Eric Idle wordt tachtig…

Vandaag wordt Eric Idle (links op de foto) tachtig jaar.

Idle maakte deel uit van het moderne narrengezelschap Monty Python en zijn bekendste toneelstuk « Butler » draagt dan ook alle sporen van de onwaarschijnlijke, onwelvoeglijke, gênante, nonsensikale en brutale Britse gekte.
« Butler » : een razende komedie die zich afspeelt in een oerdegelijk ministergezin. Maar gelukkig belet die degelijkheid niet dat Hugo, Annabelle, Nigel, Kitty, Lady Charles, Harris, Ronnie, Slater en Butler « a bynch of complete loonies » zijn.
Idle forceert de grenzen van de komedie en jaagt de situatie op naar de gebenedijde toestand waarin men geen pap meer kan zeggen.
Verwarring & Misverstand, Euthanasie & Wijsbegeerte, Zen-Boeddhisme & Wetenschap: van deze ingrediënten stooft Idle een hilarant potje en verklapt op het einde het antwoord op de prangende vraag « Wie is Sir Robert Charles ? ». Duidelijk? Goed zo?
Nee dus volgens Raf Vandenbussche in De Rode Vaan: “Theater Vertikaal zette zijn 25e speelseizoen in met « Butler » van Eric Idle, schrijver en acteur bij Monty Python. En met die referentie wordt het stuk bij het publiek aangebracht. Helaas, want niets van wat bij Monty Python je aan het lachen zet is hier terug te vinden. « Butler » toont ons het reilen en zeilen in een Brits ministergezin, waar alles draait rond de vraag « wat te doen met de defensieminister die technisch in leven gehouden wordt ».
Na een kwartier denk je : misschien komt het nog. Aan de pauze blijkt dit tevergeefs. Het tweede deel zet eventjes goed in maar daarna is dit een regelrechte afgang. Spijtig, want de keuze van een stuk met een bezetting van acht acteurs en met 25 voorstellingen in het vooruitzicht laat vermoeden dat Vertikaal dit 25e speeljaar erg sterk zou inzetten.
Rudy Vandendaele, regisseur, vertaler en acteur kon het echter niet waar maken. Zijn vertolking van Slater, voor 99 % « de vieze vent » uit Koot en Bie, en Ronnie Commissaris als de Butler zijn de enige rollen die echt af zijn, de rest is zoekwerk met veel laagtes en een zeldzame hoogte. Bij die hoogtes reken ik de gevatte dialoog over de persende entree van Slater.
Bracht het stuk zelf weinig plezier, dan was dit wel het geval, maar bitter-cynisch dan, met de speech van de persattaché van minister Poma, die na het stuk Vertikaal kwam feliciteren en sterkte wenste. Sterkte om de oorlog die Poma aan de culturele sector verklaarde te kunnen overleven ???
“Pass the butler” werd in een regie van Marc De Bodt ook gebracht door Theater Krakeel in het Tolhuis tijdens de Gentse Feesten van 1991 (op 20/7 om precies te zijn). Ook hier werd het stuk niet met de nodige vaart gebracht, waardoor de pointes doorgaans de mist ingingen.

