Het is zeer moeilijk om Peter Nichols onder te brengen in één of andere theaterlade. Dat maakt zijn werk ook zo boeiend. Andere auteurs hebben zowat hun eigen handelsmerk. We associëren X met episch drama, Y met de mislukking van revolutionaire idealen, Z met de onmogelijkheid tot communicatie. Met Nichols is dit niet mogelijk. Nichols schrijft al meer dan 20 jaar voor diverse media en behandelt de meest uiteenlopende thema’s. Nochtans is in al deze verscheidenheid, van het ontroerend gewaagde « Een dag uit de dood van Piet Snot » tot het satirische wrange « Volksgezondheid » een gemeenschappelijke lijn te herkennen: een diepe bezorgdheid voor wat individuen elkaar aandoen. Dit is vooral duidelijk in «Passies».
Wat gebeurt er met mensen wanneer hun kinderen volwassen zijn geworden en het huis uit zijn? Wat doen we met onze schuldgevoelens? Waarom beliegen wij de anderen en onszelf?
Nichols geeft geen pasklare antwoorden. Hij brengt ons alleen uit ons evenwicht, omdat hij eerlijk is. Oppervlakkigheden interesseren hem niet, hij zoekt naar de wortels van het menselijk gedrag. Maar hierbij beschouwt hij het individu niet als geïsoleerd van de rest van de maatschappij. Het is alsof hij zegt: « We zijn allemaal verschillend – en we zijn allemaal gelijk. Uniek is ons privéleven, maar met een gezamelijke maatschappelijke ervaring. » De auteur houdt ons alleen maar de spiegel voor waarin wij onszelf kunnen herkennen.
Zoals de titel het laat vermoeden behandelt Nichols een passie. De passie van een gehuwde man van middelbare leeftijd voor een jonge vrijgevochten vrouw, en omgekeerd de passie van deze jonge vrouw voor welgestelde oudere mannen. Het huwelijk van James Croxley en zijn vrouw Eleonor is al jarenlang vervlakt tot een rustig rimpelloos bestaan. Hij gaat volledig op in zijn werk, het restaureren van schilderijen; zij heeft haar hobbies: zingen in een koor en zanglessen geven. Tot plots Kate, de vriendin van een overleden vriend van James, op bezoek komt. Zij provoceert James op een zo sensuele en zo directe manier dat er een verhouding ontstaat. Het resultaat laat zich raden: het traditionele driehoekspatroon met de gekende elementen : leugen, illusie, zelfbedrog en het grote maskerspel tussen de beide echtgenoten. Nichols doorbreekt dit patroon echter op een briljante wijze door de personages van het echtpaar te ontdubbelen. Daardoor wordt de dialoog opgesplitst in het reëel uitgesprokene en het commentaar van het tweede-ik personage. Dit laat hem trouwens toe om het stuk een flinke portie humor mee te geven. Het resultaat is een satirische en vlijmscherpe analyse van de personages. Doordat het stuk een negental niet-sprekende rollen bevat, krijgt het bovendien duidelijke spektakelallures.
«Passies», van Peter Nichols / Regie: Mike Ockrent / Nederlands: Marc van Wezemael / Decor: Patrick Robertson / Met: Senne Rouffaer & Gilda de Bal (foto) en verder: Ivonne Lex, Rik Andries, Vera Veroft, Fried Zuidweg, Jo Nupie, Fanny Steenacker, Jan Reusens, Ronny Waterschoot, Alex Cassiers, Sjarel Branckaerts, Vic de Wachter, Paul Emiel van Royen.
(Perstekst maar van welk theater? Ik vermoed KVS-Brussel. En de datum? Volgens De Voorpost zou het 23 oktober 1981 geweest zijn.)
dagelijks iets degelijks 