Het is alweer meer dan 45 jaar geleden dat de democratisch verkozen socialistische president van Chili, Salvador Allende, door een militaire putsch onder leiding van generaal Augusto Pinochet werd aan de dijk gezet. Daarbij kwam Salvador Allende om het leven (bovenstaande foto). Volgens de putschisten had hij zelfmoord gepleegd, maar sympathisanten van het regime hebben altijd beweerd dat hij werd vermoord. Op Wikipedia wordt nu beweerd dat op 19 juli 2011 door zijn dochter Isabel Allende Bussi (niet te verwarren met de drie jaar oudere gelijknamige schrijfster) werd bekendgemaakt dat het inderdaad om zelfmoord ging. Maar uit de rest van de tekst van Wikipedia blijkt dat de schrijver ook op voorhand al de versie van de putschisten genegen is, zodat ik mijn twijfels blijf hebben. Hoe dan ook, in die tijd stond heel progressief Vlaanderen op z’n kop en wilden wij op diverse manieren de Chileense vluchtelingen ter hulp komen. Wij van Jongerengroep De Veldstraat deden dit met een benefietavond. Maar die draaide op iets heel anders uit…
Op 5 april 1974 verscheen in Het Vrije Waasland het volgende bericht: “Op zaterdag 6 april heeft in de Gemeentelijke Schouwburg van Temse (zaal Roxy) een benefietavond voor Chileense vluchtelingen plaats. De toegang bedraagt 75 fr. Men hoopt (mits aftrekking van de onkosten) 30.000 fr. te verzamelen, die dan zouden besteed worden aan twee maanden huur van ongeveer vijftien huizen (liefst voor gezinnen van 3 à 4 personen) in Gent, Antwerpen en Leuven. Gedurende deze twee maanden zal men proberen deze mensen helpen aan werk te geraken, zodat zij daarna zelf voor hun gezin kunnen zorgen en niet afhankelijk hoeven te zijn van “menslievendheid” of “medelijden” e.d.
Op het programma: 19.30u Luc Vermeulen (Amerikaanse folk en blues); 19.45u. Lieven Tavernier (Vlaamse protestsongs); 20.00u. Papadock’s (Vlaamse rock); 20.45u. pauze; 21.00u. De Nieuwe Scène met hun nieuw stuk “Chili-putsch”, dat ten minste even knap is als het succesvolle “Mistero Buffo”; 22.15u. Framework Jazz Quartet. Presentatie: Johan de Belie.
Enkele adressen voor voorverkoop: Willy Baeke (telkens uiteraard met het adres erbij, maar dat is nu niet relevant meer, RDS), Guido Pijl, Frank van der Herten, Marc De decker, Ronny De Schepper en Oxfam Antwerpen en Gent.
Zoals gewoonlijk (zie Triangel) werd het weer een flop, maar deze keer was er wel wat meer aan de hand en op 3 mei 1974 ventileerde ik dan ook mijn onvrede (en die van de andere organisatoren) onder de titel “De ‘alternatieve’ Nieuwe Scène te Temse”. De titel laat al vermoeden wie er de boter had gegeten…
“Op zaterdag 6 april had er in Temse een benefietavond plaats voor de Chileense vluchtelingen. De belangrijkste naam op de affiche was die van de Internationale Nieuwe Scène, in heel Vlaanderen (en ook daarbuiten) bekend wegens haar uitstekende productie “Mistero Buffo”. Zij zou een nieuw stuk brengen, genaamd “de Chili-putsch”.
Reeds een maand op voorhand hadden deze mensen zelf aangeboden op deze avond op te treden (zie bijgevoegde brief, die evenwel verkeerd gedateerd is: het moet zijn 15 maart 1974 i.p.v. 1973). Hun voorwaarden lagen (volgens ons) echter te hoog (toegangsprijs 100 fr., nl. 50 fr. voor de vluchtelingen en 50 fr. voor hen). Wij stelden voor 75 fr., nl. 50 fr. voor de Chilenen en 25 fr. voor hen. Het doel was 700 kaarten te verkopen, zodat 35.000 fr. voor de Chilenen beschikbaar zou zijn en 17.500 fr. voor de Nieuwe Scène. Van die 35.000 zouden dan de onkosten afgetrokken worden (maar daar al de andere mensen op en achter het podium gratis medewerkten zou dit geen probleem vormen, zodanig dat men nog 5.000 fr. hiervan beloofde aan de Nieuwe Scène). Hier past misschien dank aan het gemeentebestuur van Temse voor de zaal en vrijstelling van belastingen, aan Papadock’s, aan Framework Jazz Quartet, aan Lieven Tavernier, aan Johan de Belie, aan jeugdclub Broebelke, die voor de klank- en lichtinstallatie zorgde en aan de mensen van de jongerengroep Veldstraat die voor de organisatie instonden.
