Fons Mariën las Dagboek 1933. Het gevaar van extreemrechts van Dirk Verhofstadt…
Dit is al het zoveelste boek van Dirk Verhofstadt dat ik lees. Telkens een positieve ervaring, ook nu ben ik blij dit boek te hebben gelezen. ‘Dagboek 1933’ is een reconstructie, bijna dag na dag, van wat er in Duitsland in 1933 gebeurde: het aan de macht komen van Hitler en de nationaalsocialistische partij NSDAP. Het is verbazend hoe snel een democratie verandert in een totalitaire staat, waarbij andere partijen worden afgeschaft, het parlement opzij gezet, de liberale waarden (zoals de persvrijheid) de nek worden omgedraaid, de oppositie van sociaal-democraten en communisten (met geweld) buiten spel gezet, er concentratiekampen verschijnen, de burgerrechten van andere bevolkingsgroepen (vooral de joden) worden afgenomen. Dit boek leest als een politiek horrorscenario voor al wie echt in een democratie gelooft.
Belangrijk is niet alleen deze dag-na-dag-evolutie, maar ook de thematische passages waarin de auteur het verband legt tussen wat toen gebeurde en de toestand vandaag. Het gaat dan bijvoorbeeld de geweldscultuur, de bewondering voor autoritaire leiders, nieuwe begrippen (Lügenpresse, Volksgenossen….) die ook vandaag in de extreemrechtse milieus voorkomen. Niet zelden verwijst Verhofstadt naar Europees rechts (Vlaams Belang, Forum voor Democratie, Marine Le Pen, Alternative für Deutschland…) , maar ook naar tendensen in de VS en vooral naar een figuur als Donald Trump. Van de “Lügenpresse” (de nazi’s hadden kritiek op de burgerlijke media en probeerden die onder controle te krijgen) is het maar een stapje naar de “fake news”-beschuldigingen van Trump aan het adres van de reguliere media. De bestorming van het Capitool op 6 januari 2021 is een duidelijke uiting van een geweldscultuur die het democratisch proces wil dwarsbomen. In deze thematische passages, die larderen met het dagboekverhaal, waarschuwt Verhofstadt ons voor een herhaling van wat in Duitsland gebeurde.
‘Dagboek 1933. Het gevaar van extreemrechts’ is daarom een belangrijk boek, dat je de ogen opent (voor zover dat al niet het geval is).
Fons Mariën
Ik lees op dit moment de dagboeken van Victor Klemperer. Geboren in 1881 en heeft zijn hele leven als Jood in Dresden gewoond. Professor romaanse filologie aan de technische universiteit Dresden. Zijn leven werd stelselmatig kapot gepest door het Nazi-regime. Het is werkelijk hallucinant. Nadien kwam hij terecht in de DDR wat hij zelf “the lesser evil” noemde. Geweldige lectuur in drie delen met hoog literair gehalte.
LikeGeliked door 1 persoon