’t Fabrieksken in Aalst: “Zé na ne kier seriees”

Misschien was het geen al te best idee van mij om precies ter gelegenheid van een optreden van de punkgroep De Kommeniste (in het kader van “één jaar Wetswinkel”) naar ’t Fabrieksken in Aalst te trekken om daar met permanent verantwoordelijke Pol Nijs te gaan praten. Al stellen we het immers wel ten zeerste op prijs dat de rode vaan blijkbaar goed gelezen wordt, toch had één en ander voor gevolg dat het gesprek afweek naar een discussie over punk i.p.v. bij ons onderwerp te blijven, namelijk ’t Fabrieksken zelf. Hoe het ontstaan was b.v.?

Pol Nijs: Eind ’73 kwam er een fabrieksruimte leeg in de Wellekensstraat in Aalst. De baas daarvan was een psycholoog en deze begon te zoeken hoe hij die ten nutte kon maken. Samen een paar andere mensen heeft hij toen een v.z.w. opgericht onder de naam “Centrum voor Samenlevingsvernieuwing”. Het was niet zozeer een actieve beweging, maar veeleer wilde men dat centrum openstellen voor mensen van verschillende leeftijden, ideologieën, sociale klassen e.d. De vernieuwing moest volgens hen dan ressorteren uit de confrontatie van deze verschillende groepen. Maar in feite beperkte dit zich tot een aantal randfiguren van de verschillende zuilen die open stonden voor andere dingen. Ook was de stadskrant “Vies Olsjt” hieruit ontstaan. Op dat rnornent moest de fabrieksbaas, die ondertussen hier (Burchtstraat 20) zat, uitbreiden en toen bleek de gunstigste oplossing dat we zouden wisselen. Dan zijn er nogal wat studiedagen geweest, waarbij er vooral strijd is gevoerd vanuit “Vies Olsjt” en Wereldwinkel om af te stappen van dat passieve centrum en dat pluralisme om maatschappij-kritischer te gaan werken. Dat heeft wel tot conflicten geleid o.a. met de initiatiefnemers. Maar wij wilden dan toch grotere groepen van de bevolking bereiken i.p.v, alleen maar die randfiguren. Daarom ook hebben we het politieke platform niet erg scherp gesteld om te blijven open staan voor een breed publiek.
– En zijn jullïe daarin geslaagd ?
Pol : In het begin was de groep toch nog zeer verscheiden, maar stilaan is hij homogener geworden. Een probleem was ook dat er nogal veel impact was van een groep van mensen van 25-30 jaar die leeftijdsgenoten en ouderen wensten te bereiken, maar zij slaagden er niet in om op dat vlak initiatieven te nemen of te ontwikkelen. Met als gevolg dat er zich een verjonging heeft voorgedaan waarbij de gemiddelde leeftijd echter toch nog steeds boven de 21 ligt. Vandaar dat wij ons nu vooral richten tot 20-25-jarigen die in het traditionele jeugdhuiswerk niet aan bod komen, omdat het verzuild is, omdat ze er hun creativiteit niet kunnen uitleven, omdat er te veel amusement en te weinig vorming is.
– Jullie herbergen zo te zien nog tal van andere groeperingen buiten “Vies Olsjt” en Wereldwinkel?
Pol : Tijdens de middag doen wij aan scholierenwerking. Daartoe zijn we open van 12 tot 2, waarbij we b.v. films vertonen, we hebben ook een free-expo gehouden, een free-happening, free-music, kortom allemaal free. De werkgroep homofilie heeft hier ook zijn eerste stappen gezet en er is verder nog een werkgroep gezondheidszorg.
– Niet alleen herbergen jullie een aantal groeperingen, er zijn er ook met wie jullie nauw samenwerken ?
Pol : Ja, de Wetswinkel b.v., ATB-de Natuurvrienden, de werkgroep makrobiotiek, het Lesoilfonds en de Jong-Socialisten. Wat de KP betreft zijn er vooral persoonlijke contacten met Raymond De Smet en Jos De Geyter en af en toe wordt er wel eens samengewerkt. Zoals voor de anti-kernenergiebetoging op 2 juni (1980?), waarvoor we trouwens een bus hebben voorzien.
– Nog een klassieke vraag : de structuur?
Pol : Een vzw, maar dat is dus vooral juridisch. In de praktijk is er om de veertien dagen een vergadering en iedereen die meewerkt beslist over van alles en nog wat. Er is een dagelijks bestuur dat de praktische zaken regelt. Er is een werkgroep personeelsbeleid, het woord spreekt voor zichzelf. Er is ook een werkgroep Vorming, genaamd “ze na ne kier seriees” en een werkgroep Animatie die meer instaat voor optredens, fuiven, films, noem maar op. Dat kan heel vaak variëren, dat hangt af van de jeugd zelf, van de behoeften.
– Wat valt er binnenkort zoal te beleven in ’t Fabrieksken ?
Pol : Op 26 mei een fuif in het kader van Rock against Racism en op het einde van de maand juni gaan we plechtig onze eerste condoomautomaat in gebruik stellen. Oh ja, op vrijdag 25 mei is er ook nog een debat over de Europese verkiezingen. Verder mag je in de r.v. gerust zetten dat we een nieuwe permanent verantwoordelijke zoeken, als tewerkgestelde werkloze of als Spitaelist, want ik stop op het einde van deze maand om wat te rusten, te lezen en goeie punk te leren kennen. We zoeken ook een nieuwe vrijgestelde, een gewetensbezwaarde, en er komen ook nog twee Spitaelisten bij zodat we qua personeel toch een grote stap vooruit zijn.

Ronny De Schepper