expertise van Tieleman, een bijzonder aimabele mens die ik nog persoonlijk leerde kennen bij een bezoek in een ver verleden met wijlen mijn echtgenoot. Ikzelf was in de USSR in 1984 en bezocht toen Moskou, Kiev en Tbilisi, en een tijdperk later, in 1997, had ik het privilege in één van de ‘rafels’ nl. Oezbekistan een lezing te geven in de Universiteit van Tasjkent met een delegatie van de toenmalige Industriële Hogeschool Antwerpen Mechelen waar ik doceerde.
‘Om een volk te begrijpen moeten we zijn geschiedenis kennen’, schrijft Tieleman in zijn Nawoord. En terecht. Vanaf eind jaren 1980 tot heden reisde hij ontelbare keren naar Rusland en ook naar wat hij de rafelranden noemt westelijk en zuidelijk daarvan: de 3 Baltische landen, de 5 –stan-landen, en Oekraïne, Moldavië, Georgië, Armenië, Azerbeidzjan. (Naar het 14de, Wit-Rusland, reisde hij niet.)
In zijn gesprekken met de meest diverse getuigen, gaande van inwoners, gidsen, academici, politici, (internationale) ondernemers, tot oligarchen, probeert hij inzicht te krijgen in de complexe geschiedenis van dit onmetelijke land, van St.-Petersburg tot Vladivostok. Door heel ver terug te gaan in de tijd – tot in de Middeleeuwen zelfs met Genghis Khan en Timoer Lenk – poogt hij een licht te werpen op Poetins ‘speciale militaire operatie’ in Oekraïne. Hoe lang deze nog kan duren blijft ook voor hem een open vraag, maar zijn ruime journalistieke eruditie maken de lectuur van deze geschiedenisles bijzonder boeiend. Nog meer ben ik nu geïntrigeerd door hoe deze oorlog zijn vrede zal bereiken en in hoeverre Moskou zijn rand zal loslaten!
Jo Sneppe
Dirk Tieleman, De rafels van Rusland. Waarom Moskou zijn rand niet loslaat. (Manteau / Standaard Uitgeverij nv, Antwerpen, 2024)
dagelijks iets degelijks 