Vandaag wordt de Welshe saxofonist en keyboardspeler Karl Jenkins (foto YouTube) 75 jaar. Ik ken hem eigenlijk enkel van Soft Machine en dan nog niet eens van uit de tijd dat Soft Machine nog een begrip was…
Jenkins’ vader was behalve leraar ook organist en dirigent en gaf zijn zoon een brede muzikale opvoeding. Karl Jenkins werd zodoende de hoboïst van het National Youth Orchestra of Wales, waarna hij muziek ging studeren aan de universiteit van Cardiff en de Royal Academy of Music in Londen.
In beperkte kringen werd Jenkins beroemd als een jazz- en rockmuzikant, die zich vooral bezighield met de bariton- en sopraansaxofoon, verschillende toetsinstrumenten en de hobo. Hij voegde zich bij de jazzgroep van Graham Collier en werd later mede oprichter van Nucleus, een baanbrekende jazzband die in 1970 de prestigieuze eerste prijs op het Montreux Jazz Festival binnenhaalde. Tussen 1972 en 1984 speelde Jenkins toetsen en rietblazers in de band Soft Machine. Het eerste album dat hij met deze band maakte, Six was direct een succes, en zorgde ervoor dat de band in 1973 de Melody Maker British Jazz Album of the Year Award in ontvangst mocht nemen.
De Engelse groep Soft Machine was tot in het begin van de jaren zeventig een begrip. Opgericht in 1967 maakten vier prestigieuze muzikanten er deel van uit. Twee van hen zouden later als solo-artiest wereldfaam verwerven : gitarist Kevin Ayers en drummer Robert Wyatt. De andere twee zijn minder bekend maar zeker even belangrijk : toetsenman Mike Ratledge, die uit de avant-garde jazz kwam, en bassist David Allen, die nog met de minimale of repetitieve componist Terry Riley had samengewerkt. Op die manier is ook hun muziek goed gedefinieerd : moeilijk toegankelijke, etherische melodieën op een kruispunt tussen pop, jazz en « ernstige » muziek.
Toen na twee elpees Kevin Ayers opstapte en saxofonist Elton Dean in de plaats kwam (Allen was eerder reeds vervangen door Hugh Hopper), verdween de popinvloed haast helemaal en werd de schare fans nog kleiner. Nog twee elpees later (gemakkelijk te volgen want Soft Machine nummerde ze gewoon) verdwenen ook Robert Wyatt en Elton Dean en dan was haast volslagen obscuriteit hun deel.
Heeft Karl Jenkins, saxofonist, hoboïst, pianist en opvolger van Dean, hieruit, ten years after, bepaalde conclusies getrokken ? Alleszins op de elpee « Land of Cockayne » met een uitgebreide bezetting waaruit we enkel Jenkins als componist en arrangeur en de legendarische Jack Bruce als bassist onthouden, klinkt Soft Machine véél toegankelijker dan vroeger. Simplistischer, zullen kritikasters zeggen en zij zullen misschien het fameuze woordje « muzak » laten vallen, maar ondanks het feit dat dit inderdaad « muziek als behangpapier » is, dus louter achtergrond, sfeer, toch kunnen wij niet verhelen dat ze ons enigszins aanspreekt en dat wij er graag naar terug grijpen b.v. bij het verorberen van een pikant gekruide tournedos.
Na de opsplitsing van Soft Machine richtte Karl Jenkins zich samen met Mike Ratledge vooral op het componeren van reclamemuziek. Eén van zijn bekendste werken is het klassieke thema dat hij schreef voor een reclamecampagne van De Beers, een groot diamantbedrijf. Dit thema werd in 1996 de titeltrack van Jenkins’ gevarieerde Diamond Music-project. Tegenwoordig is Karl Jenkins ook samen met zijn zoon, Jody K.Jenkins, actief in de reclame. Zo hebben zij de muziek geschreven van onder andere een McDonald’s- en een BMW-reclame.
In 1995 maakte Karl Jenkins een begin aan zijn crossover-project Adiemus, met het album “Adiemus: Songs of sanctuary”. Dit project is gebaseerd op klassieke muziek, maar is erg gevarieerd. Zo zijn er invloeden van jazz in te herkennen, maar ook van klezmer en de azan, de muzikale oproep tot gebed binnen de islam. Inmiddels zijn er binnen dat project zeven albums verschenen, waarvan het laatste in 2003. Hij was er ook mee te gast op de Night of the Proms in Antwerpen. (Wikipedia)
Referenties
Ronny De Schepper, Muziek als behangpapier, De Rode Vaan nr.44 van 1981
Soft Machine, Land of Cockayne, EMI 1A06207439.