Het is vandaag al 55 jaar geleden dat de grote Amerikaanse komiek Buster Keaton is gestorven.
Joseph Francis Keaton werd geboren in de wereld van de vaudeville. Zijn vader reisde immers samen met de bekende goochelaar Harry Houdini rond met een show, The Mohawk Indian Medicine Company, waarbij men zogenaamde geneesmiddelen verkocht naast het podium. Keaton werd dus puur toevallig geboren in Kansas, omdat daar de weeën van zijn moeder begonnen.
Keaton kreeg zijn bijnaam “Buster” van Houdini, die zijn peetoom was. Houdini gaf hem deze bijnaam nadat Keaton op de leeftijd van zes maanden van een trap viel zonder veel gevolgen. Indertijd betekende buster een tuimeling. Pas sinds Keatons successen werd het een erkende voornaam.
Toen Keaton drie jaar oud was, speelde hij mee in een show met zijn ouders onder de naam The Three Keatons; de show ging over hoe je een kind moet opvoeden. Zijn moeder speelde saxofoon en zijn vader en Buster acteerden. Buster moest ongehoorzaam zijn, waarop zijn vader hem tegen het decor of zelfs in het publiek gooide. De act werd steeds versterkt naarmate Buster leerde om goed te landen. Alhoewel hij zelden verwondingen of blauwe plekken opliep, werden zijn ouders uiteindelijk toch beschuldigd van kindermishandeling. Decennia later verklaarde Buster dat hij nooit werd mishandeld door zijn vader en dat de tuimelingen en physical comedy slechts een kwestie van techniek waren. In feite vond Buster het zo leuk, dat hij begon te lachen als zijn vader hem gooide. Toen echter duidelijk werd dat dat niet werd geapprecieerd door het publiek, leerde Buster zichzelf zijn kenmerkende onverstoorde blik aan.
Op de leeftijd van 21 jaar verliet Buster samen met zijn moeder zijn vader in Los Angeles, omdat de drankzucht van vader Joe de reputatie van de familie aantastte. Myra keerde terug naar het zomerhuis inMichigan, maar Buster reisde naar New York en stapte van de vaudeville in de wereld van de film.
In februari 1917 ontmoette Keaton Roscoe “Fatty” Arbuckle in de Talmadge-studio’s in New York City, waar Arbuckle een contract had met Joseph M. Schenck. Buster werd aangenomen als acteur en “gag-man”. Later beweerde Keaton dat hij al gauw opklom tot Arbuckles tweede regisseur en directeur van de “gag-afdeling”. Keaton en Arbuckle werden goede vrienden en bleven dat, ook nadat Arbuckle werd betrokken in een schandaal dat hem zijn carrière en gezinsleven kostte.
Na Keatons succesvolle samenwerking met Arbuckle gaf Schenck hem een eigen productiestudio, “The Keaton Studio”. Hij maakte een reeks two-reel comedies (komische films met de duur van twee filmrollen), waaronder One Week (1920), Cops (1922), The Electric House (1922) en The Playhouse (1921).
In “One week” zit een scène met een badend meisje, waarvan als je goed kijkt de borstjes te zien zijn, maar vooral, op een bepaald moment vliegt de zeep uit het bad en wanneer ze dan uitstapt om ze op te rapen, is er een hand die de cameralens bedekt!
Een jaar later volgt “Sherlock junior” met Katherine McGuire. Een projectiebediende in een filmzaal heeft een nogal eentonig bestaan en ook in zijn privé-leven heeft hij met problemen te kampen. Daarom kruipt hij af en toe in de huid van een ster van het witte doek en wordt hij Sherlock Junior.
Met het succes van deze kortfilms kon hij langere films gaan maken. Met deze films van normale duur werd Keaton een van de bekendste komieken ter wereld. Hij was toen de op twee na populairste komiek in Amerika, na Charlie Chaplin en Harold Lloyd. Opvallend is dat zowel Chaplin, Keaton als Lloyd na verloop van tijd zichzelf begonnen te regisseren.
Keaton maakte gebruik van bewerkings- en omlijstingstechnieken die zijn tijd ver vooruit waren. Humor blijkt trouwens de tand des tijds beter te doorstaan dan dramatiek. De lachers gingen dan ook nog een tijdlang met stomme films door, omdat ze wel wisten dat deze gooi- en smijthumor beter aansloeg dan verbale humor.
