Bernhard Schlink wordt tachtig…

In februari 2018 heb ik “De voorlezer” gelezen, een boek uit 2003 van een zekere Bernhard Schlink. De toevoeging van “een zekere” wijst er al op dat ik het boek niet doelbewust heb gekozen. Het verhaal hoe ik eraan ben gekomen, is dan ook tamelijk grappig en dus het vertellen waard…

Eerst en vooral moet ik zeggen dat ik naar de dokter moest (gewoon routine-onderzoek) en dan neem ik altijd een boek mee, want die tijd in de wachtzaal lijkt me eindeloos en de voorhanden zijnde lectuur is meestal knudde. Ik was op dat moment “Het labyrint der geesten” van Carlos Ruiz Zafon aan het lezen, maar dat is een boek van bijna 900 pagina’s en je moet haast een gewichtheffer zijn om dit mee te sleuren. Daarom had ik een pocketje van mijn geliefde Somerset Maugham klaar gelegd (“The narrow corner”).
Anderzijds moet je weten dat ik al een paar jaar een trouwe klant ben van de Oxfam tweedehands boekenwinkel hier in Gent. Of beter gezegd: mijn vrouw is daar een trouwe klant. Daarmee bedoel ik dat wij van haar dochters vaak geschenkbonnen van de Oxfamwinkel krijgen, waarmee wij dan boeken gaan kopen. Mijn vrouw heeft daar op die manier al tientallen thrillers gekocht, maar ikzelf heb er – dat moet ik helaas eerlijk bekennen – nog nooit iets gevonden dat ik graag had gehad. Ik had daarover eens mijn beklag gedaan tegenover een vriend, die zelf ooit in die boekenwinkel heeft gewerkt. En dus stuurde die mij enthousiast een mail door, waarin de winkel beloofde om naar aanleiding van de start van het wielerseizoen hun wielerboeken eens in het zonnetje te zetten.
Vooral mijn vrouw vond dit een uitstekend idee: nu kon ikzelf ook eens een geschenk krijgen, en dan nog wel op Valentijn!
Bon, wij dus op weg naar Oxfam, in combinatie met dat bezoek aan de dokter. Maar aangezien ik had gedacht met wielerboeken naar buiten te komen, had ik die Somerset Maugham maar thuis gelaten, zodat er bovendien geen misverstand kon ontstaan over het feit dat ik dit boek misschien wel uit hun kasten had gepikt.
Eens aangekomen, bleek die actie echter pas de volgende week van start te gaan. Nu ja, dacht ik, jammer van de misgelopen korting of zo die er dan misschien aan vasthing maar die boeken moeten hier dus nu toch al zijn? “Daar weet ik niets van,” moest de vrijwilliger die de winkel bemande bekennen. “Ik weet helemaal niet waar die zitten.” Die mensen zijn natuurlijk enkel maar in Grote Literatuur geïnteresseerd en dan komt daar zo’n onnozelaar naar wielerboeken vragen!
Enfin, zelf op zoek gaan, bracht natuurlijk ook niks op, want dat had ik vroeger reeds herhaaldelijk gedaan. En dus stond ik daar zonder boek. Dan vlug maar naar iets anders gezocht, eender wat, als het maar een handig pocketje was. Maar ook die zoektocht duurde weer al te lang zonder enige resultaat (net als vroeger). Tot ik dan in een soort van “boekenmolentje” deze “Voorlezer” van Bernhard Schlink opmerkte. Ik had al tweemaal (met veel genoegen) de film “La lectrice” gezien met Miou-Miou in de titelrol en ik dacht: zou dit er iets mee te maken hebben? Nee dus, behalve het uitgangspunt dat het over iemand gaat die werken uit de wereldliteratuur voorleest. In dit geval is het echter een jongen van vijftien jaar en hij leest niet voor bij meerdere vrouwen, maar wel bij één en dan nog één die zijn moeder zou kunnen zijn. Maar het werkt wel even seksueel opwindend dan in het geval van Miou-Miou.
Zo stond het dus op de kaft (behalve natuurlijk de parallel met Miou-Miou) en het sprak me wel aan. En jawel, het wachten bij de dokter duurde weer uren, zodat ik al meteen halfweg het werk zat. De kaft beloofde evenwel nog een onverwachte wending, zodat ik er later nog eens zal op terugkomen. Voorlopig moeten jullie het, naar gewoonte, stellen met een bijdrage van Wikipedia.
Bernhard Schlink (Großdornberg, 6 juli 1944) is een Duits schrijver en jurist, die opgroeide in Heidelberg en daar rechten studeerde. In 1975 promoveerde hij. Sinds 2004 is hij hoogleraar in staats- en bestuursrecht en rechtsfilosofie aan de Humboldt-Universiteit in Berlijn.
Zijn carrière als schrijver begon met een reeks detectiveromans met als hoofdpersoon Selb, een naam die afgeleid is van het Duitse woord voor “zelf”. In 1995 publiceerde hij Der Vorleser, die in 2008 als The Reader door Stephen Daldry (*) verfilmd is. Het boek (en de film) gaan over een tienerjongen die een relatie heeft met een oudere vrouw die plotseling verdwijnt, maar die hij weer ontmoet als hij tijdens zijn rechtenstudie een zaak over oorlogsmisdaden bijwoont. Het boek werd een bestseller en werd in 39 talen vertaald. Het kreeg diverse literaire prijzen, ook in het buitenland. In 2000 verscheen een collectie korte verhalen, Liebesfluchten (De liefdesval).
Verdomme! Zoals zo vaak staat er weer een spoiler in Wikipedia en zo moet ik dus vaststellen dat ik ook deze film reeds heb gezien (op 15 maart 2014 om precies te zijn: zie hier). Kate Winslet (**) speelt de rol van de vrouw (***) en David Kross de jongen (als volwassene wordt dat dan Ralph Fiennes). Ja, dan is de kans klein dat ik hieraan nog iets heb toe te voegen natuurlijk…

