Veertig jaar geleden: Jonathan Richman in Sint-Niklaas

De Amerikaanse zanger Jonathan Richman is amper een klein half jaar ouder dan ik. Destijds heb ik een stukje over hem geschreven in De Voorpost, toen hij kwam optreden in Sint-Niklaas. Ik ben toen echter niet gaan kijken en ben daar na al die jaren toch wel een beetje beschaamd over…

’t Kan soms eigenaardig gaan. Allicht zijn er talrijke Waaslanders die bereid zouden zijn in trein of bus te wippen om een grote vedette als Jonathan Richman te gaan bewonderen in Vorst-Nationaal of in het Antwerps Sportpaleis, maar nu Richman naar Sint-Niklaas zelf komt, hoort men er nauwelijks iets van. Voorwaar, Herman Schueremans heeft weliswaar de “alternatieven” op zijn hand met zijn «Vrij Circuit», de grote media lijken hem vooralsnog eerder als een curiosum te beschouwen dan werkelijk voldoende aandacht te besteden aan zijn organisaties.
Pop dichter bij het volk
Hiermee heb ik meteen verwezen naar een aflevering van « Hebjetgezien » die ik nu reeds meer dan een half jaar geleden aan Herman wijdde. Daar de meeste mensen zich dit niet meer zullen herinneren, herhaal ik even kort dat Herman de bedoeling heeft van popmuziek dichter bij «het gewone volk» (zijnde in dat geval scholieren en jonge arbeiders) te brengen in plaats van een popmuzikant tegen haast onbetaalbare prijzen in grote schouwburgen te stoppen. Daarom kan het dus gebeuren dat een grote naam uit Amerika, zoals Jonathan Richman, in Sint-Niklaas in de Stad Nantes komt spelen (op zaterdag 28 april 1979 om 20.30 uur) en in Koningshooikt zelfs in de parochiezaal en in Genk in het atheneum! En ook voor de prijs wil Herman wat doen. Voor Richman variëren die van plaats tot plaats tussen 60 en 140 fr. (in Sint-Niklaas 130fr.). Hij komt weliswaar zonder zijn Modern Lovers, maar dat mag de pret niet deren. Op zijn laatste elpee («Back in your life» was immers al te horen dat hij naar solo-optredens toegroeide door de nadruk te leggen op het akoestische werk en op eenvoudige melodietjes met refreintjes die makkelijk kunnen worden meegezongen. Of hij dus ook zijn grootste succes («Egyptian reggae») zal brengen, is twijfelachtig.
Jonathan Livingstone Rijkeman
De eerste elpee van Jonathan Richman heette gewoon «The Modern Lovers» en werd in het begin van 1976 uitgebracht op het sindsdien legendarisch geworden platenlabel Beserkley, hier in België verdeeld door Ariola. De slecht geïnformeerde rakkers van Rock against Racism zullen Herman dus weer verwijten dat hij steeds mensen van zijn eigen platenmerk promoot, terwijl Herman juist bij de concurrentie (WEA) is tewerkgesteld als leider van de publiciteitscampagnes en coördinatie met de pers.
Deze eerste elpee werd onmiddellijk goed onthaald en na een tweede («Jonathan Richman and the Modern Lovers») waren de meeste perscommentaren uitzinnig enthousiast (met de uitschieter: «het leukste wat er is met je kleren aan»).
Het succes van Richman draaide vooral om «eenvoud». Eenvoud in muziek (en bijgevolg nogal wat referenties aan de vroege jaren zestig, één van Richmans favorieten is trouwens Little Eva, je weet wel van «Locomotion») en in tekst (van Winnie the Pooh, een kinderboek dus, nam hij b.v. “Buzz buzz buzz” over). Een ander woord voor eenvoudig is echter ook “simpel” en dat heeft een wat meer negatieve bijklank. Zo schreef het Engelse communistische dagblad «Morning Star»: «The Modern Lovers zijn amusant omdat zij blijk geven van een domme, Yankee-naïviteit». De onnozelheid van Jonathan Livingstone Seagull is dus niet ver uit de buurt en soms heb ik wel eens de indruk dat Richman de grens overschrijdt. Voor sommige mensen zal dat zelfs reeds het geval zijn voor enkele van zijn succesnummers als “Ice Cream Man”, “I’m a little dinosaur” en “I’m a little airplane”.
Na die tweede elpee volgde nog een derde («Rock’n’roll with the Modern Lovers»), dan een live-elpee en tenslotte dus «Back in your life». Jonathan Richman blijft dus niet enkel de eenvoud trouw, hij gaat die zelfs nog meer beklemtonen. Het is ook in die optiek dat men het verlangen van Richman moet noteren om niet (te veel) te roken tijdens zijn optreden: Jonathan Richman, eenvoudig, sober en… gezond.

Referentie
Jan Segers, Jonathan Richman treedt op in Sint-Niklaas, De Voorpost, 27 april 1979