Het raadsel Spinoza is een roman van de psychiater Irvin D.Yalom, eveneens auteur van Nietsches tranen. Hier schrijft hij verhelderend over het leven en het gedachtegoed van de 17de eeuwse filosoof Benedictus de Spinoza. Hij leefde in de joodse gemeenschap in Amsterdam maar werd op jonge leeftijd door de joodse gemeenschap uitgestoten wegens zijn onconventionele opvattingen over god en godsdienst. Spinoza bracht de rest van zijn leven in isolement door.
Yalom combineert dit verhaal met een fictief personage zodat de ideeën van Spinoza grotendeels in conversaties kunnen weergegeven worden. Het fictieve personage is de 20ste eeuwer Alfred Rosenberg, een hooggeplaatste nazi en felle antisemiet. Volgens Yalom zou die geboeid geweest zijn door het raadsel Spinoza, nl. het feit dat deze jood erg onconventionele opvattingen had waar hij zich als jodenhater kan in vinden. Ook dit verhaal is boeiend, maar – zo blijkt – voor een groot deel gestoeld op veronderstellingen en invullingen van de schrijver en heel weinig historische gegevens. Achteraf blijkt dit toch een zwak punt van het boek, dat in zijn geheel vlot leest en een leesbare introductie vormt tot Spinoza’s leven en ideeën. Al met al toch aan te bevelen.
Fons Mariën, 03/10/2014
dagelijks iets degelijks 