Vijf jaar geleden werd op Canvas de documentaire “Poulidor premier” van Patrick Jeudy uitgezonden. Ik had hem een week eerder op de Franse televisie gezien en ik kan hem zeker aanraden, ondanks het feit dat Jeudy een bepaald uitgangspunt heeft gekozen (de “vijandschap” met Jacques Anquetil), waarbij hij er niet voor terugschrikt de waarheid soms geweld aan te doen. De toon is ook “gezwollen” en het Franse chauvinisme druipt er zo af, maar dat maakt het soms juist zo aantrekkelijk.
De voornaamste reden dat ik de documentaire wil aanraden (naast het feit dat Raymond Poulidor een hoogst charmante man is en dat we ook leuke beelden te zien krijgen van een piepjonge Corinne, de moeder van Mathieu en David Van der Poel) is dat er unieke kleurenbeelden in te zien zijn. Een deel van die beelden zijn afkomstig uit de prachtige film die Louis Malle destijds draaide over de Tour van 1962. Het grootste deel kan ik echter niet thuis brengen. Ik had de meeste beelden wel al eens in zwart-wit gezien en daarom neem ik aan dat het over ingekleurde beelden gaat (volgens het systeem waarbij het percentage grijs bepaalt welke kleur het in werkelijkheid wel mag geweest zijn).
Hoe dan ook, dankzij dit beeldmateriaal werd ik getroffen door een fragment over de zege van Raymond Poulidor in Milaan-San Remo 1961 (foto bovenaan). Bij het opdraaien van de Poggio is Poulidor daar immers in het gezelschap van twee renners van de St.Raphael-Geminiani ploeg, waarbij er ene de gewone rode trui droeg en de andere die fameuze “gouden” trui, zoals hiernaast afgebeeld door Rudi Altig. Dus beide truien kwamen wel degelijk in één en dezelfde wedstrijd voor, ze waren dus zogezegd tegenstanders van elkaar, ook al kan ik me geen enkele renner voor de geest halen die UITSLUITEND voor de goudkleurige ploeg heeft gekoerst. De meesten (allemaal dus eigenlijk) switchten van de ene ploeg naar de andere.
Dat vond ik zo vreemd dat ik de vraag heb voorgelegd aan Jan De Smet, die ooit samen met Patrick Feyaerts een indrukwekkende geschiedenis van de St.Raphael-ploeg heeft geschreven (verkrijgbaar op CD-rom). Dit is zijn antwoord:
“Het is al een tijdje geleden dat Patrick en ik de St Raphaël-saga geschreven hebben, dus ik herinner mij ook niet alle details.
Maar … in 1961, toen Poulidor MSR won stond er maar 1 ploeg aan de start onder de naam Rapha-Gitane (volgens H.S. n° 10 Les 90 ans de Milan-Sanremo van Michel Dargenton, uitgegeven bij Coups de Pédales). De ploeg bestond uit Altig, De Haan, Everaert, Maliepaard, Simpson, Otaño, Geldermans en Annaert.
Als ik het verslag lees, dan zette Poulidor op een gegeven moment de achtervolging in op Annaert samen met diens ploegmaat Geldermans (foto 3). Dat zullen dus de twee renners zijn die je op de beelden zag. Het trio bleef samen tot de voet van de Poggio.
Het eigenaardige is echter dat ik mijn database voor 1961 enkel de ploeg St Raphaël-Gitane-Dunlop heb.
De truien van de St Raphaëlploeg waren vanaf het begin een complex geheel.
De ploeg startte dus in 1955 met Rood-Wit-Zwarte truien met St Raphaël quinquina op de borst en Geminiani op de rug. Op een bepaald moment reden ze ook in Bianchi-blauwe truien met daarop ofwel St Raphaël-Geminiani of enkel Geminiani.
Soit, in 1956 kwamen de klassieke Rood-Wit-Blauwgrijze truien (ik ga geen details geven over de namen die er op stonden, of hetgeen op de mouwen stond, dat zou ons te ver leiden).
Dit bleef zo in 1957 en hoofdzakelijk in 1958. In dit jaar echter verscheen er ook een grijs-wit-oranje trui met GEM Rapha op de trui in de criteriums, enkel gedragen door Géminiani. Alsook een trui in zelfde kleuren maar met Rapha Geminiani, gedragen door Morvan in B-P. Plus een klassieke trui met Rapha ipv St Raphaël, eveneens gedragen door Morvan in B-P.
In 1959 splitst de ploeg zogezegd in 2 (in werkelijkheid is er maar 1 ploeg die afhankelijk van de wedstrijd één van de 2 truien draagt). Enerzijds Rapha-Geminiani in Geel-Wit-Grijs (maar ook de grijs-wit-oranje trui met GEM Rapha werd nog gedragen door R.G. en Roger Rivière in de criteriums en ook een geel-wit-grijze Gem-Rapha bestond) en anderzijds St Raphaël-Geminiani in de klassieke Rood-Wit-Blauwe kleuren.
Komen we in 1960. Toen waren er wel effectief 2 verschillende ploegen. Daar heb je enerzijds de geel-wit-grijze Rapha-Gitane-Dunlop trui en anderzijds St Raphaël-Geminiani-Dunlop in het klassieke rood-wit-blauw.
In 1961 blijven er 2 verschillende teams bestaan. Je heb je de St Raphaël-Geminiani (Geldermans en Annaert) in Rood-wit-blauw en de Rapha-Gitane (Altig, Everaert) die eveneens in de klassieke Rood-wit-blauwe kleuren reed. Maar in de praktijk reden ze als 1 team weliswaar met 2 verschillende truien (vandaar mijn ene ploeg in mijn database).
