Het is vandaag vijftig jaar geleden dat de mysterieuze schrijver B. (volgens On this day staat dit voor Bruno, maar Wikipedia wil dit niet bevestigen) Traven is overleden.
Men kan terecht aanvoeren: als de identiteit van de schrijver niet gekend is, hoe kan men dan een exacte sterfdatum hanteren? (Een exacte geboortedatum is er sowieso niet.) Wel, dat komt dan omdat hij door sommigen als Ret Marut (zie bovenstaande foto) wordt geïdentificeerd, maar niet iedereen is het daarmee eens.
B.Traven werd beroemd met de romans “Das Totenschiff” (1926) en “Der Schatz der Sierra Madre” (1927), maar hij maakte zijn debuut met “Die Baumwollpflücker” in 1925. Het conflict tussen individu en staatsbureaucratie en identiteitsbewijs speelt een centrale rol in zijn romans, vooral in de inleiding tot “Das Totenschiff”, die wel erg autobiografisch lijkt te zijn. Ik heb het boek dan ook niet kunnen uitlezen. Typisch van dat anarchistisch zelfbeklag met totaal onredelijke eisen. Kurt Tucholsky schreef over de auteur (die hij net als de meesten niet kende): “Beslist geen erg aangenaam heerschap, beslist geen erg gelukkig mens. Maar wel een groot prozaschrijver.” Wel, met die twee eerste vaststellingen ben ik het alvast volledig eens.
In zijn zogenaamde jungle-verhalen (*) spelen echter ook de corruptie van de autoriteiten en de opstand van de indianen en de boeren een belangrijke rol. In schrille kleuren schildert hij de wortels van de Mexicaanse Revolutie.
De man die we als “B.Traven” kennen overleed in 1969 in Mexico. Hij stond officieel bekend als Bernhard Traven Torsvan en had het verhaal dat hij de autoriteiten verteld had oncontroleerbaar gemaakt. Volgens zijn papieren was hij geboren in 1892 in San Francisco, een stad die in 1905 volkomen was verwoest door een aardbeving, waardoor alle archieven verloren gingen. Zijn testament vermeldde echter dat hij in 1890 in Chicago geboren was.
Als hij dezelfde is als Ret Marut die van 1919 tot 1921 in het anarchistische tijdschrift “Der Ziegelbrenner” publiceerde, wat waarschijnlijk lijkt, zou hij, als deelnemer aan de Beierse Revolutie standrechtelijk worden geëxecuteerd, maar wist te ontvluchten en publiceerde zijn tijdschrift vanuit Keulen. In 1923 duikt zijn spoor op in de archieven van de Britse vreemdelingenpolitie: de foto van „Otto Feige“ uit Schwiebus is onmiskenbaar Traven. Men vermoedt dat Traven van hier naar Canada is vertrokken en vandaar naar Mexico.
De journalist Gerd Heidemann van “Der Stern” ging in Mexico op onderzoek en schreef er artikels en een boek “Postlagernd Tampico” over, dat ook verfilmd werd als docudrama in vijf delen “Im Busch von Mexiko”. (Wikipedia)
(*) Zie Martin Smit, ‘Utopie in de jungle. Zoektocht naar de geheimzinnige B.Traven’, in: De Parelduiker 2012 nummer 2.
dagelijks iets degelijks 