Ronny De Schepper

(*) Later zou ik op de Internet Movie Database vernemen dat Daldry het boek op één treinreis had uitgelezen. Die treinreis moet dus dubbel zo lang hebben geduurd als mijn wachtbeurt in de dokterszaal.(**) Kate Winslets weglating van Harvey Weinstein in haar Oscar-acceptatietoespraak was opzettelijk. Ook al was ze niet door hem seksueel benaderd, ze vond zijn agressieve ‘zakelijke gedrag’ tegenover haar door de jaren heen ronduit weerzinwekkend.
(***) De schrijver wilde het zo, de regisseur had eerder Nicole Kidman op het oog (maar die zegde af wegens zwangerschap) en de producer Anthony Minghella wou dat het “zijn” Juliette Binoche zou zijn. Minghella stierf echter nog vóór het draaien goed en wel begon (aan de gevolgen van een operatie). In 2005 verscheen Kate Winslet in de Engelse tv-komedieserie Extras. In Extras speelt Kate Winslet een onfatsoenlijke, oneerbiedige versie van zichzelf. In die rol maakte ze acteurs belachelijk die films over de Holocaust maken om specifiek te proberen Oscars te winnen, inclusief een sneer naar haar toekomstige 
The Reader-collega Ralph Fiennes, die de hoofdrol speelde in Schindler’s List. Haar personage “Kate Winslet” ontkent dat ze een Holocaust-film maakt om nobele redenen, zoals het gebruiken van haar profiel om de boodschap over de Holocaust levend te houden: “Ik denk niet dat we echt nog een film over de Holocaust nodig hebben, toch? Het is net als, hoeveel zijn er geweest? Weet je, we snappen het – het was grimmig, ga verder. Nee, ik doe het omdat ik heb gemerkt dat als je een film over de Holocaust maakt – gegarandeerd een Oscar! Ik ben vier keer genomineerd. Nooit gewonnen. De hele wereld vraagt ​​zich af ‘waarom heeft Winslet er geen gewonnen?’… Dat is het. Daarom doe ik het. Schindler’s bloody List. The Pianist. Oscars die uit hun kont komen.” Drie jaar later maakte Winslet The Reader (waarin ze een bewaker speelde in het concentratiekamp Auschwitz) en won ze een Oscar voor Beste Actrice in een Hoofdrol.