N.a.v. de veroordeling tot levenslang van de Hongaarse kardinaal József Mindszenty (1892-1975) reageerde paus Pius XII zeventig jaar geleden door alle katholieken die zichzelf communist noemden te excommuniceren. Dit is een stellingname die hem nu nog altijd kwalijk wordt genomen, aangezien hij zich nooit in die zin heeft uitgesproken tegenover aanhangers van het fascisme. Die konden ongestoord naar de kerk blijven gaan en de sacramenten ontvangen.
Als atheïst is het voor mij geen punt, maar dat lag destijds helemaal anders bij b.v. Italiaanse communisten die vaak nog gelovig waren. Denk maar aan de Don Camillo-films (foto), waarin de communistische burgemeester Peppone vaak listen moet verzinnen om zijn gelovige kameraden ter wille te zijn (bij een doopsel, communie of huwelijk b.v.). Soms zelfs leden van zijn eigen familie!
Een correspondent van “Ons Klein Brabant” had destijds het lumineuze idee om n.a.v. de dood van paus Paulus VI ex-renner Martin Van den Bossche (ploegmaat van Eddy Merckx) te polsen naar de communistische aanwezigheid in Italië.
Martin Van den Bossche: “Ja, een Italiaanse communist is totaal iets anders als een Russische communist of een communist hier. De mensen zijn er in het diepste van hun hart gelovig. Dat is altijd zo geweest en dat zal niet veranderen. Dat die mensen voor de communistische partij stemmen is een andere zaak. Je moet weten dat de communistische partij op een eigenaardige wijze gegroeid is in Italië. De aristocratie betaalde er vroeger geen belastingen. Daartegen kwam verzet en de opposanten besloten zich aaneen te sluiten in een partij frontaal gericht tegen de rijken. Dat werd de communistische partij, die natuurlijk gretige aanhangers vond bij de arme mensen.”
Het beste voorbeeld van het harmonieuze samengaan van geloof en communisme is allicht Felice Gimondi, de winnaar van de Tour 1965 en wereldkampioen in 1973. Een zeer gelovig man, die echter wel geregeld bijdragen leverde voor Unita, de krant van de Italiaanse communisten.
Onnodig eraan te herinneren dat deze excommunicatie ook voor de nodige problemen zou zorgen toen in de jaren zeventig en tachtig vooral in Latijns-Amerika de beweging van “Christenen voor het Socialisme” opgang zou maken.
