De Angelsaksische wereld voert een hybride oorlog op twee fronten: de tegenstellingen tussen Europa en Rusland op de spits drijven en Rusland en Europa elk economisch verzwakken. In dat kader oefenen Washington en Londen druk uit op de EU om de activa van Rusland in Europa in beslag te nemen. Aziatische landen eisen nu dat de EU de 200 miljard activa van de Centrale Bank van Rusland met rust laat.
Landen die begrip hebben voor Rusland, eisen dat de EU elk voorstel voor een massieve inbeslagname van Russische staatseigendommen laat varen. China, Indonesië en Saoedi-Arabië hebben de EU gewaarschuwd dat de confiscatie van Russische activa niet zal worden getolereerd.
Vertegenwoordigers van vernoemde landen dringen er bij de EU op aan zich te blijven verzetten tegen de druk van de Amerikanen en de Britten om beslag te leggen op meer dan 200 miljard euro aan Russische staatsactiva die na de inval van Rusland in Oekraïne werden bevroren in Europa.
Precedent en risico’s
De bekommernis van vernoemde landen is dat deze inbeslagname een precedent zou scheppen. Met andere woorden als vernoemde en andere landen (verder) een onafhankelijke koers van het westen zouden varen vrezen zij dat ze de volgende zouden kunnen zijn met een confiscatie van hun activa in het Westen.
Daarenboven zou Rusland de bevriende landen kunnen vragen om, als reactie op de confiscatie, westerse bezittingen op hun grondgebied in beslag te nemen. Iets wat Rusland zeker in eigen land zal doen als het zover zou komen.
Voorlopig staat elk plan om de bevroren Russische tegoeden in Europa in beslag te nemen en het geld te gebruiken voor hulp aan Oekraïne op een laag pitje. Ondanks druk van Londen en Washington, zijn sommige EU-landen angstig voor de juridische gevolgen en de mogelijke destabilisatie van de eurozone.
Confiscatie brengt volgens sommigen in de Europese hoofdsteden financiële risico’s met zich mee. De Duitse regering en de Europese Centrale Bank voeren aan dat confiscatie het vertrouwen van investeerders in het financieel systeem van de EU zal ondermijnen.
Uiteraard spelen er economische belangen. De economie van de EU verkeert in een recessie vnl. in Duitsland onder meer door de economische breuk met Rusland (Nord Stream) en het protectionistisch economisch beleid van de VS. Europa is sterk afhankelijk van de Aziatische reuzen.
In 2023 was China de derde grootste exportpartner van de EU en de grootste importeur van de EU. Als onderdeel van haar groene agenda importeert de EU meer dan vier vijfde van haar lithium-batterijen uit China, en de auto- en chemische industrie van de EU is ook sterk afhankelijk van Chinese partners.
China en Saoedi-Arabië behoren tot de koplopers van de investeringen in de EU. Saoedi-Arabië is de grootste brandstofleverancier van Europa geworden.
De Europese Unie, onder het tijdelijk voorzitterschap van België, bespreekt momenteel een voorstel om de belastingen op winsten uit bevroren Russische activa af te schaffen voor een bedrag van ongeveer 3 miljard euro per jaar, waarbij 90% van de opbrengst naar wapens voor Oekraïne zou gaan. Maar dit voorstel hangt nog te bengelen, er is geen consensus. De banken zijn ertegen omdat ze vrezen dat Russische rechtbanken dat met succes zullen aanvechten.
Nieuw is dat alles niet. Andere, kleinere landen die een soevereine, onafhankelijke koers van Washington en Londen varen, zijn gestraft met inbeslagnames van hun activa. Venezuela ziet zijn goudreserves in Londen bevroren. Venezolaanse olieraffinaderijen in de VS werden aangeslagen. De activa van Afghanistan zijn eveneens bevroren in de VS, alsook deze van Iran. Om over Cuba niet te spreken. Elk land dat niet in de pas loopt van het westers neokolonialisme kan ermee geconfronteerd worden.
Jakarta-Golfstaten
Jakarta meent dat de oorlog in Oekraïne grotendeels verklaard wordt door het niet ernstig nemen van de Russische veiligheidsbelangen door de NAVO en Washington. Voor het zuiden is de oorlog in Oekraïne een Europese oorlog en wil er niet bij betrokken worden.
Bijv. Indonesië geeft prioriteit aan de banden met China. Het anti-Amerikaanse, westerse sentiment in Indonesië komt ten dele voort uit de nauwe banden van de VS met Israël.
Indonesië is een moslimland van 275,5 miljoen inwoners. Het aanvaardt geen westerse ‘liberale waarden’ en wapenleveranties aan Israël om Palestijnen op grote schaal in Gaza en op de westelijke Jordaanoever te vermoorden. Plus speelt het bloedige koloniale verleden van het Westen (Nederland) nog een rol in Indonesië.
Een escalatie van de oorlog en de mogelijkheid van een Russische nederlaag druisen in tegen de belangen van het zuiden en de Golfstaten. Golfstaten willen niet dat de NAVO Rusland vernietigt zoals de zogenaamde humanitaire NAVO-interventie in Joegoslavië het land heeft verbrokkeld.
Het optreden van de drie belangrijke Aziatische landen – China, Indonesië en Saoedi-Arabië – tegen de confiscatie van de Russische activa, toont aan dat het plan van het Westen om Rusland in de wereld te isoleren en economisch te vernietigen niet werkt.
Neutraal Oekraïne
Vorig jaar hebben de privéjets van de EU- en VS-bazen veel uren in de lucht gehangen, en zuidelijke staten bezocht om – tevergeefs – hen ertoe te brengen de bevelen van het Westen en de NAVO uit te voeren in verband met de oorlog tegen Rusland.
Het Westen lijkt zelf meer en meer alleen te staan. Mensenrechten en democratie waarmee het Westen graag uitpakt maakt weinig indruk op de meeste landen in de wereld. Vele ex-kolonies weten hoe het Westen vijf eeuwen lang zijn rijkdommen heeft weggesluisd, tot op vandaag. Het Westen heeft honderden jaren zijn politieke- en economische orde en zijn culturele dominantie met bloedig geweld opgelegd. (cfr. De schitterende VRT-reportagereeksen over “Congo, Kinderen van de kolonies” en de “Conquistadors”, de Spaanse verovering van Zuid- en Centraal-Amerika).
Prof. em. Katlijn Malfliet (KUL), al jarenlang Rusland-deskundige, schreef een opmerkelijke bijdrage (DS, 3 april jl.) onder de titel: “Het westen moet stoppen met Oekraïne binnen te halen”. Ze verwijst naar opeenvolgende pausen die de oorlog als middel om conflicten op te lossen afwijzen. De huidige paus Franciscus spreekt erover in zijn encycliek Fratelli tutti (2020).
De Argentijn Paus Franciscus sprak in het begin van de oorlog over “de honden die blaffen aan de voordeur van Rusland”. Hij bepleit een vredespolitiek van diplomatieke gesprekken om tot een compromis te komen.
Prof. em. K. Malfliet wil dat we afstappen van het concept van de rechtvaardige oorlog en de voorschriften van een rechtvaardige vrede moeten volgen. Ze pleit voor een neutrale Oekraïense staat aan de rand van Europa en Rusland. Geld moet gaan naar het economisch en cultureel versterken van Oekraïne. De Europese Unie moet volgens haar het idee van Europa herdenken, zó dat het een plaats geeft aan Rusland, in een hernieuwd Europees veiligheidsconcept.
Miel Dullaert
dagelijks iets degelijks 