75 jaar geleden: publicatie van “Animal Farm”

Animal Farm (Nederlands: “Dierenboerderij” of “Boerderij der dieren“) is een roman van de Britse schrijver en journalist George Orwell. Het satirische verhaal, dat ook als moderne fabel of allegorie kan worden opgevat, gaat over een groep dieren die er genoeg van heeft om als slaven van de mensheid te moeten leven, en de macht in eigen handen neemt. Het loopt uiteindelijk, anders dan de meeste dieren zich ervan voorgesteld hadden, uit op een dystopische samenleving. Hun leven wordt slechter in plaats van beter. Met Animal Farm bekritiseert Orwell het totalitaire politieke systeem van de Sovjet-Unie na de Oktoberrevolutie. Hij schreef het naar aanleiding van zijn observaties van stalinistische communisten tijdens de Spaanse Burgeroorlog. Zijn ervaringen gedurende die strijd stelde hij te boek in Saluut aan Catalonië.

Het boek is een allegorie over de gebeurtenissen na de revolutie in de Sovjet-Unie, en in het bijzonder de opkomst van het stalinisme. Veel van de personages in het boek zijn identificeerbaar als historische figuren. Zo lijkt in de hoofdfiguur, het varken Napoleon Jozef Stalin herkenbaar te zijn. In de Franse uitgave werd Napoleon hernoemd naar César.

Old Major (Oude Majoor), het oudste varken, dat droomde over de revolutie die zou komen, maar die zelf niet meemaakte, is een combinatie van Lenin en Karl Marx.

Squealer is een klein, wit varken dat Napoleon dient als een minister van propaganda. Zijn positie vertoont gelijkenis met die van Vjatsjeslav Molotov. Over zijn Nederlandse naam valt te discussiëren. In sommige versies staat hij bekend als Schreeuwer, in andere als Brulbeer en in weer andere als Sultan.

Snowball (Sneeuwbal), het varken dat met Napoleon in een machtsstrijd verwikkeld raakt, is een hartstochtelijk intellectueel en wint gemakkelijk de loyaliteit van de meeste dieren. Zijn personage is gebaseerd op Leon Trotski.

Boxer, het ooit loyale trekpaard, beeldt het slecht opgeleide en ongeschoolde proletariaat uit. Volgens sommige literatuurkenners kunnen tussen Boxer en de modelarbeider Aleksei Stachanov vergelijkingen getrokken worden.

Benjamin is een ezel die cynisch was over de revolutie. Hij kan net zo goed lezen als de varkens en is nooit enthousiast. Als de varkens zich steeds ijdeler en corrupter gaan gedragen, ziet hij dit wel maar zegt hij er niets over.

De schapen representeren het proletariaat. Ze worden door de varkens zo gemanipuleerd dat ze Napoleon steunen. Hen wordt de slogan “vier benen goed, twee benen slecht” aangeleerd, die ze constant roepen. Op het einde van het boek, wanneer de varkens op twee benen beginnen te lopen, wordt de schapen aangeleerd om voortaan te roepen “vier benen goed, twee benen beter”.

Moses de Raaf is een oude vogel die vaak de boerderij bezoekt, meestal om te vertellen over de ‘Berg der Suikerklontjes’. Volgens hem gaan alle dieren als ze dood gaan naar deze berg, maar alleen als ze hard hebben gewerkt. Tijdens de rebellie van de dieren wordt hij verbannen, maar later in het boek mag hij terugkomen om de dieren ervan te overtuigen dat ze harder moeten werken. Moses de Raaf staat voor religie en vooral de Orthodoxe Kerk.

Op het einde wordt de boerderij aangevallen door de boeren uit de omgeving. Deze zouden nazi-Duitsland, Finland en andere bondgenoten van Duitsland moeten voorstellen. (Wikipedia)

Als illustratie heb ik speciaal gezocht naar de kaft van mijn Penguin-editie. Ik moest het wel op het internet opzoeken, want ik heb het boekje zelf niet meer in mijn bezit. Ik heb het ooit eens uitgeleend aan één van mijn leerlingen en die heeft het me nooit terugbezorgd. Zeer veel tranen heb ik er niet om gelaten, want ik vond het geen goed boek. Dat andere populaire werk van George Orwell, “1984”, evenmin trouwens. Kortom, ik hou helemaal niet van George Orwell, ook al heb ik (puur toevallig) wel zijn woning in Londen gepasseerd en me daar laten fotograferen. Een discussie met een Trotzkistische stagebegeleidster heeft me o.a. ook mijn aggregatiediploma gekost. Een aantal vrienden van mij (Walter Ceuppens, de gebroeders Mariën…) zijn wel fan en dus is dit een topic die niet discussieerbaar is. Zelfs op het huidige ogenblik, nu ik voor N-VA stem, sta ik nog liever als stalinist bekend dan als trotzkist. Tegenstanders zullen wel overeenkomsten vinden tussen BDW en Stalin. Ik laat ze maar doen. Ik denk dat BDW daar nog het hardst van al zal kunnen om lachen, aangezien die zelf ook figuren als mister Burns of Darth Vader als “rolmodel” durft opgeven als men hem daarnaar vraagt. Zelf zie ik mezelf meer als die generaal die door Stalin ter dood werd veroordeeld en die voor het executiepeloton riep: “Leve Stalin!”

Ronny De Schepper