Rutger Hauer (1944-2019)

Pas nu, een dag na zijn begrafenis in intieme kring, is bekend gemaakt dat vorige week Rutger Hauer, de mannelijke hoofdvertolker uit “Turks fruit” van Paul Verhoeven, is overleden na een kortstondige ziekte  in zijn woonplaats, het Friese Beetsterzwaag. Het is niet bekend waar de acteur aan is overleden. (Met dank aan Raymond Thielens)

De rol van Olga (Monique Van de Ven, zie foto) werd oorspronkelijk aangeboden aan Willeke Van Ammelrooy, die in die tijd een korte verhouding had met Rutger.
Bijzonder interessant is hier de relatie van regisseur Verhoeven met Rutger Hauer, een acteur die hij persoonlijk ontdekt heeft en bij het publiek bekend maakte als Floris in de gelijknamige tv-reeks. Later zou hij nog diverse malen met Rutger werken (Keetje Tippel, Soldaat van Oranje en Spetters), maar tijdens de opnamen van “Flesh + Blood” liep het faliekant af. Het kwam tot een botsing tussen beiden en ze zouden nooit meer met elkaar samenwerken. Ondertussen blijkt de ruzie bijgelegd, maar van samenwerken is toch nog steeds geen sprake.
Rutger Hauer mag dan in zijn tienerjaren een echte rebel geweest zijn (weglopen van huis en school), door een opleiding bergbeklimmen heeft hij het karakter gevonden om opnieuw zijn leven in handen te nemen. Zo maakte hij alsnog de toneelschool af. En hij is er niet rouwig om: “Ik heb een veel betere opleiding genoten dan de meeste acteurs die het gemààkt hebben in Hollywood. Denk maar aan Robert de Niro: een superster, veel talent, maar zijn theoretische bagage stelt niet veel voor.”
Paul de Lussanet (die al sinds 1962 als schilder in Parijs woonde) draaide in 1978 de film “Mysteries” naar een boek van van de Noor Knut Hamsun, die al met Nietzsche dweepte vooraleer de nazi’s Noorwegen bezetten (en hij zich “uiteraard” als een topcollaborateur ontpopte). “De hoofdfiguur Johan Nagel, die op zekere dag per reiskoets een kustplaatsje binnenkomt, waar zojuist een theologiestudent uit hartepijn zelfmoord heeft gepleegd, beantwoordt helemaal aan het Hamsun-ideaal van de uitzonderlijke (Uebermensch! RDS) wat raadselachtige man, die vooral de vrouwen op zijn weg wil peilen.” (De Volkskrant, 8 september 1978) Kortom, de geknipte rol voor Rutger Hauer, die “uiteraard” Sylvia Kristel op zijn weg vindt, maar ook Liesbeth List, Rita Tushingham en Andrea Ferreol…
In 1978 werkt hij ook nog mee aan “Pastorale 1943” van Wim Verstappen naar het boek van Simon Vestdijk alweer met Sylvia Kristel en verder ook nog Frederik de Groot en Renée Soutendijk in de hoofdrollen. In 1981 vinden we hem terug in Frankrijk voor Chanel Solitaire van George Kaczender. Coco Chanel was played by Marie-France Pisier, with Rutger Hauer starring as Etienne de Balsan and Timothy Dalton as Boy Capel.
De allereerste Amerikaanse film die Rutger Hauer ooit draaide, was “Nighthawks” uit 1981, waarin Sylvester Stallone de hoofdrol vertolkte en zich op de set als een dictator gedroeg. Zo liet hij Hauer elektrische schokken toedienen, telkens diens personage geschoten werd. De voltage werd zodanig opgedreven dat Hauer op een bepaald moment zelfs voor zijn leven vreesde. Omdat hij toch dacht niet meer in Hollywood aan de bak te komen, dreigde hij Stallones ballen eraf te schoppen indien hij er niet mee ophield en kijk, Hauer werd een superster…
Daarna volgden goed gewaardeerde Amerikaanse films zoals Blade Runner, The Hitcher, Blind Fury (alhoewel, een geplande sequel kwam er toch niet wegens gebrek aan succes) en Buffy the Vampire Slayer. Dan kwam “Bloodhounds of Broadway” (1989) van Howard Brookner naar vier verhalen van Damon Runyon. De film, die komisch bedoeld is, speelt zich af op oudejaarsavond 1928. De rijke Harriet McKyle (Julie Hagarty) nodigt een aantal excentrieke figuren uit: een nightclubzangeres (Madonna), een gokker (Matt Dillon), een gangster (Rutger Hauer), een ongelukkige minnaar (Randy Quaid) en een “angel face” (Jennifer Grey). Ondanks al deze grote namen (of misschien precies daardoor) is het een flop.
In 1988 speelde hij in “The Legend of the Holy Drinker” van Ermanno Olmi, een jaar later gevolgd door “In una notte di chiaro di luna”, een Italiaanse TV-film van Lina Wertmüller over het aidsprobleem. Als zodanig erg nuttig, maar voor de rest wordt verrassend genoeg een oubollige Hollywood-moraal aangekleefd (b.v. als de twee seropositieven Rutger Hauer en Faye Dunaway de handen in elkaar slaan, dan is dat gewoon “vriendschappelijk” om het aidsonderzoek te bevorderen, zo blijft Hauer vijf jaar “kuis” tot Nastasja Kinski, die hij nochtans brutaal had achtergelaten, omdat hij niet wou zeggen dat hij seropositief was, weer bij hem terugkomt). Ook de verregaande esthetisering in de decors en de kadrering verbaast me van Wertmüller.
Na 1990 ging Hauer steeds meer in B-films en televisieseries spelen. Hij was vooral te zien in actie-, horror- en sciencefictionfilms met een relatief laag budget, doorgaans in de rol van slechterik. Hauer speelde vaak psychopaten, robots, nazi’s, vampiers en terroristen. In 1999 was Rutger b.v. te zien in een Luxemburgs(!)‑Amerikaanse actiefilm “New World Disorder” van Richard Spence met Tara Fitzgerald in de vrouwelijke hoofdrol.
In het nieuwe millennium begon Hauer aan een comeback naar de A-film. Zo speelde hij in 2003 een rol in “Confessions of a Dangerous Mind”, het regiedebuut van George Clooney. Verder speelde hij in de Hollywoodkaskraker “Batman Begins” van Christopher Nolan en was hij te zien in “Sin City”, volgens critici de beste film van 2005.