Straffeloosheid, voortijdige vrijlating van delinquenten en massale seponering van klachten zorgen al geruime tijd voor grote verontwaardiging, niet in het minst bij politie, beleidsverantwoordelijken en publieke opinie. De jongste maanden kreeg deze schrijnende problematiek een opvallend verlengstuk in de media. Zo interviewde Radio Eén een aantal betrokken burgemeesters en werd minister van Justitie Stefaan De Clerck met hun getuigenissen geconfronteerd in de uitzending van Peeters & Pichal. Tegelijk lanceerde de zender het idee aan een Rondetafelconferentie met de minister en de burgemeesters. De minister ging op het voorstel in en de burgemeesters lieten het zich geen tweemaal vragen.
Op woensdag 6 april 2011 waren wij met een ruime delegatie present op het kabinet van de minister in Brussel. Naast Stefaan De Clerck en een batterij adviseurs was ook minister van Welzijn Jo Vandeurzen (bevoegd voor Jeugdrecht) aanwezig. De ministers werden geconfronteerd met 13 burgemeesters, afkomstig uit alle windstreken van Vlaanderen. Onder hen deze van Gent, Sint-Niklaas, Dendermonde, Lokeren en Temse.
De rondetafel kende een kritisch-constructief verloop, dat een vervolg krijgt.
De burgemeesters kregen de gelegenheid elk vanuit hun eigen invalshoek en ervaring het woord te voeren. Algemene problemen die werden aangekaart, waren:
– straffeloosheid, voortijdige vrijlating, massale seponering van klachten
– procedurefouten, die leiden tot invrijheidstelling (zelfs als het om grote misdaden gaat)
– asiel- en migratiebeleid (besprekingen zijn binnen de regering aan de gang)
– gebrekkig werkend systeem van het elektronisch toezicht (enkelband)
– niet-werkend snelrecht (daarover volgt op korte termijn een overleg met de procureurs generaal)
In het bijzonder werd uitgeweid over de straffeloosheid, de eigenlijke aanleiding tot de bijeenkomst. In dat kader kwamen diverse subthema’s aan bod: gerechtelijke procedures, samenwerking parket – politie, uitbreiding Gemeentelijke Administratieve Sancties (G.A.S.) tot bepaalde vormen van criminaliteit, Salduz-arrest (opgelegd door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, bepaalt dat een verdachte nog vóór het eerste verhoor kan beroep doen op een advocaat)… Vastgesteld werd ook dat de versnippering van bevoegdheden over het federale niveau en de gemeenschappen (bvb. Jeugd) een goede werking bemoeilijkt.
De ministers legden een heel grote luisterbereidheid aan de dag en gingen geen enkele problematiek uit de weg. Zij gaven toelichting bij de stand en gang van zaken van de dossiers en wezen pistes aan die zouden kunnen bijdragen tot oplossingen.
Natuurlijk zijn er geen pasklare oplossingen uit de mouw geschud. Men kan niet in een handomdraai rechttrekken wat doorheen de jaren is scheefgegroeid. Er worden nu werkgroepen opgestart rond bepaalde items en de afspraak is dat minister De Clerck ons over enkele maanden opnieuw bijeenroept met het oog op een evaluatie van de evolutie.
Zoals ik ook op Radio Eén zei: ‘Hopelijk ontspringt uit de botsing der gedachten het licht der waarheid!’
En moge dat licht over velen schijnen!
Tegelijk wil ik nog eens in herinnering brengen dat de gemeenteraad van Temse eenparig de onderstaande motie heeft goedgekeurd. Zij werd verzonden naar premier Leterme, minister van Justitie Stefaan De Clerck, minister van Binnenlandse Zaken Annemie Turtelboom, de voorzitters van de Vlaamse partijen, de gouverneur en de procureur des konings.
Hier volgt de letterlijke tekst:
De gemeenteraad van Temse, vergaderd in zitting van 28/2/2011, besliste tot het stemmen van een motie m.b.t. het veiligheidsbeleid in ons land. Oorzaak is de vaststelling dat het veiligheidsbeleid aanzienlijke leemten vertoont. Aanleiding is de vrijlating van drie misdadigers, ‘goede bekenden’ bij het gerecht. Zij ontvoerden en bewerkten hun slachtoffer, sloegen hem bewusteloos en lieten hem naakt achter in de prostitutiebuurt van Brussel. Al na een paar dagen waren de daders vrij. De motie werd eenparig goedgekeurd door alle raadsleden van alle fracties (CD&V, Open VLD, Vlaams Belang, SP.a, Groen!).
En de eigenlijke motie luidt als volgt:
De gemeenteraad stelt met groeiende onrust vast dat het federaal veiligheidsbeleid aanzienlijke leemten inhoudt, die ontwrichtend zijn voor de maatschappij. Misdadigers moeten al een effectieve straf van ten minste 3 jaar krijgen, wil men ze nog opsluiten. Er is een wanverhouding tussen het aantal gevangenissen/cellen en de groeiende criminaliteit. Gevangenen van bij ons zijn opgesloten in Nederland…
Een procedurefout, hoe bescheiden ook, maakt een vonnis ongedaan en leidt tot vrijlating, hoe erg ook de misdrijven. Is de straffeloosheid op zich een flagrante onrechtvaardigheid, ook de consequenties zijn bijzonder bezwarend:
– misdadigers die nagenoeg onmiddellijk vrijkomen, doen verder;
– straffeloosheid vermenigvuldigt de misdaad;
– de vrijheid van misdadigers vormt een gevaar voor de bevolking en doet tegelijk het onveiligheidsgevoel toenemen;
– deze gang van zaken is frustrerend en demotiverend voor de politiemensen (die vaak ernstige risico’s moeten nemen) en vormt een storende factor in de uitvoering van hun opdracht;
– het is evenzeer frustrerend en demotiverend voor de beleidsverantwoordelijken, voor al wie zich inzet voor een rechtvaardige maatschappij – en bovenal voor de gemeenschap.
De gemeenteraad klaagt deze wantoestanden aan. Hij pleit ervoor dat het veiligheidsbeleid onmiddellijk absolute prioriteit krijgt en wordt afgestemd op de feitelijke realiteit.
Luc De Ryck
dagelijks iets degelijks 