Om het geheel nu nog complexer te maken heb jij in die fameuze MSR die geel-wit-grijze trui gezien (was het een kleurenreportage?). Het kan zijn dat aanvankelijk de Rapha-renners nog in een 1960-trui reden en dat pas later de twee Rood-Wit-Blauwe varianten op de proppen kwamen. Ik overleg eens met Patrick.
Ik hou je op de hoogte.”
En kort daarop kwam dan ook het vervolg, waarbij Jan aanstipt: “Patrick heeft zijn tijdschriftenarchief (veel groter dan dat van mij) geraadpleegd. En kwam tot de volgende conclusie”:
“Annaert droeg, volgens de fotoreportage in Miroir Sprint en bevestigd via foto’s in Miroir des Sports wel degelijk een Rapha Gitane trui, model 1960.
Waarom is een andere vraag, ik denk eigenlijk “per ongeluk” (andere truien vuil of zo, hij zat eigenlijk zelfs niet bij het Gitane filiaal, zomin in 1960 als in 1961). 1961 begon weliswaar nogal flou, maar op dat moment was eigenlijk alles duidelijk:
· ik heb een foto van de broers Altig met Mastrotto op training voor het seizoen gevonden, in een Rapha trainingspak
· in de allereerste koersen aan de Côte d’Azur, tot en met alleszins Gêns-Nice, zijn er inderdaad Rapha-Gitane truien gebruikt (Simpson, Altig)
· Miroir du Cyclisme van maart heeft het, naast de “klassieke” St Raphaël Geminiani, over Rapha-Gitane in een grijs blauw zwarte trui
· in Paris-Nice zijn de twee truien, St Raphaël-Géminiani (onder meer Annaert!) en St Raphaël-Gitane present, ik heb geen enkel spoor van een Rapha-Gitane gevonden
· in MSR is zeker (Altig, Simpson, Geldermans) St Raphaël-Gitane, St Raphaël-Geminiani heb ik niet gevonden, en dus die Rapha-Gitane van Annaert
· les Cahiers de l’Equipe (en die dateert van na MSR) hebben het dan weer, naast de “klassieke” St Raphaël Geminiani, over St Raphaël-Gitane in een grijs-blauw (hier dus met koppelteken) zwarte trui, maar Annaert zit wel bij het Geminiani filiaal (net zoals trouwens Geldermans, de andere uit de reportage). Ik heb echter nooit een spoor van een dergelijke trui gevonden.
Het is dus nogal waarschijnlijk, dat ze er heel begin 1961 nog niet uit waren welke trui het tweede filiaal eigenlijk ging dragen (of dat de nieuwe truien nog niet klaar waren) en dus met de Rapha-Gitane voortgingen, en dat de St Raphaël (niet Rapha!)-Gitane trui dus pas later, Paris-Nice ten laatste, gebruikt wordt. Maar dat verklaart niet echt waarom uitgerekend Annaert er in MSR mee rond reed…”
“Verder schreef hij een samenvatting,” aldus Jan De Smet, “die overeenkomt met mijn conclusies”:
“Tot slot, en voor zover je in die tijd van iets zeker kon zijn :
· In 1959 gewoon één ploeg, in het begin van het seizoen uniform Rapha-Geminiani (met uiteraard hopen varianten van dezelfde trui). In de Vuelta werd er dan overgeschakeld naar de klassieke St Raphaël-Geminiani; van dan af wordt het nogal chaotisch, in de Dauphiné worden beide truien door elkaar gedragen (en volgens mij zelfs door dezelfde renners, b.v. Rivière). Ook duiken de twee Rapha-GEM truien (van Geminiani en Rivière weer op (er bestond al een publiciteitsfoto van Geminiani in een dergelijke trui in 1958) op, maar waarschijnlijk niet in officiële wedstrijden (met inschrijving per ploeg).
· in 1960 waren er twee filialen, St Raphaël-Geminiani en Rapha-Gitane. Filialen zijn delen van dezelfde ploeg, worden als één ploeg, of binnen één ploeg ingeschreven en functioneren als dusdanig. Gitane was in die periode trouwens de producent van de Geminiani fietsen. Andere voorbeelden daarvan zijn Mercier en Bobet, Helyett-Potin en Essor-Leroux, en nog vroeger Mercier en al zijn filialen (Magne, Pélissier, Archambaud, Leducq). Ze zijn dus helemaal niet “zogezegd tegenstanders van elkaar” en helemaal niet te vergelijken met constructies als Faema en EMI, Ignis en Fides, Carpano en Baratti, Fynsec en VOV. Bijgevolg was switchen van het ene filiaal naar het andere helemaal geen probleem, al heb ik gehoord van Jacques Gimenez (die het van de renner zelf had) dat Louis Bergaud enkel en alleen voor Geminiani gereden heeft, nooit voor Gitane. Verder wil ik ook wijzen op de twee reeksen postkaarten in 1960, die toch een zekere structuur aan de opdeling gaven.
· In 1961 waren er in principe terug twee filialen, St Raphaël-Geminiani en St Raphaël-Gitane, met bijna identieke truien. Wisselen tussen beide filialen was al een stuk frequenter (onder meer Simpson) en soms nogal chaotisch, met de trui van het ene filiaal en de broek van het andere. En verder werd de Rapha-Gitane trui nog gedragen in het prille seizoensbegin en kwam (heel waarschijnlijk) de St Raphaël-Gitane trui pas een ietsje later. En dit ontbreekt dus in onze studie…”
“Resultaat?” besluit Jan: “we overwegen een vervolgverhaaltje op onze artikelenreeks in CDP…”
dagelijks iets degelijks 