Gisteren was het al veertig jaar geleden dat de man met de zeis in filmland verwijlde bij de Duitse regisseur Rainer Werner Fassbinder, die dat jaar nochtans nog twee films draaide. De voorlaatste, “Die Sehnsucht der Veronika Voss”, ging over de UFA-ster Sybille Schmitz (hier dus V.V. genoemd) die ten gevolge van drugverslaving zelfmoord heeft gepleegd. Mede door in zwart-wit te draaien heeft Fassbinder hier zo een beetje zijn versie van “Sunset Boulevard” neergezet. Ook de invloed van Douglas Sirk is weer heel voelbaar.
Kort na deze film begon Fassbinder te werken aan Querelle, een statische, surrealistische film over homoseksualiteit. Fassbinder was bezig met de montage van Querelle toen hij naar Berlijn vertrok, om daar de Zilveren Beer in ontvangst te nemen voor Veronika Voss. Na de ontvangst van de prijs ging hij naar zijn hotelkamer om daar te beginnen aan het scenario voor een nieuwe film. De volgende dag werd Fassbinder dood gevonden achter zijn typemachine met zijn neus op het scenario. Hij was gestorven, welhaast letterlijk in het harnas, aan een overdosis: een combinatie van cocaïne, peppillen en alcohol werd hem fataal.
Fassbinder werd geboren in een klein dorpje in de buurt van München. Na de echtscheiding van zijn ouders groeide hij als enig kind bij zijn moeder (een mislukte actrice) op. Hij was al jong geïnteresseerd in film maar werd afgewezen bij de filmacademie. Hierop besloot Fassbinder bij het toneel te gaan werken. Na een korte tijd bij talloze verschillende theatergroepen te hebben gewerkt, kwam hij bij het Aktion-theater. Dit was een theatergroep die iedere avond een nieuw toneelstuk maakte dat ze altijd baseerden op een nieuwsbericht eerder die dag. De theatergroep stond bekend als zeer links en maatschappijkritisch.
Vanaf 1968 begon Fassbinder te experimenteren met film en hij maakte een aantal korte films met de acteurs van het Aktion-theater in de hoofdrollen. De samenwerking beviel zo goed dat Fassbinder in 1969 de speelfilm “Liebe ist Kalter als dem Tod” kon maken. Deze film was geen groot succes maar zorgde er wel voor dat Fassbinder in contact kwam met een aantal filmproducenten. In 1970 brak hij door met zijn derde speelfilm, het alom bejubelde “Katzelmacher” (zie foto). Deze film won een prijs op een festival, maar Fassbinder weigerde de prijs in ontvangst te nemen omdat de festivaldirecteur tijdens de Tweede Wereldoorlog propagandafilms had gemaakt. De weigering leverde Fassbinder veel publiciteit op.
Kort hierna richtte Fassbinder zijn eigen filmmaatschappij op, waar hij films wilde draaien waarin hij een kritisch beeld schetste van het moderne Duitsland. Deze films zijn vaak op ongebruikelijke wijze gefilmd en hebben controversiële verhaallijnen waarmee ze gedurfde en baanbrekende eigentijdse thema’s en onderwerpen aansnijden. De eerste was in 1972 “Der Händler der vier Jahreszeiten”, tevens symbool voor de heropleving van de Duitse film.
Nadien draaide hij “Die bitteren Tränen der Petra von Kant”. Een bizar-verfijnde mode-ontwerpster wier eerste man is verongelukt en die van haar tweede echtgenoot gescheiden is, wordt verliefd op een prachtig mooie meid van proletarische afkomst die tenslotte de vloer met haar aanveegt. Op de achtergrond wordt dit decadente kamertoneel voortdurend gadegeslagen door een lesbische secretaresse.
Fassbinder staat bekend als meest productieve filmmaker aller tijden. In zijn carrière die slechts 14 jaar duurde, maakte hij maar liefst 42 speelfilms, een televisieserie van 38 delen, en 4 korte films, schreef hij 26 toneelstukken, en verleende hij zijn medewerking aan talloze films en toneelstukken van anderen. Van de meeste van zijn films deed Fassbinder zelf de regie, het scenario, de productie, de montage, het decor- en kostuumontwerp, en hij speelde er ook vaak zelf in mee.
Ronny De Schepper
dagelijks iets degelijks 