Het is vandaag 105 jaar geleden dat de Engelse soldaat Henry Tandey het niet over zijn hart kreeg om een Duitse soldaat te doden. Dat zou dan later blijken Adolf Hitler te zijn geweest. Met zijn menslievende daad zou Tandey helaas voor veel onheil hebben gezorgd. Wellicht daarom is deze ontmoeting zeer omstreden. De Nederlandse site historiek.net die b.v. zeer veel aandacht besteedt aan de militaire carrière van Tandey, spreekt er helemaal niet over.
Op de Engelse Wikipedia daarentegen gaat het verhaal als volgt (vertaald met Google Translate): “Hoewel betwist, zouden Adolf Hitler en Tandey elkaar hebben ontmoet in het Franse dorp Marcoing. Het verhaal speelt zich af op 28 september 1918, terwijl Tandey diende bij het 5e Hertog van Wellington’s Regiment, en vertelt dat een vermoeide Duitse soldaat in Tandey’s vuurlinie ronddwaalde. De vijand raakte gewond en leek geen wapen te hebben. Tandey koos ervoor om niet te schieten. De Duitse soldaat zag hem zijn geweer laten zakken en knikte bedankt voordat hij wegliep. Die soldaat zou Adolf Hitler zijn geweest. De auteur David Johnson, die een boek over Henry Tandey schreef, gelooft dat dit verhaal een stadslegende was.
In sommige versies zou Hitler naar verluidt een krantenbericht hebben gezien waarin stond dat Tandey het Victoria Cross zou krijgen (in oktober 1918, terwijl hij diende bij het 5e Bataljon Duke of Wellington’s Regiment). Hij zou hem hebben herkend en knipte het artikel uit.
In 1937 werd Hitler op de hoogte gebracht van een bepaald Fortunino Matania-schilderij in het bezit van dr.Otto Schwend, een lid van zijn staf. Schwend was medisch officier geweest tijdens de Eerste Slag om Ieper in 1914. Hij had in 1936 een kopie van het schilderij gekregen van luitenant-kolonel Earle. Earle was door Schwend behandeld in een medische post op het kruispunt van Menen en zij bleven in contact na de oorlog.
Het schilderij werd in 1923 in opdracht van het Green Howards Regiment door de Italiaanse kunstenaar gemaakt en toont een soldaat die beweerde Tandey te zijn en een gewonde man droeg op het kruispunt Kruiseke in 1914, ten noordwesten van Menen. Het schilderij is gemaakt op basis van een schets die het regiment aan Matania heeft verstrekt, gebaseerd op een feitelijke gebeurtenis op dat kruispunt. Een gebouw achter Tandey op het schilderij was eigendom van de familie Van Den Broucke, die een kopie van het schilderij kreeg van het Green Howard’s Regiment.
Schwend kreeg een grote foto van het schilderij om het aan Hitler te schenken. Kapitein Weidemann, Hitlers adjudant , schreef het volgende antwoord: “Uw vriendelijke geschenk is via de goede diensten van Dr. Schwend naar Berlijn is gestuurd. De Führer is uiteraard zeer geïnteresseerd in zaken die verband houden met zijn eigen oorlogservaringen, en hij was duidelijk ontroerd toen ik hem de foto liet zien en uitlegde welke gedachte u had toen u ervoor zorgde dat deze naar hem werd gestuurd. Hij was duidelijk ontroerd toen ik hem de foto liet zien. Hij heeft mij opgedragen u hartelijk te bedanken voor uw vriendelijke geschenk, dat zo rijk is aan herinneringen.”
Blijkbaar identificeerde Hitler de soldaat die de gewonde man droeg als Tandey op basis van de foto van hem in het krantenknipsel dat hij in 1918 had verkregen.
In 1938, toen Neville Chamberlain Hitler bezocht in zijn toevluchtsoord in de Alpen, het Berghof, voor de onderhandelingen die leidden tot het Akkoord van München, merkte hij het schilderij op en vroeg ernaar. Hitler antwoordde: “Die man was zo dichtbij om mij te vermoorden dat ik dacht dat ik Duitsland nooit meer zou zien. De Voorzienigheid redde mij van zo’n duivels nauwkeurig vuur als die Engelse jongens op ons richtten.”
Volgens het verhaal vroeg Hitler Chamberlain om zijn beste wensen en dankbaarheid aan Tandey over te brengen. Chamberlain beloofde Tandey bij zijn terugkeer persoonlijk te bellen, wat hij blijkbaar deed. Het Cadbury Research Centre, dat kopieën van Chamberlains papieren en dagboeken bewaart, heeft echter geen referenties met betrekking tot Tandey uit de verslagen van de bijeenkomst van 1938. Het verhaal stelt verder dat de telefoon werd beantwoord door een negenjarig kind genaamd William Whateley. William was familie van Tandey’s vrouw Edith. Tandey woonde destijds echter in Cope Street 22, Coventry, en werkte voor de Triumph Motor Company. Volgens de bedrijfsgegevens hadden ze slechts drie telefoonlijnen, en geen daarvan was op Tandey’s adres. In de archiefstukken van British Telecommunications staan in 1938 ook geen telefoons op dat adres geregistreerd.
Historisch onderzoek doet ernstige twijfel rijzen over de vraag of het incident daadwerkelijk heeft plaatsgevonden. Hitler nam op 10 september 1918 voor de tweede keer 18 dagen verlof uit de militaire dienst. Dit betekent dat hij zich op de vermoedelijke datum van de feiten in Duitsland bevond.” (Wikipedia)