Een wekker loopt af. Een man draait zich om in bed. Hij krabt in zijn haar, onder zijn oksels, aan zijn tenen. Hij neemt een sigaret. Hij hoest zich verloren. Hij doet zijn broek aan. Hij gaat pissen. Hij neemt zijn boterhammen en zijn thermos koffie. Hij komt zijn vader tegen. Deze zegt iets over blote wijven. De zoon antwoordt “amai mijn kloten” of zoiets. Hij rijdt naar zijn werk met een wagen van het merk Ford (vijf minuten in beeld). Hij werkt op een werf. Hij loopt over de werf. Hij loopt nog over de werf. En nog. En nog…
Dit, beste lezers (wie het nu nog niet heeft opgegeven, mag ik inderdaad zo noemen), is de inhoud van het eerste half uur van de Vlaamse Film “Verbrande Brug” van Guido Henderickx. En ik zou gerust nog zo’n uur kunnen doorgaan, ware het niet dat de intrige op gang komt: wulpse Monique (gespeeld door de Duitse porno-“actrice” Doris Arden) ontmoet op de foor haar vroegere vrijer Lepe Lowie, die haar zo’n zeven jaar geleden heeft laten zitten met een kind, want de Charel (da’s den diene van hierboven, gespeeld door wie anders dan Jan Decleir) “heeft de koe gekocht met het kalf erbij” schrijft de recensent in Panorama. Wie bij de hond slaapt, krijgt blijkbaar ook de vlooien.
Als je nu dacht dat hierdoor enige verbetering zou optreden, dan heb je ’t verkeerd voor! Integendeel, bij de wansmakelijke gewelduitbarsting die volgt wordt zo met ketch-up omgesprongen dat ik in een maand geen hamburger meer naar binnen zal kunnen werken. Henderickx beweert dat hij hiervoor in de leer is geweest bij Arthur Penn (de maker van o.a. “Bonnie and Clyde”), maar dat Penn zich als het moet kan intomen, bewijzen wel “Little Big Man” of “Alice’s Restaurant”. Henderickx weet echter niet waar de grenzen van de goede smaak liggen. Het was om kotsmisselijk van te worden, erger dan het Maffia-geweld in “Seventh Avenue”, de zoveelste versie van “Rich man, poor man”.
In het beste geval zou men Henderickx en vooral scenarist Marcel Van Maele kunnen situeren in de Vlaamse naturalistische traditie (net zoals bij “Vrijdag” van Hugo Claus was de invloed van “De biezenstekker” van Cyriel Buysse weer markant), maar in het slechtste geval zou ik voor één keer misschien de woorden van Wannes van de Velde tot de mijne kunnen maken: “’t Is Vloms, ’t trekt op geen kloten” om dan meteen het meest gebruikte woord in de film nog eens te citeren.
Henderickx maakte vroeger politieke films (o.a. “Dood van een sandwichman” samen met Robbe De Hert), maar daar vind je in “Verbrande Brug” niet veel van terug. “Ik zoek naar een compromis tussen een zinnig verhaaltje en dat wat het publiek wil,” zegt hij. “Seks, geweld, liefde. Het publiek vraagt Emmanuelle? Goed, geef het Emmanuelle maar stop er nog wat bij.” Hij zegt echter niet wàt. Ik ben zo’n cultuurbarbaar dat ik nog nooit een Emmanuelle-film heb gezien (*), maar ik vermoed toch dat ik dit meer zal kunnen appreciëren dan deze drol.
En wat het procédé betreft: seks om een groot publiek aan te spreken en het tegelijk toch iets méér te geven, de VPRO doet dit al jàààren. En beter. Niet zozeer met “Waldolala”, maar de show van Het Simplistisch Verbond stond weer op zo’n verschrikkelijk hoog niveau dat je het koud krijgt als je bedenkt dat Koot en Bie misschien wel omdat ze anders niks te doen hadden ook naar dit onding hebben gekeken en bovendien misschien nog gedacht dat dit nu “typisch Vlaams” was.
Het enige waarin ik Henderickx kan bijtreden, is wanneer hij zegt een hekel te hebben aan films die zich in een soort van “high society” afspelen, waar niet gewerkt wordt, maar waar men toch woont in chique appartementen of riante villa’s en waar men uit pure verveling met elkaars vrouw naar bed gaat. Maar als Henderickx denkt de Vlaamse arbeidersklasse een dienst te bewijzen door hen op die manier voor te stellen…!
Maar ja, het linkse engagement van iemand die verder nog beweert: “Ik wil voor de BRT het meest fascistische feuilleton maken, al was het maar om mensen hun vak te leren,” dat kennen we zo stillekes aan wel. In dergelijke blaadjes wil een arbeider zelfs zijn boterhammen nog niet inpakken.
Jan Segers
(*) Ondertussen is dit gat in mijn cultuur ruimschoots opgevuld.
dagelijks iets degelijks 