Het is jammer dat het Gentse Tolhuis geen doek heeft, want anders zou bij het opgaan ervan zeker een spontaan applaus hebben weerklonken voor het prachtige scènebeeld (gerealiseerd door Steven Demedts). In de onafzienbare ruimte van het sportcomplex was een waar korenveld opgetrokken, met daarin een reusachtige tafel die het erf van boer Van Paemel moet voorstellen.
Ook de opening is meteen raak: Jaak Van de Velde speelt weer als een tovenaar met licht en regisseur Dirk Tanghe heeft met zijn onfeilbare neus voor toepasselijke muziek deze keer zijn oor laten vallen op het fameuze adagio van Samuel Barber. De toon is onmiddellijk gezet en slechts uitzonderlijk zal men even uitglijden. Let b.v. op de effectrijke aanwending van de hoevegeluiden, de overgang van de doodsklokken voor Désiré naar de bruidsklokken voor zijn “moordenaar”, mijnheer Maurice, enz.
De foutjes die men kan aanstippen liggen juist in het verlengde van het scènebeeld. Soms kan Tanghe het niet laten om de acteurs wat te laten stoeien (de fietsscène b.v. of de jacht op deserteur Kamiel), maar dan komt hij weer zo dicht zijn filmideaal nabij, dat ikzelf hem dit moeilijk ten kwade kan duiden. Het voordeel van de reusachtige scène (b.v. de afscheidsscènes zijn door het lange weggaan altijd heel pakkend) weegt zeker op tegen het nadeel van deze Spielereien. Dat geldt ook voor de verstaanbaarheid. Aangezien er aan alle hoeken en kanten wordt geacteerd, zijn de acteurs niet altijd te begrijpen. Draadloze microfoons zijn echter ook geen oplossing en daarbij, zitten er eigenlijk nog mensen in de zaal die dit stuk niét kennen?
Tot slot trouwens nog een woordje over die acteurs: het valt me op hoe weinigen echt een rol “met vlees aan” hebben gekregen van Cyriel Buysse. Alles draait welhaast om moeder en vader Van Paemel, beiden schitterend vertolkt door Lieve Moorthamer (foto met rechts haar tweede dochter Els De Schepper) en Jef Demedts. De scène waarin deze laatste afscheid neemt van zijn opstandige zoon Eduard is traditioneel een “tear-jerker” en Jef Demedts miste de kans niet: een staande ovatie was zijn deel. Daarvoor kon echter ook Erik Van Herreweghe als Eduard mij toch nog steeds een krop in de keel bezorgen, wanneer hij helemaal aan het begin van het stuk zijn socialistische idealen afweegt tegen het onwrikbare conservatisme van zijn vader. Els Magerman is als zijn robuuste zus Cordula trouwens even sterk en Mark Willems (*) mag als de sympathieke stroper Masco ook een knap nummertje opvoeren. De franskiljonse baron en zijn familie zijn een beetje voorspelbaar in beeld gebracht, evenals de pastoor van Cyriel Van Gent, maar ik heb de indruk dat de toeschouwers het niet anders willen. Eddy Spruyt toont echter als postbode dat je ook van een klein rolletje nog iets kunt maken.
Na “Het gezin Van Paemel” nam Tanghe afscheid na drie jaar als vast regisseur bij het NTG.
Ronny De Schepper
(*) Niet zo heel veel later (vanaf 1996) zou hij wereldberoemd worden in Vlaanderen als Luc Bomans uit “Thuis“.
dagelijks iets degelijks 