Dan waren we alvast “iets” enthousiaster over de film “All you need is cash” van Eric Idle uit 1978. Het is wel algemeen geweten dat Beatle George Harrison zich engageerde tot het oprichten van een firma om films te produceren (HandMade Films) enkel en alleen om het door iedereen geboycotte “The Life of Brian” te helpen realiseren. Brian zou uiteindelijk pas in 1979 het licht zien, maar ondertussen produceerde George ook een TV-film van de muzikaalste van de leden van Monty Python, namelijk Eric Idle (samen met sidekick Neil Innes). Niet onbelangrijk detail: deze TV-film over een groepje genaamd The Rutles (foto’s) was eigenlijk een vlammende satire op de documentaire serie “All you need is love” van Tony Palmer, eerder dan op The Beatles zelf, al spreekt de titel “All you need is cash” boekdelen…
Daarna was er “Splitting heirs” van Eric Idle die erg slecht werd ontvangen in Cannes 1993. Naast regisseur Eric Idle stonden ook John Cleese en Barbara Hershey ter beschikking. Het thema (het verwisselen van baby’s) kon met andere voorbeelden als “Toto le héros” en “La vie n’est pas une fleuve tranquille” wel moeilijk origineel worden genoemd, zeker als het dan ook nog over adellijke personen gaat, want dan was er ook al “Little Lord Fauntleroy” en “Kind Hearts and Coronets”. Ongeveer tegelijk met “Splitting heirs” was er “King Ralph” met John Goodman, waarvoor oorspronkelijk trouwens Idle was aangezocht. In de fond gaan al deze verwisselkomedies terug op Oscar Wilde’s “The importance of being earnest”.
In 1991 vertolkte Eric Idle ook de hoofdrol in “Missing pieces” van de Amerikaan Leonard Stern. Hierin speelt hij een schrijver van wenskaarten die van zijn pleegvader een fortuin kan erven als hij een aantal raadsels kan oplossen. Samen met zijn vriend, de cellist Robert Wuhl, begint hij eraan, maar dan merkt hij dat er nog andere “goudzoekers” zijn. Dankzij de vrouwtjes Lauren Hutton en Kim Lankford halen ze uiteindelijk toch hun slag thuis.
Daarvóór had Idle reeds “Nuns on the run” geschreven, een komedie geregisseerd door Jonathan Lynn, die daarvoor reeds de BBC-reeks “Yes minister” had gemaakt. In “Nuns on the run” speelt Eric Idle ook de hoofdrol, samen met Robbie Coltrane.
Bekend is ook zijn sketch met John Cleese als de paus in de fameuze Amnesty International-benefietvoorstellingen die Monty Python onder de titel “The Policeman’s Ball” gaf in de late jaren zeventig. De discussie dat de paus niet ingenomen is met een “penultimate supper”, waar 28 apostelen en niet minder dan drie Christussen aanwezig waren (“the fat one balances the two skinny ones”) en verder een kangeroe, een trampoline-act, een mariachiband en een goochelaar is van de grappigste die ik ooit heb gehoord.
“Men vraagt mij soms of het niet vervelend is dat iedereen altijd verwacht dat ik grappig ben. Dat zal af en toe wel zo zijn, maar als je beslist om van humor je vak te maken ligt dat toch een beetje voor de hand. Ik vind dus dat het publiek het recht heeft om dat te verwachten, al betekent dat niet dat ik mij in privé-situaties gedwongen voel om telkens weer de grappigste te zijn. Ik bén dat natuurlijk wel. Eigenlijk ben ik privé nog veel leuker dan in het openbaar. Het grappigst van al ben ik in bed, dus mijn vrouw is de enige die dat weet. Dat is trouwens de reden waarom komieken zo populair zijn als bedgenoten. At least you get a good laugh.” (Eric Idle in De Morgen van 25/6/1993)

Ronny De Schepper

Referenties
Raf Vandenbussche, “Butler” : sterkte gewenst…, De Rode Vaan nr.42 van 1983 (ingeleid door een publiciteitstekst)
« Butler » door Eric Idle ging in première op 23 september 1983 in Theater Vertikaal, Huidevetterskaai 40, 9000 GENT. Met : Loes van den Heuvel, Martine Geerinckx, Huguette Goossens, Guy de Clerck, Walter Boni, Hans de Munter, Carl Ridders, Rudy Vandendaele en Ronnie Commissaris. François Hardi (*) ontwierp het scènebeeld en Rudy Vandendaele regisseerde en vertaalde (**).
Peter Cnop, Maar is de lezer nog geïnteresseerd? (over the Rutles), Knack 17/5/1978.
Frank Rich, Help! (over “All you need is cash”), Time 27/3/1978.
Chris Schraepen, Neil Innes: een apotheker voor het hoofd, Spectator 29/7/1978.
Harry F.Waters, And now, Rutlemania!, Newsweek 27/3/1978.

(*) Niet te verwarren met Françoise Hardy (RDS).
(**) Als ik me niet vergis, heeft ook Geert Stadeus een vertaling gemaakt van dit stuk. Over Eric Idle schreef Geert Stadeus in De Gentenaar van 25 maart 2011 n.a.v. het feit dat de musical “Spamalot” naar Gent kwam: “Eric Idle (…) was altijd al de meest muzikale Python. Hij had een muziekprogramma voor jongeren op tv voor Monty Python kiemde en mocht graag aan de toog hangen met rockende drinkebroers. Dat Monty Python ooit films is beginnen maken, kon overigens alleen maar doordat Idle geld vond bij zijn rijke maten uit The Beatles, Pink Floyd en Led Zeppelin – het is niet alsof de filmindustrie op Monty Python had zitten wachten.”