Zijn meest bijblijvende films zijn Our Hospitality (1923), The Navigator (1924), Steamboat Bill Jr. (1928) en The General (1927). Laatstgenoemde film, die zich afspeelt tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog, wordt beschouwd als Keatons chef d’œuvre, door zijn mengeling van physical comedy met Keatons voorliefde voor treinen. Helaas leverden vele van zijn meest toegejuichte films niet veel geld op aan de kassa.
De technische kant van het filmmaken fascineerde hem en hij was vooruitstrevend genoeg om geluidsfilms te produceren toen deze populairder werden. Het feit dat hij een goede stem én jaren theaterervaring had, maakten dat hij zich gemakkelijker kon aanpassen aan de evolutie van de film dan vele van zijn collega’s uit het stomme tijdperk (om een indruk te krijgen hoe het er in die tijd aan toe ging, kan ik de musical “Singin’ in the rain” aanraden).
Ondertussen was in 1921 Buster Keaton gehuwd met Natalie Talmadge, een schoondochter van Keatons baas, Joe Schenck. Na de geboorte van hun tweede zoon verslechterde de relatie echter. Volgens Keatons autobiografie liet Natalie hem niet meer toe in de slaapkamer en huurde ze detectives in om te achterhalen wie hij buiten haar weten om zoal ontmoette. In 1932 scheidden Keaton en Talmadge. Zij nam zijn fortuin met zich mee en weigerde elk contact tussen Keaton en zijn zonen. Het zou ongeveer een tiental jaren duren vooraleer hij hen weer te zien kreeg.
Een jaar na zijn echtscheiding, in 1933, werd Mae Scriven zijn nieuwe echtgenote. Zij was een verpleegster die hem had verzorgd nadat hij zijn heil had gezocht in de drank – een periode waarvan hij zich later niets meer herinnerde. Toen ze scheidden in 1936, nam ook zij de helft van zijn bezittingen mee.
In 1940 trouwde Keaton met Eleanor Norris, die 23 jaar jonger was. Zij redde zijn leven en zijn carrière. Alle vrienden waren tegen het huwelijk, maar het hield stand tot aan Keatons dood in 1966. Tussen 1947 en 1954 traden Keaton en Norris regelmatig op in het Cirque Medrano in Parijs in een erg populaire act met z’n tweeën.
Keatons filmstudio was in 1928 al opgekocht door MGM (Metro-Goldwyn-Mayer), een beslissing waar Keaton achteraf veel spijt van had. Hij moest nu functioneren in een systeem in de MGM-studio’s dat hem maar matig beviel, aangezien hij meer vrijheid gewend was. Door de moeilijke aanpassing aan het studiosysteem en door zijn problemen in zijn privé-leven (zie hoger) werd Keaton alcoholist. Zijn carrière raakte in enkele jaren in het slop en Keaton werkte in het merendeel van de jaren 30 teruggetrokken; hij schreef gags voor verschillende MGM-films, vooral voor films van The Marx Brothers – b.v. voor A Night at the Opera (1935) en At the Circus (1939) — en voor films van Red Skelton.
Zelf maakte hij af en toe toch nog zijn opwachting in films, waaronder het bekende Sunset Boulevard (1950), It’s a Mad Mad Mad Mad World (1963) en A Funny Thing Happened on the Way to the Forum (1966). Ook speelde hij de hoofdrol in Samuel Becketts enige filmproject, Film (1965). Hij had ook een cameo in Charlie Chaplins film Limelight (1952). Gedurende twee minuten delen Keaton en Chaplin in die film het scherm – de enige keer in hun loopbaan – als ze twee ouder wordende, voormalige vaudevillesterren spelen die een beetje van hun vroegere glorie proberen terug te winnen; Chaplins en Keatons topperiode lag toen ook al tientallen jaren achter hen. Keaton merkt evenwel op: “If one more person tells me this is just like old times, I swear I’ll jump out the window.” (“Als nog één persoon me vertelt dat dit net de goede oude tijd lijkt, spring ik uit het venster en dat meen ik.”)
Hij kreeg ook twee televisieseries, The Buster Keaton Show (1950) en Life With Buster Keaton (1951). Ondanks het succes stopte hij de series omdat hij onvoldoende materiaal kon bijeen schrijven om elke week een nieuwe show uit te zenden.
Keaton leed aan longkanker. Zijn vrouw en dokters wendden echter voor dat het een chronische bronchitis was; hij vernam nooit dat hij zou sterven aan kanker. Buster Keaton overleed op 1 februari 1966 en is begraven op het Hollywood Hills-kerkhof in Los Angeles, Californië. (Wikipedia)
dagelijks iets degelijks 