Op paasmaandag, 22 april 1935 overlijdt Manon Gropius, dochter van Walter Gropius en Alma Schindler, als gevolg van ademhalingsproblemen en verdere complicaties. Haar vader en stiefmoeder reizen vanuit Londen, ondanks de risico’s die zij lopen in Duitsland door de nazi’s opgepakt te worden, naar Wenen. De begrafenis op de Weense begraafplaats Grinzing is een societygebeuren van de eerste orde.
In maart 1934 had Manon zich bij haar moeder in Venetië gevoegd om de paasvakantie door te brengen. Een reis die haar uiteindelijk noodlottig zal worden. Er heerst daar immers op dat moment een polio-epidemie, maar de autoriteiten hadden besloten dat te verzwijgen, om de bezoekers van hun stad geen schrik aan te jagen. Enkele weken later bleek een opkomende zware hoofdpijn, de voorbode van een lijdensweg die een jaar zal duren: Manon Gropius raakt in korte tijd grotendeels verlamd. Teruggekeerd in Wenen herstelde zij een klein beetje, maar bleef aan een rolstoel gekluisterd. Haar rol als onderdeel van haar moeders permanente enscenering van een wereld, waarvan Alma Werfel (ze is ondertussen met de schrijver Franz Werfel getrouwd) het middelpunt vormt, blijft die van ornament ter meerdere glorie van haar moeder, waarbij een verzwakkend meisje in een rolstoel een interessant, dramatisch contrapunt vormt.
Componist en huisvriend Alban Berg zal, wanneer hij van de dood van “Mutzi” (Manons koosnaam) ervaart, dusdanig geëmotioneerd raken, dat hij besluit een monument voor haar op te richten. Hij stelt zich als doel de “Wesenszüge des jungen Mädchens in musikalische Charaktere zu übersetzen”. Vanuit zijn diepste gevoelens schrijft hij een buitengewoon werk, dat hij aan haar nagedachtenis opdraagt “dem Andenken eines Engels”. Hiermee is de tragiek rond dit vioolconcert nog niet ten einde, want Berg zal, door een bloedvergiftiging ernstig verzwakt, het meesterwerk nog net kunnen voltooien alvorens aan de vooravond van Kerstmis 1935 te overlijden. De première van zijn eigen vioolconcert zal hij niet meer meemaken.
Ronny De Schepper (op basis van Wikipedia)