45 jaar geleden: Gordon Haller wint de eerste Iron Man Triatlon op Hawaï

Vandaag is het al 45 jaar geleden dat Gordon Haller de allereerste Iron Man Triatlon op Hawaï heeft gewonnen.

Toen was dat nog een uit de hand gelopen cafégrap van Navy Commander John Collins who invented a race which combined the Waikiki Roughwater Swim, the Around-Oahu Bike Race, and the Honolulu Marathon. Of the 15 competitors, 12 finished what today we call the Ironman, and Gordon Haller was the first champion, with a time of 11 hours, 46 minutes, 58 seconds. Uit de organisatie van de Ironman Hawaï is de World Triathlon Corporation (WTC) ontstaan. Ter vergelijking: de snelste tijd bij de mannen is op dit moment met 7:41.33 in handen van de Duitser Andreas Raelert en geldt als het huidige wereldrecord. Deze prestatie behaalde hij in 2011 bij de Challenge Roth in Roth. In Hawaï zelf is het record bij de mannen van Craig Alexander met 8:03:56 (2011). De meest succesvolle deelnemers zijn Dave Scott en Mark Allen, die beide zesmaal deze wedstrijd op hun naam wisten te schrijven. Bij de vrouwen won Paula Newby-Fraser achtmaal deze wedstrijd. Lange tijd had zij het parcoursrecord van 8:55.28 in bezit totdat in 2009 Chrissie Wellington met 8:54.02 onder dook.
De eerste Belg die ooit aan de Iron Man in Hawaï heeft deelgenomen was Wilfried Van Aken uit Stabroek (155ste in 1983). Hij was één van de pioniers van de triatlon in België en begin jaren 80 enkele malen Belgisch kampioen triatlon (de eerste georganiseerde triatlonwedstrijd in Belgie was pas in 1982). Daarvóór was Wilfried Van Aken liefst 10x nationaal kampioen bij de meervoudige sporten (1000m fietsen, 7500m tijdrit, atletiek sprintnummer, verspringen, hoogspringen, 1500m lopen, kogelstoten, zwemmen, veldlopen, veldrijden), provinciaal kampioen meervoudige sporten en winnaar van de toen populaire achtkampen in de winter zoals in Brasschaat, Kalmthout enz.
In 1984 nam ook Marc Van Looy deel aan de Ironman in Hawai, maar Mario Huys was een jaar later de eerste Belg in de top twintig: hij wordt twaalfde en heeft net een uur achterstand op winnaar Scott Tinley (8u51).

Ronny De Schepper (met dank aan Stayer en JPDS)

P.S. Ondertussen heb ik tot mijn enorme verbazing vernomen dat er al aan triatlon werd gedaan in Frankrijk in de jaren twintig. Het heette toen nog geen triatlon maar gewoon “les trois sports” en de afstanden waren ook niet die van de Iron Man, maar je hebt nu ook halve, kwart en sprinttriatlons. Ik kom hierop ten gepaste tijde nog terug.