65 jaar geleden: première van “Vertigo”

65 jaar geleden ging Vertigo, een Amerikaanse speelfilm van regisseur Alfred Hitchcock in première. De film wordt algemeen aanvaard als een van de beste films uit de filmgeschiedenis, hoewel de reacties van critici bij de originele uitgave erg matig waren.

Acteur James Stewart nam zelfs enige afstand van de film door openlijk te verklaren dat hij liever niet had deelgenomen aan een dergelijk slecht filmproject. Het was vooral de seksueel perverse ondertoon van het verhaal die aanstoot gaf aan het publiek van die tijd en de film aldus in een slecht daglicht stelde (Hitchcock tegen François Truffaut: “To put it plainly, the man wants to go to bed with a woman who is dead”).
In dat interview met François Truffaut zei Hitchcock nog dat Vertigo zijn favoriete film was. Hij gaf op zijn beurt acteur James Stewart de schuld van het mislukken van de film, omdat hij volgens Hitchcock reeds te oud was om nog realistisch over te komen als liefdesinteresse voor Kim Novak.
Het scenario van de film is een bewerking van de Franse roman D’entre les morts van Pierre Boileau en Thomas Narcejac (*). Hitchcock had voor hij de rechten op deze roman kocht reeds geprobeerd om de filmrechten op een ander boek van de twee schrijvers, Celle qui n’était plus, te kopen, maar deze gingen uiteindelijk naar Henri-Georges Clouzot [dat werd dan Les diaboliques]. Volgens François Truffaut zou D’entre les morts door Boileau en Narcejac speciaal voor Hitchcock geschreven zijn, maar Narcejac heeft dit altijd ontkend. Omdat Hitchcock echter interesse had in hun werk, wilde Paramount Pictures wel in 1954 al een samenvatting van D’entre les morts hebben, terwijl het boek toen nog niet in het Engels was vertaald.
Hitchcock huurde oorspronkelijk scenarioschrijver Maxwell Anderson in om het scenario te schrijven, maar keurde zijn script, getiteld Darkling I Listen, af. Het uiteindelijke script werd geschreven door Samuel A.Taylor, die door Hitchcock werd ingehuurd vanwege zijn kennis over San Francisco. Taylor wilde als enige schrijver vermeld worden op de aftiteling, maar Alec Coppel, een andere scenarioschrijver die door Hitchcock was benaderd, protesteerde hierover bij de Screen Writers Guild omdat hij ook een bijdrage aan het script had geleverd. De Screen Writers Guild besliste dat Coppels bijdrage belangrijk genoeg was om ook een vermelding als schrijver op de aftiteling te legitimeren.
Let op: spoiler!
Hitchcock changed the ending, in which the enraged hero strangles the mystery woman upon discovering her trickery. Moreover, it is the only one of Alfred Hitchcock’s films in which the killer is not punished. An ending in which Scottie (James Stewart) and Midge (Barbara Del Geddes) hear news over the radio of Gavin Elster (Tom Elmore) being sought by the police was filmed at the demands of the American Production Code Administration, but ended up not being used.
Wat de vrouwelijke hoofdrol betreft wilde Hitchcock eigenlijk actrice Vera Miles, die onder persoonlijk contract bij hem stond en reeds mee had gespeeld in de serie Alfred Hitchcock Presents en de film The Wrong Man, de hoofdrol geven, maar zij kon niet vanwege haar zwangerschap. Hitchcock wilde de opnames niet uitstellen en huurde daarom Kim Novak als hoofdrolspeelster. Novak moest eerst nog een paar andere verplichtingen nakomen bij Columbia Pictures, en had hier nog een vakantie te goed. Tegen de tijd dat ze beschikbaar was voor de rol, was Miles dat ook weer omdat ze reeds was bevallen. Hitchcock besloot desondanks om Novak toch de rol te geven. Columbia stelde als voorwaarde voor het uitlenen van Novak dat haar tegenspeler, Stewart, met haar moest optreden in The Bell, Book and Candle. (Wikipedia)

(*) The title is a word play on Luke’s Gospel Chapter 24 verse 5, spoken by the Man, or Gardener, after the Resurrection: “Who comes to seek the living amongst the dead?”. This is said to, amongst others, Mary Magdalene whose name is nowadays used as Madeleine, the name of the protagonist in novel and film. The name “Madeleine” refers, of course, to Mary Magdalene, or Mary of Migdala. “Migdal “is Hebrew for “tower.” “Madeleine” is the only name of the four main characters from the original French novel that was retained in the film. “Judy” was “Renée” in the book. So it is fascinating that Hitchcock did not keep the name. After all, Renée = re-née = reborn. (Internet Movie Database)