Tien jaar geleden: Tour voor het eerst in 27 jaar van start zonder Zuid-Amerikanen

Tien jaar geleden ging in Rotterdam de Ronde van Frankrijk van start en voor het eerst in 27 jaar zou dit zonder Zuid-Amerikanen gebeuren. Zelfs Mauricio Soler (foto), de bergkoning uit 2007, werd niet geselecteerd wegens niet in vorm: een 22ste plaats in de Ronde van Romandië was duidelijk niet doorslaggevend voor zijn teammanager.

Zevenentwintig jaar geleden werden vooral de Colombianen met veel tromgeroffel in de Tour binnengehaald. De reglementen werden er zelfs een beetje voor “gebogen” want het allereerste team was een amateurploeg. Kopman Alfonso Lopez werd slechts 64ste, maar Edgar Corredor en Patrocinio Jimenez eindigden resp. zestiende en zeventiende op een klein half uur van winnaar Laurent Fignon en konden voor het volgende jaar een plaatsje versieren bij het Spaanse Teka. Dat jaar stond ook Luis Herrera aan de start, de man om wie het eigenlijk allemaal draaide, nadat hij in 1982 reeds een rit had gewonnen in de Ronde van de Toekomst. Hij eindigde pas 27ste op een klein uur van alweer Fignon, maar het jaar nadien won hij reeds twee ritten (in Morzine en St.Etienne), werd zevende in het eindklassement op een kleine dertien minuten van Bernard Hinault en vooral: hij werd tot bergkoning gekroond, het kunstje waarvoor de Colombianen speciaal waren aangeworven! Fabio Parra eindigde vlak achter Herrera en zou met een derde plaats in 1988 uiteindelijk de enige Zuid-Amerikaan worden die ooit op het podium van la Grande Boucle heeft gestaan. Want na Herrera en Parra ging het alleen maar bergaf met het Colombiaanse wielrennen…

WIELRENNEN IN COLOMBIA: GEEN ZUIVERE KOFFIE!
In 2001 werd Heriberto Uran, een gewezen profwielrenner en vader van de huidige beloftevolle renner Rigoberto, door de drugsmaffia gedood. Een jaar later, in de nacht van 13 op 14 november 2002 om precies te zijn werd een andere Colombiaanse ex-wielrenner Marcos Wilches vermoord bij een mislukte carjacking. Carjackings komen uiteraard overal ter wereld voor en theoretisch zouden ook Belgische wielrenners bijvoorbeeld het slachtoffer ervan kunnen zijn. Toch is het het zoveelste incident in Colombia waarbij wielrenners betrokken zijn. Profwielrenners staan dan ook in hoog aanzien in dit arme Latijns-Amerikaanse land. Santiago Botero bijvoorbeeld, de winnaar van de bolletjestrui in de Tour de France van 1999, was in het Colombiaanse Medellin de overbuur van de familie van drugskoning Pablo Escobar. Het verhaal gaat zelfs dat hij ooit eens van onder het puin veroorzaakt door een bomaanslag werd gehaald. En als hij gaat trainen, doet hij dat in vermomming uit schrik dat hij net als andere collega-wielrenners (Luis Herrera en Oliverio Rincon) zou worden ontvoerd…
Het was overigens niet de eerste keer dat een lid van de fietsende Wilches-familie in het nieuws kwam. De bekendste is ongetwijfeld Pablo Wilches. Deze won op 34-jarige leeftijd in 1991 nog zowel de Ronde van zijn land als de RCN-Classico, maar tweemaal diende hij uit de uitslag te worden geschrapt. Tien jaar later, op 8 juni 2001 werd zijn broer, de eveneens voormalige profwielrenner Gustavo Wilches, door de luchtvaartpolitie van zijn land opgepakt omwille van heroïnesmokkel. De 39-jarige Wilches had veertig capsules ingeslikt die hij in Mexico zou proberen verkopen. Hij diende in een ziekenhuis van zijn “koopwaar” te worden verlost.
De teloorgang van de ooit veelbelovende Colombiaanse wielersport is reeds herhaaldelijk in verband gebracht met bindingen met de drugmaffia. Toen in mei 1995 de 30-jarige profrenner José Vicente Diaz van de Portugese formatie Quintanilla werd vermoord met een nekschot, nam ook de toenmalige Belgische bondsvoorzitter Ernest De Vuyst het woord “maffia” in de mond in een interview met Knack (4/10/95): “De voormalige voorzitter van de Colombiaanse wielerfederatie, Bermudes, deed jaren aan een stuk op zijn troon een uiteenzetting om het WK in zijn land te krijgen, daar werd altijd mee gelachen. Bermudes is zo’n maffia-figuur, altijd mooi gekleed, altijd in het gezelschap van een ander jong meisje, niemand nam die man serieus. Maar uiteindelijk heeft hij het toch gehaald.” Meer zelfs, hij heeft ondertussen een ministerportefeuille op zak.
In oktober 1995 had het WK inderdaad in Colombia plaats. Het was duidelijk dat de toekenning van de wereldstrijd aan Colombia, een riem onder het hart moest betekenen voor het Colombiaanse wielrennen, dat midden de jaren tachtig vreselijk werd opgehemeld, maar dat de laatste jaren in een verschrikkelijke crisis verkeerde.
Drie jaar vóór de onbekende Diaz, op 23 april 1992 om 18.30u. om precies te zijn, werd de veel bekendere wielrenner Alfonso Flores, winnaar van de Toekomstronde in 1980 en tweemaal eindlaureaat van de Ronde van zijn land, vermoord in zijn woonplaats Medellin. Flores had net een ziekenhuisbezoek gebracht aan de eerste Colombiaanse wielrenner die in Europa enige naam heeft gemaakt, namelijk Martin “Cochise” Rodriguez, toen een onbekende hem vijf kogels in de kop schoot toen hij halt hield voor een rood licht (dat mag je nooit doen in Colombia, al moet je er rekening mee houden dat je dan natuurlijk ook door een verkeersongeval om het leven kan komen). Wie Medellin zegt, zegt drugkartel en aangezien ook de Colombiaanse wielrenners al in opspraak waren gekomen wegens drugsmokkel, lag het voor de hand dat men voor de moord in die richting moest zoeken. En dat wàs ook zo, zij het dat de officiële versie luidt dat Flores zelf niks met het drugmilieu te maken zou hebben, hij zou gewoon het slachtoffer van een “vergissing” zijn. Rodriguez zelf zegt echter dat hij wel degelijk door een handlanger van Pablo Escobar is neergeknald, maar dan niet omwille van drugs, maar omwille van het feit dat hij het liefje van deze kerel had ingepikt.
En op 13 mei 2013 was er opnieuw een dodelijk schietincident. Toen werd de 29-jarige beroepsrenner Nilton Alexis Ortiz vermoord op straat in Cali. Hij was ’s avonds op weg naar huis met de fiets, maar hij werd omver gemaaid door een salvo van een automatisch pistool. De conclusie van het “onderzoek”: “De reden is niet duidelijk.” (met dank aan John De Schepper)

Referenties
Ronny De Schepper, Koffie, coureurs en coke in Colombia, De Rode Vaan nr.27 van 1988
Ronny De Schepper, Wielrennen in Colombia: geen zuivere koffie, Nitro januari 1996