De Duitse filmregisseur Wolfgang Petersen viert vandaag zijn tachtigste verjaardag. Na het succes van “Das Boot” over een Duitse onderzeeër is hij vooral in Hollywood actief.
Petersen studeerde theater in Hamburg en volgde filmacademie in Berlijn. Zijn eerste producties waren voor de Duitse omroep NDR. Tijdens zijn werk voor de populaire Tatort-serie ontmoette hij acteur Jürgen Prochnow, die later in “Das Boot” de rol van kapitein Heinrich Lehmann-Willenbrock zou spelen.
In 1973 kwam zijn eerste bioscoopfilm uit, “Einer von uns beiden”, naar een novelle van Horst Bosetzky, wederom met Jürgen Prochnow. Zijn film “Die Konsequenz” leidde in 1977 tot een schandaal. De Bayerische Rundfunk achtte het thema van de film – homoseksualiteit – niet geschikt. Kort daarop kwam de film wel in de bioscoop.
In 1981 droeg de productiemaatschappij Bavaria Petersen de regie over het “Das Boot”-project op. De film kwam in Duitsland op televisie als zesdelige mini-serie en werd vooral in de Verenigde Staten een kassucces; de tot dan toe de meest succesvolle buitenlandse film ooit.
“Das Boot” was al de duurste Duitse filmproductie ooit, maar de volgende film van Petersen had een nog hoger budget. De film “Die unendliche Geschichte” (internationaal bekend als “The Never Ending Story”) kostte meer dan 50 miljoen D-Mark.
Petersen brak nu door in Hollywood. Voor Twentieth Century-Fox draaide hij de science fiction film “Enemy Mine” (1985), die een parabel wou zijn over vreedzame coëxistentie tussen verschillende rassen in de ruimte, maar ook op aarde. Deze film werd nog in de Bavaria-studios in München opgenomen, maar daarna vertrok Petersen naar Los Angeles.
Wolfgang Petersen draaide daar eerst een erotische thriller nog voor het echt mode was. “Shattered” gaat over zakenman Dan Merrick (Tom Berenger) die na een auto-ongeval zijn geheugen is kwijtgeraakt. Hij stelt nadien vast dat zijn vrouw Judith (Greta Scacchi) hem bedroog, maar dat hijzelf ook niet helemaal clean is. Hij schakelt de privé-detective Gus Klein (Bob Hoskins) in om te achterhalen hoe de vork aan de steel zit.
Petersen behaalde in 1993 een succes met “In the Line of Fire”, met Clint Eastwood als Frank Horrigan, een uitgebluste lijfwacht van J.F.K., die het niet helemaal heeft kunnen verwerken dat hij de moord niet heeft kunnen verhinderen en daarom zijn toevlucht zoekt in de jazz op zijn piano. Een psychopaat, die zich Booth noemt (zoals de moordenaar van Lincoln, rol gespeeld door John Malkovich) daagt hem echter uit het leven van de huidige president te redden.
Petersen draaide vervolgens “Outbreak” (1995). Na de openheid die door “Philadelphia” werd gecreëerd, volstonden films over het aids-virus niet langer om de mensen angst aan te jagen. Daarom wordt in “Outbreak” met een virus uitgepakt dat nog veel angstaanjagender is omdat het door de lucht kan worden verspreid. Toch blijkt het terug te gaan op historische feiten, met name de verspreiding van “Het killervirus Ebola” (zoals het boek “The hot zone” van Robert Tine eerst werd vertaald, na “Outbreak” werd dat dan “Dodelijk virus”) in 1989. Buiten het feit dat deze film erg “Amerikaans” is (al werd-ie dan gedraaid door Wolfgang Petersen), zij het wel met kritiek op de legerleiding die dit virus poogt aan te wenden in biologische oorlogsvoering, is het wel een spannende “action-movie”. Zelfs Dustin Hoffman heeft zich tot dit genre bekeerd. Renée Russo zorgt voor de voorspelbare “love story”, terwijl Morgan Freeman een goede slechte is en Donald Sutherland uiteraard een slechte slechte.