Na dit voorstel werd echter niets meer van de Nieuwe Scène gehoord en was men al van zins de avond op te doeken. Een week vóór 6 april kwam men toevallig te weten dat de Nieuwe Scène toch kwam (mensen uit Mechelen die plaatsen bestelden) en men heeft dan met slechts een week voor de boeg toch al het mogelijke gedaan om er nog iets van te maken. In totaal werden voor meer dan 10.000 fr. kaarten verkocht, maar meestal aan mensen, die wel sympathie hadden voor de Chileense vluchtelingen, maar die niet naar de avond zelf kwamen (*). Gevolg: er zaten slechts een zestigtal mensen naar het nochtans waardevolle spektakel te kijken. De Nieuwe Scène vond dit blijkbaar onvoldoende om zich ten volle in te spannen, zodat zij haar programma inkortte tot een half uur. Bovendien kwam SABAM op bezoek en die ging ook nog met meer dan duizend frank lopen, want “het kan hen niet schelen wat er in feite met de opbrengst van zo’n avond gebeurt”. Men had dus nog een krappe tien duizend over en trachtte dan ook de Nieuwe Scène te overhalen deze integraal aan de vluchtelingen af te staan. Dit weigerde ze niet alleen, maar in plaats van een derde (zoals afgesproken) eiste ze volledig de tienduizend baarden voor zich. Met het gevolg dat Papadock’s en C° dus voor de Nieuwe Scène hebben opgetreden en alle sympatizanten met hun bijdrage in feite de kas van de N.S. gespijsd hebben!
Ik weet het, de mensen van de N.S. moeten het stellen met een loon van 13.000 fr. per maand, in tegenstelling met de acteurs van gesubsidieerde gezelschappen. Maar anderzijds is het ook algemeen geweten dat zij zich niet beperken tot optredens met de N.S. Sommigen onder hen spelen in films, in andere gezelschappen e.d.
Tot slot misschien nog een woordje over de media. De meeste kranten vonden het blijkbaar niet nodig een bijdrage over de manifestatie die zou plaatsgrijpen in hun blad te plaatsen. Enkel Het Vrije Waasland deed het en van Humo kreeg men een vriendelijk briefje dat zij de volgende keer wat vroeger op de hoogte moesten worden gesteld. Deze mensen weten blijkbaar niet hoe goed het secretariaat van de N.S. functioneert. BRT2 – Omroep Oost-Vlaanderen vond het initiateif voor de tweede keer (na Triangel) te min om opgenomen te worden in Splinternieuws. Daar veronderstelt men blijkbaar nog steeds dat onze mensen meer geïnteresseerd zijn in in hoeveel deeltjes een nieuwe groep is gesplit en hoelang David Bowie in de Londense studio’s gezeten heeft om zijn nieuwe plaat op te nemen.”
Referentie
Ronny De Schepper, Het onbekende Chili door de lens bekeken, Het Laatste Nieuws 19 januari 1996
P.S. Guy Renwaert, een medestudent uit de Germaanse, die zijn burgerdienst heeft gedaan bij de N.S., wist mij jaren later te vertellen dat deze brief duchtig besproken werd door het gezelschap. Een reactie is er echter nooit gekomen. Dat kon ook moeilijk want alles wat ik schreef was de zuivere waarheid en kon worden bevestigd door andere mensen. Onnodig te zeggen evenwel dat het tussen mij en de Nieuwe Scène nooit meer goed is gekomen. Wat me vooral veel problemen heeft opgeleverd in de periode dat ik op De Rode Vaan werkte en er geregeld een brief op de redactie toekwam om hun beklag over mij te doen. Meestal omdat het na “Mistero Buffo” voortdurend bergaf is gegaan met de I.N.S. en ook mij dat niet ontgaan was natuurlijk…
(*) Hiermee bedoelde ik dan vooral mijn collega’s die deze keer wél massaal hadden meegewerkt.
dagelijks iets degelijks 