Rechtstreekse lijn met de burgemeester (25)

Ik ben geboren op ’t Klaan Aai (zie verder), maar ben opgegroeid in de Tuinwijk (foto). Iedereen in Temse noemde dat echter Korea omwille van de oorlog die gaande was toen ze de wijk aan het bouwen waren en die er als een slagveld bij lag (als nu een dergelijke wijk in opbouw zou zijn, zou dat dus “Oekraïne” kunnen worden). Over plaatsnamen en namen van straten heeft afscheid nemend burgemeester Luc De Ryck het in één van zijn laatste bijdragen onder de titel “Rechtstreekse lijn met de burgemeester”. Dit stukje past trouwens evenzeer in de hopelijk nog lang doorlopende reeks “Luc De Ryck vertelt”…

Temse telt 317 straten. Met 3,6 km is de Veldstraat de langste, ’t Hekgat de smalste. Bij de fusies van gemeenten (1977) moesten een aantal straten van naam veranderen, omdat zij in meer dan één deelgemeente voorkwamen. De Kerkstraat bleef in Tielrode, in Temse werd het Roeland Lefèvrestraat. De uitbreiding van de Stationsstraat heette bij haar naamgeving in 1887 Verlengde Statiestraat. Elf dagen na zijn plotseling overlijden werd de straat genoemd naar burgemeester-textielfabrikant August Wauters (1814-1887). Ook WO II bracht veranderingen met zich mee. Op 12 april 1945 overleed de Amerikaanse president Franklin Roosevelt en al 4 dagen later besliste de gemeenteraad de naam Akkerstraat te wijzigen in Franklin Rooseveltstraat. In 1960 werd de oorspronkelijke naam in ere hersteld. De Vlietstraat werd in 1947 Philemon Haumanstraat, naar Temses belangrijkste verzetsstrijder Philemon Hauman (1917-1945).

Peer Bolsens, rentenier, schepen 1927-1941, was niet geslaagd in zijn studies voor advocaat en werd in de volksmond de gebuisden advocaat genoemd. Hij woonde in de Sint-Jorisstraat, die toen nog Uil heette. Zijn briefwisseling vermeldde dus zijn naam met daaronder Uil. Toen hij schepen werd, veranderde hij de naam in Sint-Jorisstraat, naar de handboogmaatschappij in de aanpalende Fonteinstraat, waarvan hij voorzitter was.

De verbinding Markt-Wilfordkaai was de Zoutstraat. Toen de huizen aldaar gesloopt werden (1971), verdween ook de straatnaam.
In het landelijke gedeelte van Temse is er een unicum. De nummers zijn niet paar aan de ene en onpaar aan de andere kant, maar zij volgen de volgorde van de woningen, ongeacht de kant, b.v. 1-2-3 ene zijde, dan 4 de andere zijde, 5-6-7 ene zijde, 8-9 andere zijde. Het betreft de Luiseekstraat, in de volksmond uitgesproken als lui zjiëk. Toen een nieuwe inwoner zich daar vestigde, vroeg hij prompt aan de gemeente om de naam te wijzigen, wat niet gebeurde. De oorspronkelijke vorm (15de eeuw) luidt Looyseeck, d.w.z. eik van Looy (= Lodewijk).
De Krijgsbaan (krijg = oorlog), geopend in 1907, verwijst naar het Fort van Steendorp. Het werd gebouwd door ’s lands grote fortenbouwer Henri Brialmont. Hij kreeg een straatnaam in de buurt. Eén Temsenaar leeft voort in twee straatnamen: Frans Boelplein en Gebroeders Boellaan. Sommige straten behoren tot twee verschillende gemeenten: Beeldstraat en Brandstraat delen wij met Sint-Niklaas (*), Bramersdam en Haagdam met Bazel.
Ook in Temse zijn maar weinige straten genoemd naar vrouwen: de heiligen Amelberga en Margriet (Elversele), de vorstinnen Fabiola en Paola, Nini Bulterys, Marie Van Brussel, Maria(dal), Dominicanessen, Wan-Trien (**).

In onze gemeenten zijn meerdere “bergen”: Oostberg, Bergstraat (Elversele), de berg van Catthoor (Veldstraat). Temse is de enige gemeente in ons land waar straten genoemd zijn naar stripfiguren.
In de volksmond leven nog verscheidene straatnamen voort onder hun bijnaam: Beestenhoek: Vrijheidstraat, Protstraat: Boodtsstraat, ’t Luizenmartje: Edgard Tinelplaats, Den Uil: Sint-Jorisstraat, ’t Klaan Aai (Kleine Heide): Eeckhoutdriesstraat, ’t Voddemeuleke: Guido Gezelleplaats, Korea: tuinwijk Hollebeek, ‘t Foort: Philemon Haumanstraat.

Luc De Ryck

(*) José De Cauwer woont daar, vandaar vaak de discussie of hij nu in Temse of in Sint-Niklaas woont. (RDS)

(**) Wan-Trien is een legendarische figuur uit Elversele uit de eerste helft van de 19de eeuw, aldaar bekend en beschouwd als ‘heks’. Er is een straat en een toneelvereniging naar haar genoemd, en er is een reus Wan-Trien. (LDR)