Het is vandaag tachtig jaar geleden dat de allereerste tekenfilm van Tom & Jerry ‘Puss Gets the Boot’ te zien was. Tom Cat en Jerry the Mouse waren creaties van Bill Hanna (1910-2001) en Joe Barbera (1911-2006).
Aangezien Bill Hanna eigenlijk een metselaar was, kan men zeggen dat hij de “Goscinny” van het duo was en Barbera de “Uderzo”. Maar het was evenzeer een paar “tot de dood hen scheidde”.
Hanna en Barbera werkten voor MGM en doorbraken daarmee het quasi-monopolie van de Disney Studios. Ze wilden de twee cartoonfiguren eigenlijk Jasper & Jinx noemen, maar het duo kwam daar later op terug nadat ze met animator John Carr een brainstormsessie hadden. Carr stelde voor om de kat en de muis Tom & Jerry te noemen.
De animatiefilm was een groot succes en werd zelfs genomineerd voor een Academy Award voor Beste Korte Animatiefilm. Toch besloot het hoofd van de animatieafdeling het project stop te zetten omdat er al te veel tekenfilms waren met een muis en een kat. Uiteindelijk mochten Hanna en Barbera toch vervolgfilms maken omdat er zoveel aanvragen kwamen. Reeds in 1942 met “Yankee Doodle Mouse” veroverden ze hun eerste oscar ten nadele van Disney. In de volgende negen jaar zouden ze Disney nog zeven keer het nakijken geven!
In 1957 hadden Tom & Jerry zowaar zelfs een hitje met « Hey Schoolgirl » maar dat bleek dan de 15-jarige Paul Simon en zijn een maand jongere buurjongen uit Queens (New York) Art Garfunkel te zijn. Een dikke twintig jaar later was er dan ook nog de single « Tom and Jerry » van “onze eigen” Luna Twist.
Met de opkomst van de televisie werden Hanna & Barbera door MGM ontslagen, maar dat was – naar hun eigen zeggen – het beste wat hen kon overkomen, want zij waren de eersten om zich op het nieuwe medium te werpen. Aangezien zogenaamde “full animation” 26 tekeningen per seconde vergde, waagde zelfs Disney zich oorspronkelijk niet aan wekelijkse afleveringen van 25 minuten. Zij wel en wel dankzij een methode die zij “semi-animatie” noemden. Dat wil zeggen dat niet alle in beeld zijnde figuren werden geanimeerd of dat sommige animaties ook geregeld terugkeerden. Hun eerste figuurtjes waren “Yogi-Bear” en “Huckleberry Hound”, maar het was vooral met “The Flintstones” (vanaf 1960) dat ze doorbraken. Tekenaars die voor hen werkten waren o.a. Ed Benedict (1912-2006) en Iwao Takamoto (1925-2007). Deze laatste had leren tekenen toen hij tijdens de Tweede Wereldoorlog als Japanse Amerikaan was opgesloten in het interneringskamp van Manzanar in de Californische woestijn. Hij was o.m. de uitvinder van het groene ruimtewezentje Great Gazoo, dat latere afleveringen van “The Flintstones” zou teisteren. Ook Scooby-Doo (genoemd naar de slot”woorden” van Sinatra’s “Strangers in the night”) is zijn uitvinding.
Hanna & Barbera zouden ongeveer 75% van de markt voor zich opeisen met o.a. Scooby-Doo, Top Cat, The Jetsons, Magilla Gorilla en, niet te vergeten, The Smurfs! Zij schrokken er ook niet voor terug om “levende” figuren tot animaties te herleiden, zoals Laurel & Hardy, Mork & Mindy of Mr.T. Tot jolijt van de kinderen overigens, maar als je dan zelf eens meekijkt, moet je toch even kritisch de wenkbrauwen fronsen. Zo was de T.V.-tekenfilmindustrie in de jaren zeventig het quasi-monopolie geworden van Hanna en Barbera. Er liepen op diverse zenders niet minder dan vier reeksen van hun hand: The Flintstones, The Harlem Globetrotters, Robin Hoodnik en een recente versie van Tom and Jerry. En wat stellen we vast? Zo’n grote productie moet automatisch tot vervlakking leiden. Aan de achtergrond b.v. wordt geen aandacht meer besteed. De humor is zoutloos en meestal gebaseerd op herhaling. De intrige is zeer oppervlakkig en hangt met haken en ogen aan elkaar. Graag toch een beetje respect voor de kinderen-kijkers als het mogelijk is, ja?
Hanna & Barbera stonden ook bekend voor het geweld in hun tekenfilms, vooral dan nog in de “Tom and Jerry”-tekenfilms, omdat kleine kleuters elkaar wel eens met een hamer pleegden te lijf te gaan, aangezien Tom Cat gewoon eens even scheel kijkt als Jerry the Mouse hem met zo’n doorslaand argument bewerkt. In de werkelijkheid is dat dan echter wel even anders…
Hanna en Barbera moesten zich natuurlijk, zoals iedereen, ook eens aan een langspeelfilm wagen (“Charlotte’s web”, een ontroerend verhaal over een spin), maar het was enkel een artistiek, zeker geen commercieel succes. De enige T&J-langspeelfilm was geen van beide, maar van Phil Roman uit 1993, die eerder in de Disney-traditie lag met een tranerig verhaaltje over de twee eeuwige vijanden die een pact sluiten om zich over een weesmeisje te ontfermen. Het is ook de enige film waarin T&J pràten.