Fons Mariën las “Moord op Spinoza” door David Pinto en Paul Cliteur.

Begin 2019 las ik een essaybundel over het cultuurmarxisme, uitgegeven door uitgeverij Aspekt. Mijn lectuur bracht me ertoe mijn eigen manuscript (‘De slaap van de rede brengt monsters voort’) naar die uitgeverij te sturen omdat ik vond dat er overeenkomsten waren qua visie op sommige maatschappelijke kwesties. Eerder dit jaar las ik hun nieuwe essaybundel, over diversiteit, identiteit en de ‘culture wars’ (2020). Nu las ik de eerste bundel (uit 2018) in wat ik een reeks kan noemen, nl. ‘Moord op Spinoza’. Ik spreek van een reeks omdat er telkens een aantal van dezelfde auteurs bij betrokken zijn, de boeken alle door Aspekt uitgegeven zijn en in eenzelfde ideologische lijn liggen.

De ondertitel van dit boek luidt ‘De opstand tegen de verlichting en moderniteit’ en geeft al veel duidelijker weer waarover het hier gaat. Uiteraard was er niet sprake van een echte moord op de filosoof uit de 17de eeuw, maar hij wordt hier gezien als een representant en voorloper op de Verlichting en het moderne gedachtegoed, dat sinds de Franse revolutie het Westen is gaan overheersen. Het gaat dan om staatskundige theorieën als scheiding van kerk en staat, het onderscheid tussen wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht, het denken over rechten en vrijheden (in 1948 resulterend in het Universeel Verdrag van de Rechten van de Mens), waaronder in het bijzonder persvrijheid en vrijheid van meningsuiting vallen. De onderdaan van de absolute vorst werd een burger, met rechten.

Deze essays focussen zich op de introductie in de westerse wereld van een premodern, religieus gedachtegoed dat meegekomen is met de immigratie van mensen uit moslimlanden sinds de jaren zestig. Deze essayisten zien dat premoderne denken als een bedreiging voor de moderne verworvenheden, die uiteraard niet van vandaag op morgen geïmplementeerd zijn maar soms moeizaam verworven werden. Bij uitbreiding zien deze essayisten ook een probleem in het politiek correcte denken (policor) dat bovenstaande problemen steeds ontkent of minimaliseert. Daarbij hoort in toenemende mate het postmodernistische denken dan cultuurrelativisme in de hand werkt.
Aangezien dit boek geschreven is door Nederlanders hoeft het geen verbazing te wekken dat twee reële moorden hier meermaals ter sprake komen: de moord op Pim Fortuyn (2002) door een groen-linkse fanaticus die het gedachtegoed van Pim Fortuyn niet kon slikken en de moord op cineast Theo Van Gogh (2004) door een moslimfanaticus die meende dat Van Goghs beledigingen aan het adres van de islam en meer bepaald de profeet moesten worden gewroken. In het Nederlandse debat rond multiculturaliteit hebben beide moorden, samen met het vervolgens wegsturen van Ayaan Hirsi Ali, een centrale plaats ingenomen.

Het is onbegonnen werk om in dit bestek dieper in te gaan op de verschillende afzonderlijke essays. Wel wil ik aanstippen dat Prof. Dr. Paul Cliteur als redacteur weer sterk zijn stempel op dit boek gedrukt heeft. Aan te stippen is ook een boeiende en kritische bijdrage over het postmoderne feminisme door filosoof Floris van den Berg. Jammer genoeg wordt de uitgave verstoord door een aantal slordigheden op vlak van taal en spelling in het bijzonder, met ook twee dt-fouten. Op inhoudelijk vlak blijft het boek wel zeer lezenszwaardig.

Fons Mariën

4 gedachtes over “De leestips van Nonkel Fons (34)

  1. Het is begrijpelijk dat Cliteur er zn hand niet voor omdraait om ‘links’ met alle zonden Israels te beladen. ’t Is zijn business model en eentje waar je in Nederland tegenwoordig goed mee boert. Dat wil niet zeggen dat deze blog in dezelfde val moet trappen. De moordenaar van Fortuyn is (of was) een milieu-activist, maar links is hij nooit geweest. ‘Groen-linkse fanaticus’ is dus een heel doorzichtige poging tot “guilt by (free) association”. Tot op de dag van vandaag heeft Van der Graaf geen motief voor zijn moord gegeven, dus ook om ze aan ‘het debat over multiculturaliteit’ te linken is een heikele onderneming. Zelfs als je, zoals de auteur blijkbaar, ‘links’ en ‘multicultureel’ op één hoopje wil gooien. Van Gogh is dan weer vermoord door een gefrustreerde marginaal die zich enkel in huidskleur en religie onderscheidt van die andere gefrustreerde marginaal, Karst Tates, die op Koninginnendag de koninklijke karavaan probeerde te rammen en daarbij verschillende mensen doodreed. Wat heeft Cliteur daarover te melden? Past die aanslag ook in zijn multiculturele mal? En is er vandaag de dag echt nog iemand die een klaagzang over ‘het policor denken dat problemen ontkent of minimaliseert’ niet doorziet als een wanhoopspoging om gelijk te krijgen zonder te moeten argumenteren? Hirsi Ali dan. Deze is destijds door de Nederlandse socialisten met open armen ontvangen en kon er carriëre maken. Toen de wind uit een andere hoek ging waaien, verkaste ze naar de VVD, tot het beleid waar ze zelf mee de grondslag voor had gelegd, ervoor zorgde dat haar verblijfsvergunning werd ingetrokken nadat bekend werd dat ze had gelogen over de noodzaak voor haar asielaanvraag. Hoe dat ‘links’ of ‘de policor’ is aan te wrijven, mag Cliteur weten.
    Kortom, van veel verlichte moderniteit is in dit boek, als ik deze recensie mag geloven, weinig sprake. Van het herhalen van achterhaalde stokpaardjes, het doordrukken van agenda’s en het bestendigen van leugens dan weer wel.

    Like

    1. Beste, ik neem nota van uw reactie op mijn recensie. Dat bewijst alvast dat u aandachtig gelezen hebt. Ik wil vooreerst benadrukken dat ik de teneur van het discours in dit boek wou weergeven in mijn recensie. Over sommige punten kan gediscussieerd worden, maar Ik ga niet verder in de polemiek, IN grote lijnen zit ik weel op dezelfde golflengte als dit boek.
      Mvg, Fons Mariën

      Geliked door 1 persoon

  2. Een inhoudelijke reactie laat ik aan de schrijver over, maar mag ik er als beheerder van de blog zelf er wel op wijzen dat ik het niet gepast vind om zich bij een dergelijke reactie achter een onnozel pseudoniem als “zer” te verschuilen? Met open vizier strijden a.u.b.!

    Like

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.