Vijf jaar geleden stierf de Zweedse auteur Henning Mankell aan longkanker. Hij werd 68 en was een van de meest succesvolle misdaadschrijvers ter wereld. Van zijn reeks rond de norse politieman Wallander werden miljoenen exemplaren verkocht. Maar Mankell was meer dan een thrillerauteur. Hij leidde een theatergezelschap en schreef ook kinderboeken en reguliere romans.
Na de dood van Per Wahlöö werd Henning Mankell de meest gelezen Zweedse misdaadauteur. In Humo (14/11/2006) vertelt hij hoe hij tot het genre is gekomen: “Ik wilde iets schrijven over racisme – dat vind ik namelijk misdadig – en een misdaadboek leek me het geschikte vehikel. Zo is het begonnen. Vreemd genoeg kreeg ik er door dat boek opeens een pak lezers bij. Ik ben er dan maar mee doorgegaan.”
Alhoewel Mankell (ook nu nog altijd) een echte “soixante-huitard” is (hij woonde zelfs in Parijs in die bewuste periode), had hij toch een zeer goede verhouding met zijn vader, die een rechter was in het hoge noorden van Zweden. “Mijn vader was een goed man. Hij steunde me. Zelfs toen ik op een dag thuiskwam van school en zei dat ik mijn opleiding maar eens voor bekeken hield. Hij had kwaad kunnen worden, maar dat deed hij niet. Wat hij me wel heeft meegegeven, was respect voor justitie. Hij heeft me geleerd dat een democratie niet kan functioneren zonder een goed werkend, onafhankelijk rechtssysteem.”
In 2001 kreeg Mankell de Britse “Gold Dagger Award” voor zijn thriller “Dwaalsporen”. Het juryrapport vermeldt: spanning, een goede plot, knappe dialogen en een sympathiek en levensecht hoofdpersonage (inspecteur Kurt Wallander). Andere werken van Mankell zijn o.a. “Moordenaar zonder gezicht” en “Midzomermoord”, die beide als feuilleton in de Gazet van Antwerpen verschenen. Zijn boeken worden in ons land uitgegeven bij De Geus.
Na negen verhalen over Kurt Wallander, startte Mankell in 2005 een nieuwe reeks waarin Wallanders dochter de misdaden oplost. In het eerste verhaal “De terugkeer van de dansleraar” komt ze echter nog niet nadrukkelijk in beeld en wordt het speurwerk gedaan door haar collega en latere minnaar Stefan Lindmann.
Mankell is behalve schrijver (hij schrijft ook nog kinderboeken) ook regisseur en artistiek leider van het Nationale Theater van Mozambique in Maputo.
Hij zat in 2010 ook aan boord van één van de schepen met humanitaire hulp die door Israel laf werden aangevallen toen ze de blokkade van de Gaza-strook wilden doorbreken.
Hij is reeds vier keer gehuwd, de (tot nu toe) laatste keer met de dochter van Ingmar Bergman (1918-2007). En, jawel, schoonpapa was bij leven en welzijn een fan van het oeuvre van zijn schoonzoon, maar Mankell praat daar niet graag over omdat hij zijn privésfeer wil beschermen.
Zweedse Laarzen is de laatste roman die tijdens zijn leven verscheen. Het is het zelfstandig te lezen vervolg op Italiaanse Schoenen uit 2008. In dat boek maakt een chirurg een fatale fout tijdens een operatie bij een jonge vrouw waardoor hij erg aan zichzelf gaat twijfelen. In Zweedse Laarzen is de chirurg intussen zeventig en woont hij alleen op een eilandje voor de Zweedse kust. Op een avond brandt zijn huis af en is hij alles kwijt. De politie verdenkt hem ervan dat hij de brand zelf heeft aangestoken. Dan duiken twee vrouwen op in zijn leven, zijn vervreemde dochter en een journaliste. Zweedse Laarzen is een melancholische roman over verlies en opnieuw beginnen, zelfs als je het grootste deel van je leven achter de rug hebt. Mankell had de diagnose van zijn ziekte al begin 2014 gekregen. Je kan dit boek niet anders lezen dan met de wetenschap dat de auteur wist dat zijn tijd beperkt was. Zweedse Laarzen gaat over de mens die na een rijk gevuld leven tegen de ongenaakbare dood aankijkt. De laatste regels spreken boekdelen: “Het was al laat in augustus. Binnenkort zou het herfst zijn. Maar het donker beangstigde mij niet meer.”
Ronny De Schepper
Referentie
John Vervoort, Mankell over leven en dood, Het Nieuwsblad 20/10/2018
dagelijks iets degelijks 