Eleanor Rigby (1895-1939)

Het is vandaag al tachtig jaar geleden dat in Liverpool Eleanor Rigby (foto van het beeld van Tommy Steele door Rodhullandemu via Wikipedia) is gestorven.

Dat we de precieze datum van het overlijden van Eleanor Rigby kennen, heeft natuurlijk enkel te maken met het feit dat Paul McCartney zijn nummer heeft geïnspireerd op een grafsteen met dat opschrift (*). Voor de rest weten we blijkbaar niets over haar. Vandaar ook dat het beeld van Tommy Steele als opschrift had “dedicated to all the lonely people” (maar dat zou ondertussen verwijderd zijn). Zij is dus inderdaad het symbool voor “all the lonely people, where do they all come from?”

De single Eleanor Rigby/Yellow Submarine werd op dezelfde dag uitgebracht als het album Revolver. Beide nummers zijn ook terug te vinden op dit album.

Opmerkelijk is dat op de opname van Eleanor Rigby de Beatles zelf geen enkel instrument bespelen. Een strijkersensemble bestaande uit vier violisten, twee altviolisten en twee cellisten speelt een door George Martin gearrangeerde partituur. Volgens Martin was de filmmuziek van Bernard Herrmann hierbij een bron van inspiratie voor hem.

Paul McCartney zingt de hoofdstem op dit nummer en George Harrison en John Lennon zingen enkele achtergrond–harmonieën (“Aah, look at all the lonely people“). In interviews zei Lennon tekstuele bijdragen te hebben geleverd, maar dat wordt door de direct betrokkenen ontkend. Wel is de regel over father McKenzie “writing the words of a sermon that no one will hear” afkomstig van Ringo Starr.

Eleanor Rigby was een belangrijke stap in de ontwikkeling van de Beatles van een podiumgroep naar een experimentele studioband, hoewel er geen technische trucs werden toegepast. Ze hadden zich al vaker losgemaakt van het genre liefdesliedjes, maar nog niet zo expliciet als hier. Hoewel thema’s als dood en eenzaamheid bepaald niet nieuw waren in popliedjes, zijn die in Eleanor Rigby niet beperkt tot particulier verdriet. Het personage Eleanor Rigby diende als archetype voor vele vergeten eenzame mensen, wat door de herhaalde regel Aah, look at all the lonely people en het drie keer voorkomende refreinAll the lonely people / Where do they all come from? / All the lonely people / Where do they all belong? benadrukt wordt. Het poplied werd hiermee tot een kunstvorm met een gelaagde betekenis, aldus Wikipedia.

Ik ben het daar volkomen mee eens, maar toch is het niet één van mijn lievelingsliedjes van The Beatles. Meer zelfs, precies daarom is het niet één van mijn lievelingsliedjes van The Beatles. Ik vind popmuziek immers nu eenmaal op z’n best als ze zichzelf niet zo au sérieux neemt. Vroeger voegde ik daar meestal aan toe: als ik “ernstige muziek” wil horen, dan luister ik liever naar klassieke muziek, maar ik moet ondertussen toegeven dat ik ook in wat men dan “de ernstige muziek” noemt, de voorkeur geef aan divertimenti, tafelmuziek en dergelijke.

Toch heb ik me destijds de single aangeschaft. Ik breng nog eens in herinnering dat het mij oorspronkelijk verboden was om platen van The Beatles te kopen. Toen mijn grootmoeder dat verbod had doorbroken met “I feel fine” kon ik van dan af wel Beatleplaten kopen, maar ik lette er toch nog altijd op om mijn ouders (eigenlijk mijn vader) niet voor het hoofd te stoten. Zo kocht ik b.v. “Yesterday”, maar de keerzijde “Dizzy miss Lizzy” werd onmiddellijk in de ban geslagen. Met deze single had ik meer geluk want op de keerzijde van “Eleanor Rigby” stond “Yellow submarine”, een soort van carnavalskraker. Ik neem dus aan dat dit de eerste single van The Beatles was die ten huize De Schepper volledig werd aanvaard.

Ronny De Schepper

(*) Dat wordt wel ontkend op de website van nporadio2: “Gaat dit liedje over de eenzame Eleanor Rigby die op een kerkhof in Liverpool ligt begraven? Nee, dat is puur toeval, volgens Paul McCartney. ‘Eleanor’ komt van Eleanor, de actrice uit de Beatles-film Help!. ‘Rigby’ ziet Paul op een etalageruit in Bristol staan.”