Het zal morgen al vijf jaar geleden zijn dat de Vlaamse actrice Greta Van Langendonck op 71-jarige leeftijd overleden in Zuid-Frankrijk. Ook vijf jaar later kan ik nog altijd geen doodsoorzaak terugvinden.
Van Langendonck studeerde in 1965 af aan het Herman Teirlinck-instituut en werkte onder meer voor het NTG in Gent, de Koninklijke Vlaamse Schouwburg in Brussel en de Koninklijke Nederlandse schouwburg in Antwerpen.
In de jaren tachtig richtte ze met haar toenmalige levensgezel Guido Lauwaert het theater De Bron op en in 2010 werd haar toneelstuk ‘Zonder Liefde, Warme Liefde’ onder meer in ’t Arsenaal en de KVS op de planken gebracht.
Van Langendonck speelde vanaf de jaren negentig diverse gastrollen in televisieseries zoals ‘Lili en Marleen’, ‘Ons geluk’, ‘Recht op Recht’, ‘Spoed’, ‘FC De Kampioenen’ en ‘Witse’. Tussen 1996 en 1998 nam ze in de VTM-soap ‘Wittekerke’ de rol van Marie Jeanne op zich. Haar laatste televisierol kreeg ze in 2010 in de komische Canvas-reeks ‘Duts’, waar ze buurvrouw Annie speelde.
Zelf ken ik Greta vooral uit de tijd van De Bron (er werd toen toneel gespeeld in de huiskamer van het paar) en natuurlijk van in het NTG, o.a. met een opmerkelijke rol in hun interpretatie van Fellini’s “La strada”. Toch heb ik enkel over haar geschreven in het laatste NTG-seizoen vooraleer samen met Arca op te gaan in het Publiekstheater. Dat stond namelijk in het teken van de familie. En in het openingsstuk dat in het Minnemeerstheater in première ging, “Peepshow in de Alpen”, was het al meteen prijs. Een boerengezin geraakt afgesneden van de buitenwereld, van het gewone leven zeg maar, en ziet geen andere uitweg om te overleven dan zich als een “peepshow” ten behoeve van de toeristen te gaan gedragen.
De Zwitser Markus Köbeli was amper 33 toen hij dit stuk schreef. Hij noemde het een komedie (een billenkletser zouden we hier toepasselijk kunnen stellen).
Sommige mensen voelden zich echter in het kruis getast door de affiche, waarop Greta Van Langendonck ongegeneerd haar hand in de broek van Daan Hugaert laat glijden. Deze laat zich overigens niet onbetuigd en grijpt gretig naar Greta’s borsten. We wilden regisseur Frans Van der Aa met deze opmerkingen confronteren, maar wat blijkt? Ook hij heeft bedenkingen bij deze affiche.
De affiche geeft de indruk dat het een variatie wordt op “Jodelen in Tirol”. En dat is nu precies wat Frans Van der Aa stoort.
“Ik was er niet bij toen de foto’s werden genomen. En naar ik me heb laten vertellen, is deze foto eigenlijk zelfs een grapje na de echte sessie.”
“Let op: het is wel degelijk een komedie en die kledij is ook gepast. Ook die platte, vulgaire seks is op zijn plaats, want die mensen zijn op zoek naar genegenheid maar komen niet verder dan deze primaire behoeften. En die Hitlersnorretjes staan er ook niet voor niks.”
Jamaar, wat vind je er dan eigenlijk nog verkeerd aan?
“Dat het te eenduidig is. Het is maar één aspect. Ik wil ook de andere kant van de affiche tonen. Het vreselijke element is een vleselijk element geworden. Voor mij is dit een ongelooflijk schrijnend stuk. Dat gezin staat aan de rand van de afgrond. De zoon is autistisch geslagen, de moeder draagt waardig haar lijden. Kortom, het is weliswaar een komedie maar dan toch een heel zwarte, een heel grimmige. Het is lachen met de pijn die we allemaal kennen. Je kan het vergelijken met iemand die op zijn gezicht valt. Daar moet je onwillekeurig mee lachen, al is daar helemaal niets grappigs aan.”
“Toch gaan de mensen die puur op een klucht zouden afkomen zich niet bekocht voelen. Zij gaan wel degelijk lachen, maar daarnaast gaan ze veel rijker naar huis. Ze gaan zich vragen stellen over datgene waarmee ze nu eigenlijk hebben gelachen. Alleen vraag ik me af of zich dat ook gaat weerspiegelen in het applaus. Want ik heb de indruk dat de toeschouwers op het einde de adem zijn afgesneden. Die ontroering van het simpele, daar is het me hier om te doen.”
Kortom, een lach en een traan?
“Nee, zo moet je het ook weer niet zien. Dat is te wiskundig, te afgemeten. Ik wil de mensen pakken. Ze verdienen dat. Daarvoor hebben ze toch betaald? Wat dat betreft, zou ik durven zeggen: niet tevreden, geld terug.”
In zijn editoriaal voor het NTG-Magazine schreef directeur Jean-Pierre De Decker dat dit seizoen de familie als “vermeende hoeksteen van onze maatschappij grondig wordt doorgelicht en ontzenuwd”. Straffe taal!
“Ja, dat is natuurlijk zijn verantwoordelijkheid, maar wat dit stuk betreft klopt het alleszins voor honderd procent.”
De dochter was gastactrice Anne Denolf, terwijl de zoon gespeeld werd door Mathias Sercu.