In 1997 haalde Petersen weer een kassucces, nu met “Air Force One” (met een hoofdrol voor Harrison Ford) ondanks wisselende recensies. In 2000 volgde “The Perfect Storm”, met een hoofdrol voor George Clooney, en in 2004 “Troy”, met Brad Pitt in de hoofdrol. Wolfgang Petersen originally didn’t want Helen to appear in the movie; he felt an actress couldn’t live up to the audience’s expectations. The producers insisted, so Petersen cast an unknown actress (Diane Kruger, a native German speaker, who dubbed her own character in the German version).
After the film was announced, the Turkish government and Ministry of Culture and Tourism contacted the producers and suggested the film be shot in Canakkale, Turkey, site of the real Troy. The Turkish government offered sponsorship if the film premiered in Canakkale. It premiered, however, in Berlin, where most historical Trojan artifacts were displayed after being taken from Anatolia. The impending war in Iraq forced production to move to Baja California Sur, Mexico, in February 2003, where two biologists were employed to protect turtle eggs on the beach. According to the special features DVD, 300 buff Bulgarian male extras were transported to the Mexican shooting location and trained for battle scenes so the Greeks and Trojans would look sufficiently European. They supplemented Euro-looking Mexicans and were used in battle close-ups. “Soldier extras” got instructions in Spanish, Bulgarian, and English. George Camilleri, a bodybuilder who won the title of Mr. Malta in 1989, on the other hand broke his leg while filming an action sequence at Ghajn Tuffieha, Malta on 30 May 2003. He had surgery the following day, suffered complications, and died on 17 June 2003.
The Trojan horse prop made for the movie was given to the Turkish government as a gift. It is now exhibited on the boardwalk of Canakkale, a main seaside city where most visitors to the Troy ruins stay. Canakkale is about an hour’s ride to the Troy site. (There is another cruder “Trojan horse” also at the Troy site… but it is not the movie prop.)
In 2006 pakte Petersen uit met een zogezegde remake van “The Poseidon Adventure”, maar buiten het feit dat de boot ook omkeert na een “tsunami” – al wordt deze reuzegolf zelfs in de remake van 2006, dus drie jaar na de échte tsunami, nog altijd niet zo genoemd – blijft er niet veel meer over van het oorspronkelijke boek van Paul Gallico. Ofwel had de versie uit 1972 destijds weinig met de originele roman te maken (ik kan het niet weten aangezien ik het boek niet heb gelezen), maar daar twijfel ik sterk aan. De versie uit 1972 was immers veel sterker op het vlak van psychologisering (de rol van “predikant” Gene Hackman en die van zijn tegenhanger, de politieman Ernest Borgnine; diens vrouw, het ex-hoertje, rol van Stella Stevens; om nog te zwijgen van de sterfscène van Shelley Winters) en dat duidt toch allemaal op “literaire” beïnvloeding. Daar was in de nieuwe versie niks meer van over. Eigenlijk is zelfs geen enkele rol mij bijgebleven, tenzij het feit dat Kurt Russell een ex-burgemeester van New York speelt met nogal veel noten op zijn zang. De tegenwind komt in dit geval van een drankorgel, die echter op de kortste keren in de vlammenzee verdwijnt. Aan de rol van Richard Dreyfuss zat wat meer vlees, maar deze acteur (nochtans niet van de minste) kreeg bijna geen kans om zijn personage uit te diepen. Alleen de scène met de keukenhulp die hij moest “afstoten” om zelf in leven te kunnen blijven (ondanks het feit dat hij vlak vóór de tsunami nog zelfmoord wilde plegen) was aangrijpend.
Ondanks het feit dat regisseur Wolfgang Petersen een mooi palmares kan voorleggen (“Das Boot”, “Die unendliche Geschichte”, “Enemy mine”) had ik mij hier wel aan verwacht. Ik keek dus vooral voor de special effects en de production design. Die special effects (bijvoorbeeld de tsunami zelf!) stelden me wel wat te leur. Men ziét als het ware dat het om een schaalmodel gaat. De production design (de omkering van het schip is natuurlijk een prachtige uitdaging) van William Sandell daarentegen was weer prachtig. Bij mijn weten heeft de man er geen prijs voor gekregen, maar dat had van mij best gemogen.
Ronny De Schepper
dagelijks iets degelijks 